همه ما این ضرب المثل قدیمی را شنیده‌ایم که می‌گوید: «هر کی خربزه بخوره، پای لرزش هم میشینه.» اما معنی واقعی این جمله چیست؟
در نگاه اول، شاید فکر کنیم این ضرب المثل فقط در مورد خوردن خربزه است و لرزش پای بعد از آن. اما در واقع، این مثل مفهومی عمیق‌تر دارد. این ضرب المثل به ما یادآوری می‌کند که هر کاری که انجام می‌دهیم، نتیجه‌ای دارد. اگر کار خوبی انجام دهیم، نتیجه خوب می‌بینیم و اگر کار نادرستی انجام دهیم، باید منتظر عواقب آن باشیم.
می‌توان گفت این ضرب المثل شبیه این جمله است که «هر چه بکاری، همان را درو می‌کنی». وقتی خربزه می‌خوری، باید قبول کنی که ممکن است بعد از آن، پای لرز داشته باشی. این مسئله در زندگی روزمره هم صادق است. اگر در زندگی تصمیم‌های درست بگیریم، نتیجه خوب می‌بینیم و اگر بی‌دقتی کنیم، ممکن است با مشکلات روبرو شویم.
پس دفعه بعد که این ضرب المثل را شنیدی، به یاد داشته باش که هر انتخابی نتیجه‌ای دارد و باید مسئولیت کارهایت را بپذیری.
در این نوشته می‌خواهیم به درک مفهوم اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی بپردازیم. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
معنی ضرب المثل هر کی خربزه بخوره پای لرزش میشینه
هر کس کار بدی انجام دهد، نتیجه ناخوشایند آن را خواهد دید.
این مفهوم با آیه “و من یعمل مثقال ذره شرا یره” از سوره زلزال هماهنگی دارد؛ یعنی کسی که حتی به اندازه ذره‌ای کار نادرست انجام دهد، حتماً نتیجه آن را خواهد دید و آسیب آن به خودش بازمی‌گردد.
برای مثال، خوردن خربزه هنگام سرماخوردگی وضعیت را بدتر می‌کند و ممکن است باعث تب و لرز شود. در چنین شرایطی می‌گویند: «فلانی خربزه خورده و باید پای لرزش هم بنشیند.»
گاهی انسان با تصمیمات نادرست خود باعث رنجش و آسیب می‌شود. در این مواقع، علاوه بر مثال بالا، از ضرب‌المثل «خود کرده را تدبیر نیست» نیز استفاده می‌کنند.
پس اگر کار اشتباهی کرده‌ای و اکنون نتیجه آن را می‌بینی، نباید شکایت کنی! لرزیدن در این ضرب‌المثل نمادی از پیامدهای کارهای نادرست در زندگی است که این بار آرامش درون آدم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
پیشنهادی: ضرب‌المثل «خود کرده را تدبیر نیست»