این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که کسی برای به دست آوردن یک چیز کوچک یا یک سود ناچیز، چیز بسیار بزرگ‌تر و ارزشمندتری را از دست بدهد. مثل این است که کسی برای درآوردن یک ریش مزاحم، تمام سبیل زیبای خود را قربانی کند. در واقع، این مثل هشداری است درباره عواقب تصمیم‌های نابخردانه و حرص و طمع بی‌جا.
این عبارت به ما یادآوری می‌کند که گاهی ممکن است برای رسیدن به یک خواسته کوچک، بدون آنکه متوجه باشیم، دارایی‌ها و موقعیت‌های مهم‌تر خود را به خطر بیندازیم. در زندگی واقعی، این می‌تواند شامل هر موقعیتی باشد؛ از یک معامله اقتصادی ناموفق گرفته تا یک اختلاف نظر پیش پاافتاده که به یک دوستی قدیمی لطمه می‌زند.
پس بهتر است قبل از هر اقدامی، با دقت و آینده‌نگری تمام جوانب کار را بسنجیم تا مبادا برای به دست آوردن یک ریش کوچک، سبیل ارزشمندمان را از دست بدهیم.
در این نوشته، به بررسی معنای یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنای ایران می‌پردازیم. امیدواریم با همراهی شما، این مطلب مفید و جذاب باشد.
معنی رفت که ریش در بیاورد، سبیلش را هم باخت چیست؟
۱- یعنی شخصی کاری را شروع کرد تا وضعش بهتر شود، اما نه تنها پیشرفتی نکرد، بلکه ضرر هم متحمل شد.
۲- گاهی این ضرب‌المثل برای افرادی به کار می‌رود که زیاد ادعا می‌کنند؛ به دیگران قول شرایط بهتر، موفقیت بیشتر، درآمد بالاتر و… می‌دهند. اما وقتی زمان می‌گذرد، نتیجه کارشان منفی و ناموفق است! در این حالت، کسانی که از اول شاهد ماجرا بودند، این ضرب‌المثل را درباره او به کار می‌برند.
۳- این عبارت گاهی به شوخی، گاهی برای سرزنش یا تحقیر کسی گفته می‌شود که بدون فکر کردن به عواقب کار و بدون توجه به نصیحت افراد با تجربه، دست به عمل می‌زند و در نهایت با شکست روبه‌رو می‌شود.
* در گذشته، سبیل داشتن نشانه مردانگی محسوب می‌شد و مردم می‌گفتند: مردی که سبیل ندارد، مرد نیست! (البته امروزه مردانگی فقط به سبیل داشتن محدود نمی‌شود!).
ریش از سبیل هم بالاتر بود! یعنی کسی که ریش داشت، مرد کامل‌تری به شمار می‌آمد. شاید این ضرب‌المثل هم اشاره به همین موضوع دارد که فردی می‌خواسته جایگاه و احترام اجتماعی بیشتری پیدا کند، اما کاری کرده که نه تنها به هدفش نرسیده، بلکه از قبل هم موقعیت بدتری پیدا کرده است.
پیشنهادی: ضرب‌المثل با سبیل
اختصاصی-ندابلاگ