این ضرب‌المثل برای افرادی به کار می‌رود که در هر کاری، جمعی یا برنامه‌ای حاضر می‌شوند و مدام در حال دخالت کردن هستند.
تصور کنید یک ظرف آش در حال پختن است. نخود یکی از مواد اولیه‌ی معمول در بسیاری از انواع آش است. حالا فکر کنید یک نخود خاص، خودش را در هر نوع آشی پیدا کند! این نخود، دیگر مخصوص یک غذا نیست، بلکه در هر غذایی سرک می‌کشد و دیده می‌شود.
این دقیقاً مشابه رفتار برخی افراد است. آن‌ها مانند آن “نخود” هستند که در “هر آشی” پیدا می‌شوند. یعنی در هر کار، مهمانی، بحث و گفت‌وگویی حاضر می‌شوند و نظر می‌دهند، حتی اگر به آن‌ها مربوط نباشد. این فرد همیشه و همه‌جا دیده می‌شود و به اصطلاح، پای ثابت همه‌ی مجالس و کارهاست.
به طور خلاصه، هرگاه دیدید کسی بی‌جهت در تمام امور دیگران دخالت می‌کند و در هر جمعی حضور دارد، می‌توانید این ضرب‌المثل را برای او به کار ببرید: “فلانی انگار نخود هر آشی شده!”.
در این نوشته، می‌خواهیم به بررسی معنی، پیشینه و مفهوم بنیادی این ضرب‌المثل کهن ایرانی بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
نخود هر آش شدن کنایه از چیست؟
این فرد در هر کاری مداخله می‌کند و فکر می‌کند از همه چیز سر در می‌آورد.
**معنای نزدیک ضرب‌المثل:**
انواع مختلفی از آش وجود دارد؛ مانند آش دوغ، آش کشک، آش شله قلمکار و غیره. تقریباً در همهٔ این آش‌ها نخود پیدا می‌شود.
**معنای کنایی:**
وقتی می‌خواهند به کسی که در همهٔ زمینه‌ها حاضر می‌شود و بی‌جا دخالت می‌کند، اعتراض کنند، می‌گویند: مثل نخود، خودش را در هر آشی جا می‌زند!
این ویژگی معمولاً مربوط به آدم‌های فضول است که دوست دارند در جریان همهٔ کارها باشند. به همین دلیل:
– به جای رسیدگی به زندگی خود، به زندگی دیگران سرک می‌کشند،
– در مورد هر موضوعی نظر می‌دهند،
– خود را بالاتر از دیگران می‌دانند،
– در مسائلی که اصلاً به آن‌ها مربوط نیست، دخالت می‌کنند،
– و در یک کلام، خود را “نخود هر آشی” می‌کنند!
در این ضرب‌المثل، “نخود” کنایه از فرد فضول و دخالت‌گر است و “آش” نماد تمام مسائل و رویدادهای اطراف ماست.
**مثال:**
من می‌خواهم در یک رشتهٔ خاص درس بخوانم، اما دخترخاله‌ام اصرار دارد که من هم دقیقاً رشتهٔ خودش را انتخاب کنم و هر بار سعی می‌کند در تصمیم من دخالت کند. من نمی‌فهمم این موضوع چه ربطی به او دارد که این‌طور خود را نخود هر آشی کرده است!
—
پیشنهادی: ضرب‌المثل در مورد دخالت بی‌جا
منبع: ندابلاگ