همه چیز در مورد مفهوم و معنای ضرب‌المثل «یک بز گرگ‌صفت، همه گله را به خطر می‌اندازد»
این ضرب‌المثل ساده ولی پرمعنی است و در زندگی روزمره زیاد به کار می‌رود. در ادامه به طور کامل آن را توضیح می‌دهیم.
معنی اصلی ضرب‌المثل
تصور کنید یک گله گوسفند یا بز داریم که در آرامش و امنیت زندگی می‌کنند. حالا اگر در میان این گله، حتی فقط یک بز باشد که رفتارش مانند گرگ باشد، یعنی اخلاق خرابکارانه و خطرناک داشته باشد، کم‌کم این یک موجود شرور، بقیه گله را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد و در نهایت کل گله به جای آرامش، دچار آشوب و ناامنی می‌شود.
به بیان دیگر:
گاهی در یک گروه یا جامعه، فقط یک فرد نادرست و بدرفتار کافی است تا کل آن گروه را به سوی فساد یا نابودی بکشاند. این فرد مانند همان “بز گرگ‌صفت” است که آرامش جمع را بر هم می‌زند.
کاربردهای این ضرب‌المثل
این مثل در موقعیت‌های مختلفی استفاده می‌شود، از جمله:
– در یک محیط کاری: اگر یک نفر با رفتارهای غیرحرفه‌ای، دروغگویی یا ایجاد تنش، فضای محل کار را مسموم کند، ممکن است عملکرد کل تیم را تضعیف کند.
– در بین دوستان: یک دوست با رفتارهای ناسالم می‌تواند روی بقیه دوستان تأثیر منفی بگذارد.
– در جامعه: یک فرد قانون‌شکن یا فرصت‌طلب می‌تواند باعث گسترش بی‌قانونی در اطراف خود شود.
نتیجه‌گیری
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که وجود حتی یک فرد مشکل‌دار در یک گروه می‌تواند برای همه اعضا دردسرساز شود. بنابراین برای حفظ سلامت یک جامعه یا گروه، باید مراقب بود که چنین افرادی شناسایی شده و رفتارشان اصلاح شود تا به دیگران سرایت نکند.
در این نوشته می‌خواهیم مفهوم یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنی ایران را با هم مرور کنیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید و جذاب باشد.
معنی یک بز گر گله را گرگین می کند چیست؟
یک بیماری پوستی به نام «گَری» وجود دارد که توسط یک انگل ایجاد می‌شود. به فردی که به این بیماری مبتلا شود، «گرگین» می‌گویند که به معنای مبتلا به کچلی است. در معنای مجازی، گرگین به شخص فاسد و نادرست اشاره دارد.
معنای پشت این ضرب‌المثل این است: اگر کسی خودش فاسد باشد، می‌تواند روی افراد زیادی تأثیر بگذارد و آنها را مانند خودش تباه کند.
۲- این ضرب‌المثل دربارهٔ همراهی و همنشینی با افراد ناشایست هشدار می‌دهد.
رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرموده‌اند:
«مَثَلُ الجَلیسِ الصّالِحِ مَثَلُ العَطّارِ، اِن لَم یُعطِکَ مِن عِطرِهِ اَصابَکَ مِن ریحِه، وَ مَثَلُ الجَلیسِ السُّوءِ مَثَلُ القَینِ اِن لَم یُحرِق ثَوبَکَ اَصابَکَ مِن ریحِه؛
یعنی: همنشین خوب مانند عطّار است؛ اگر از عطرش به تو ندهد، بوی خوشش به تو می‌رسد. و همنشین بد مانند آهنگر است؛ اگر آتشش لباس تو را نسوزاند، دود و بوی بدش به تو آسیب می‌زند».
(متقی هندی، کنز العمال، ترجمه: صفوۀ السقا، بیروت، مؤسسه الرسالۀ، ۱۳۸۹هـ.ق، چ ۱، ح ۲۴۷۳۶)
۳- معنای آشکار این ضرب‌المثل: اگر یک بز بیمار باشد، ممکن است تمام گله را بیمار کند.
معنای نهفته: کسی که مشکل اخلاقی یا فکری دارد، علاوه بر رنج خود، ممکن است دیگران را نیز تحت تأثیر قرار دهد و افکار و باورهایشان را آلوده کند.
اگر دوست دارید ضرب‌المثل‌های فارسی را به تدریج یاد بگیرید، کافی است روزی پانزده دقیقه وقت بگذارید و حدود ده ضرب‌المثل را بخوانید.
ضرب‌المثل‌های فارسی معروف
نظر شما دربارهٔ این ضرب‌المثل چیست؟