این ضرب‌المثل پند زیبایی دربارهٔ انتقاد از دیگران به ما می‌دهد. معنای آن این است که قبل از اینکه عیب کوچکی در دیگران پیدا کنی و آن را بزرگ جلوه دهی، اول به دنبال عیب‌های بزرگتر در خودت بگرد.
مثلاً تصور کن کسی همیشه از شلوار دوستش که یک لکه کوچک دارد انتقاد می‌کند، در حالی که خودش ممکن است رفتارهای ناپسند بسیار بزرگتری داشته باشد که اصلاً به آن‌ها توجه نمی‌کند.
این مثل به ما یادآوری می‌کند که در قضاوت کردن دربارهٔ دیگران باید منصف باشیم. قبل از اینکه اشتباهات کوچک دیگران را با دقت بررسی کنیم، بهتر است اول به سراغ خودمان برویم و اشتباهات بزرگ خود را اصلاح کنیم. این کار نه تنها باعث می‌شود روابط بهتری با اطرافیان داشته باشیم، بلکه کمک می‌کند انسان بهتری هم باشیم.
در این نوشته می‌خواهیم ببینیم این ضرب‌المثل کهن ایرانی چه معنایی دارد و از کجا آمده است. با ما همراه باشید تا ریشه و مفهوم اصلی آن را بهتر بشناسید.
معنی یک سوزن به خودت بزن یک جوالدوز به مردم چیست؟
1- معنی جوال: یک کیسه بزرگ که از پارچه‌های ضخیم و زمخت درست می‌شود.
معنی جوالدوز: یک سوزن بزرگ و محکم که برای دوختن کیسه‌های ضخیم و چیزهای مشابه به کار می‌رود.
2- این ضرب‌المثل زمانی استفاده می‌شود که بخواهند به کسی بگویند: انصاف را فراموش نکن و منصف باش.
3- سوزن زدن به خود یعنی این که فرد عیب‌های خود را ببیند و بیان کند. سوزن زدن به دیگران یعنی این که عیب‌های آن‌ها را پیدا کنیم و درباره‌شان حرف بزنیم.
سوزن جوالدوز نسبت به سوزن‌های معمولی، بزرگتر و ضخیم‌تر است. شاید مفهوم این ضرب‌المثل این باشد:
وقتی می‌خواهی از دیگران عیب‌جویی کنی، اول به خودت یک سوزن بزن و عیب خودت را ببین. (تا بفهمی این کار چقدر درد دارد! چه برسد به این که بخواهی با سوزن بزرگتری به دیگران آسیب بزنی.)
4- معمولاً کسی چیزی را که دردناک است روی خودش امتحان نمی‌کند. درد سوزن جوالدوز از سوزن‌های نازک معمولی بیشتر است. وقتی کسی عیب دیگران را می‌گیرد، گویی دارد سوزن‌های ضخیم را در روح و جان آن‌ها فرومی‌کند، اما خودش دردی حس نمی‌کند. در این حالت، دیگران به او می‌گویند: اول یک سوزن به خودت بزن تا ببینی چقدر درد دارد. آن وقت می‌فهمی که آن سوزن بزرگی که به دیگران زدی، چقدر دردناک بوده است!
⛔ نکته: مقصود از سوزن زدن به خود، این است که فرد عیب‌های خود را جستجو کند. این کار به دلیل خودخواهی و حب نفس، معمولاً سخت است.
مقصود از جوالدوز زدن به دیگران، عیب‌جویی از آن‌هاست. کسی که دنبال عیب دیگران است، در واقع از عیب‌های خودش غافل است!
5- یا می‌توان این طور گفت: وقتی عیب دیگران را می‌بینی، عیب‌های خودت را هم نادیده نگیر.
حدیث درباره عیب جویی
امام علی علیه السلام می‌فرمایند:
🌼 آنچه برای خودت می‌پسندی، برای دیگران هم بپسند. و آنچه برای خودت نمی‌خواهی، برای دیگران هم نخواه.
🌼 بزرگترین نقص این است که عیبی را که خود داری، در دیگران بدانی.
🌼 کسی که به دنبال عیب خود باشد، عیب‌جویی از دیگران را فراموش می‌کند.
🌼 خوشا به حال کسی که توجه به عیب خودش، او را از عیب‌یابی مردم بازدارد.
🌼 از همنشینی با کسانی که عیب‌جوی دیگرانند دوری کن، زیرا همراهان آنان از آسیبشان در امان نمی‌مانند.
🌼 خردمندترین مردم کسی است که عیب خود را ببیند و عیب دیگران را نادیده بگیرد.
قبل از آنکه دیگران را سوزن بزنیم، خوب است یک سوزن هم به خودمان بزنیم! 😉
پیشنهاد: ضرب‌المثل‌های بیشتری بخوانید.
اختصاصی-ندابلاگ