اگر شکیبایی به خرج دهی، حتی از انگور نارس هم می‌توانی حلوا درست کنی.
این ضرب‌المثل به ما می‌گوید که اگر در زندگی صبور باشیم و در برابر مشکلات و سختی‌ها پایداری کنیم، در نهایت به نتیجه‌ای شیرین و خوب خواهیم رسید. همان‌طور که با گذشت زمان و با حوصله، یک غوره‌ی ترش به یک خوشه‌ی انگور شیرین تبدیل می‌شود و از آن حلوا می‌سازند، در زندگی هم با صبر می‌توانیم شرایط سخت را پشت سر بگذاریم و به موفقیت‌های بزرگ دست پیدا کنیم.
صبوری کلید حل بسیاری از مشکلات است و به ما قدرت می‌دهد تا از سخت‌ترین موقعیت‌ها، بهترین نتایج را بگیریم.
در این نوشته، داستان و مفهوم ضرب‌المثل ایرانی «گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی» را مرور می‌کنیم. با ما همراه باشید.
معانی ضرب المثل گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
اگر با حوصله و آرامش کارها را انجام دهی، در نهایت به بهترین نتیجه می‌رسی.
جهان به کمک کسانی می‌آید که شکیبایی پیشه می‌کنند.
خوش‌عاقبتی و نجات، با صبر و تحمل به دست می‌آید.
صبوری، تمرین بسیار خوبی برای تربیت و آرام کردن روح و جان آدمی است.
حتی کارهای بسیار سخت و طولانی هم اگر با صبر همراه باشند، به پایان خوبی می‌رسند.
این ضرب‌المثل هنگامی به کار می‌رود که کسانی بی‌طاقت باشند و انتظار داشته باشند زود به خواسته‌شان برسند. در چنین مواقعی، این جمله را می‌گوییم تا آنها را به صبر و شکیبایی تشویق کنیم.
ریشه این ضرب‌المثل از یک شعر طنز از ادیب‌الممالک فراهانی گرفته شده است.
| ایموجی این ضرب المثل | 🥱🍇⬅🥮 |
اگر شکیبایی به خرج دهی، از انگور نارس هم می‌توانی حلوا درست کنی.
متن شعر گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
شعر “گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی” از کیست؟ این بیت در واقع بخشی از یک رباعی شوخ‌طبع از ادیب‌الممالک فراهانی است. اصل شعر این گونه است:
ای آنکه دلم ز عشق شیدا سازی
انگور دهی باده تمنا سازی
گر جهد کنی شراب گردد انگور
ور صبر کنی ز غوره حلوا سازی
معنای این شعر زیبا این است که اگر تلاش و کوشش کنی، می‌توانی از انگور، شراب درست کنی. اما اگر بردباری به خرج دهی و صبر داشته باشی، حتی از غوره‌ی ترش هم می‌توانی حلوای شیرین بسازی. این شعر به ما یادآوری می‌کند که صبر و شکیبایی می‌تواند نتایج بسیار بهتری نسبت به عجله و اقدام زودهنگام داشته باشد.
داستان در مورد ضرب المثل گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
مردی بود که چهار پسر داشت. او می‌خواست درس مهمی به پسرانش بیاموزد، برای همین هر کدام را در فصل متفاوتی به دیدن یک درخت گلابی فرستاد که دور از خانه‌شان قرار داشت. پسر بزرگ در زمستان رفت، دومی در بهار، سومی در تابستان و کوچک‌ترین در پاییز. وقتی همه برگشتند، پدر از آنها خواست تا آنچه از درخت دیده‌اند را توصیف کنند.
پسر اول گفت: «درخت زشتی بود، خشک و خمیده.»
پسر دوم گفت: «نه! درخت پر از جوانه‌های سبز بود و پر از امید. شکوفه‌های زیبا و خوش‌بویش همه جا را پر کرده بود.»
پسر سوم گفت: «اشتباه می‌کنی! درخت کاملاً بالغ بود و میوه‌های فراوان داشت. سرشار از زندگی بود و به هر رهگذری از میوه‌هایش می‌بخشید.»
پسر چهارم گفت: «درخت پاییزی خیره‌کننده‌ای بود با برگ‌های رنگارنگ. آنقدر زیبا بود که چشم از آن برنمی‌داشتم.»
پدر لبخندی زد و گفت: «همه‌ی شما راست می‌گویید، اما هر کدام فقط یک فصل از زندگی درخت را دیده‌اید. نمی‌توانید درباره‌ی یک درخت یا یک انسان فقط با دیدن یک فصل از زندگی‌اش قضاوت کنید. آنچه یک فرد می‌شود، برآیند همه‌ی لحظه‌های شیرین و سخت، شادی‌ها و رنج‌ها و عشق‌هایی است که در طول عمرش تجربه کرده است. تازه وقتی همه‌ی فصل‌ها بگذرند، می‌توان زندگی واقعی یک نفر را دید. اگر در زمستان زندگی ناامید شوید، شکوفه‌های بهار، طراوت تابستان و زیبایی پاییز را از دست می‌دهید. نگذارید سختی یک فصل، شادی تمام فصل‌های دیگر را از بین ببرد. در روزهای سخت صبور باشید، چون روزهای خوب هم خواهند رسید.»
انشا در مورد ضرب المثل گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
در یک موزه معروف که کف آن با سنگ‌های مرمر پوشیده شده بود، تندیس بسیار زیبایی از مرمر قرار داشت که بازدیدکنندگان از نقاط دور و نزدیک برای تماشای آن می‌آمدند. این تندیس آنقدر خوش‌ساخت و چشم‌نواز بود که هر بیننده‌ای با دیدنش شگفت‌زده می‌شد.
شبی تاریک و مه‌آلود، سنگ مرمری که کف موزه بود، با تندیس مرمرین شروع به صحبت کرد و گفت: “اصلاً منصفانه نیست! چرا همه برای دیدن تو، روی من قدم می‌گذارند؟ مگر فراموش کرده‌ای که هر دوی ما از یک معدن استخراج شده‌ایم؟ این رفتار ناعادلانه مرا بسیار ناراحت کرده است.”
تندیس با آرامش پاسخ داد: “آیا به یاد می‌آوری وقتی که سنگ‌تراش می‌خواست تو را بتراشد و به شکل یک اثر زیبا درآورد، چقدر در برابر او مقاومت کردی و نگذاری این کار را انجام دهد؟”
سنگ کف گفت: “بله، یادم هست. ابزارهایش تیز بودند و باعث درد من می‌شدند. من طاقت آن همه رنج و ناراحتی را نداشتم.”
تندیس ادامه داد: “اما من ایمان داشتم که سنگ‌تراش در پایان، اثر زیبایی از من خلق خواهد کرد. باور داشتم که پشت این دردها، گنجی نهفته است. به همین خاطر، همه سختی‌ها را تحمل کردم تا به شکل امروزی درآیم. پس تو که آن روز تاب نیاوردی، حالا نمی‌توانی از این که مردم مرا می‌ستایند، شکایت کنی.”
زندگی انسان‌ها نیز همین‌گونه است. رنج و سختی، هدیه‌ای از سوی خداوند یکتاست تا ما را به انسان‌های بهتر و پاک‌طینت‌تری تبدیل کند. اگر می‌خواهیم در زندگی باارزش شویم، باید مشقت‌ها را با صبر بپذیریم و به جای شکوه کردن، از آنها درس بگیریم.
برداشت از مثل گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
کسانی که صبر را راهنمای زندگی خود می‌کنند، اراده‌شان محکم و استوار می‌شود و با این اراده قوی، می‌توانند بر مشکلات و دشواری‌ها غلبه کنند. خداوند می‌فرماید: صبر کن بر آنچه به تو اصابت می‌کند، به درستی که این از امور عزیمه است.
همچنین، پیشوایان دینی ما نیز به خاطر اهمیت این ویژگی، همیشه به صبر و استقامت سفارش کرده‌اند؛ زیرا صبر، کلید پذیرفته شدن در آزمایش‌های الهی است. انسان با کمک صبر می‌تواند در برابر حوادث سخت و رویدادهای ناگوار که برای سنجش ایمان او در زندگی پیش می‌آید، مقاومت کند و وفاداری خود را نشان دهد. همه انسان‌های پاک و نزدیک به خدا، این آزمایش‌ها را پشت سر گذاشته‌اند و در شرایط سخت، خواست و رضایت خدا را بر هر چیزی ترجیح داده‌اند.
تحقیق در مورد گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
زندگی انسان بدون سختی و مشکلات معنا ندارد. هر فردی به اندازه ظرفیت و توانایی‌اش با چالش‌ها و دشواری‌ها روبرو می‌شود. همان‌طور که در قرآن آمده است: “لقد خلقنا الانسان في كبد”.
وقتی به تاریخ نگاه می‌کنیم، به روزهای اسارت خاندان پیامبر (ع) می‌رسیم. پس از واقعه عاشورا، زنان و کودکان با صبر و استواری، مأموریت خود را برای افشای چهره ستمگران آغاز کردند و با بردباری، این مسئولیت بزرگ را به خوبی انجام دادند و نقاب از چهره یزیدیان برداشتند.
امروزه صبر گوهری کمیاب شده است. همه به دنبال آن هستند، اما کمتر کسی درست از آن استفاده می‌کند. بسیاری می‌خواهند با بهانه‌های مختلف و با سرعت زیاد، پله‌های پیشرفت را طی کنند و به موفقیت‌های مادی و معنوی برسند، غافل از این که هیچ کاری بدون شکیبایی به نتیجه مطلوب نمی‌رسد.
همان‌طور که حافظ می‌گوید:
گویند سنگ لعل شود در مقام صبر
آری شود ولیک به خون جگر شود
برداشت نادرست مردم از صبر این است که باید سکوت کنند، تسلیم شوند یا دست از تلاش بردارند. در حالی که معنای واقعی صبر، حفظ آرامش و دوری از نگرانی است.
پیامبر مهربانی (ص) صبر را به سه دسته تقسیم می‌کند: صبر در برابر گناه، صبر در انجام فرمان‌های خدا و صبر در برابر مصیبت‌ها.
صبر بر اطاعت به معنای پایبندی به انجام کارهای واجب مانند نماز و روزه است. صبر بر معصیت یعنی در برابر وسوسه‌ها مقاومت کردن و از گناه دوری جستن. صبر بر مصیبت نیز به این معناست که در برابر مشکلات زندگی، بیماری‌ها و اتفاقات ناگوار مقاوم باشیم و تسلیم نشویم.
حافظ می‌فرماید:
صبر کن حافظ به سختی روز و شب
عاقبت روزی بیابی کام را
پیشنهاد: ضرب‌المثل‌های ایرانی بیشتری بخوانید.
پی‌نوشت‌ها:
۱- بلد (۹۰): ۴
۲- بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۷۷