همه چیز درباره معنی و مفهوم ضرب المثل کم گوی و گزیده گوی چون در
این ضرب المثل زیبا و پرمعنی، توصیه‌ای حکیمانه برای نحوه صحبت کردن ماست. معنی اصلی آن این است: کم حرف بزن، اما وقتی صحبت می‌کنی، سخنانت پربار و ارزشمند باشد، درست مانند دُر که گران‌بها و کمیاب است.
این جمله به ما می‌آموزد که در گفتگوهای خود، کیفیت را بر کمیت ترجیح دهیم. به جای پرحرفی و گفتن مطالب بی‌ارزش، بهتر است سکوت کنیم یا فقط حرف‌های مهم و سنجیده بر زبان بیاوریم.
افراد خردمند و باادب، معمولاً کم‌حرف هستند. آن‌ها قبل از صحبت کردن، خوب فکر می‌کنند و مطمئن می‌شوند حرفشان مفید و درست است. این کار باعث می‌شود دیگران برای سخنان آن‌ها ارزش بیشتری قائل شوند و به حرف‌هایشان با دقت گوش دهند.
در مقابل، کسانی که زیاد و بدون فکر صحبت می‌کنند، اغلب به اشتباه می‌افتند و حرف‌های بی‌اساس می‌زنند. این کار باعث می‌شود ارزش کلام آن‌ها نزد دیگران کم شود.
پس این ضرب المثل به ما یادآوری می‌کند که مانند یک گوهرگران‌قدر، سخنان ما نیز باید کمیاب، باکیفیت و ارزشمند باشد.
در این نوشته، به بررسی معنی و مفهوم یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنی ایرانی می‌پردازیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید و جذاب باشد.
کم گوی و گزیده گوی چون در کنایه از چیست؟
کم گوی و گزیده گوی چون دُر تا ز اندک تو جهان شود پر
این شعر زیبا از نظامی به ما یادآوری می‌کند که بهتر است کمتر صحبت کنیم، اما وقتی حرف می‌زنیم، حرف‌هایمان مانند دُرّ، ارزشمند و پرمعنی باشد. با این کار، حتی اگر سخنان ما کم باشند، می‌توانند تأثیر بسیار بزرگی داشته باشند و جهان را از خوبی و دانایی پر کنند.
از این شعر اغلب برای پند دادن به کسانی استفاده می‌شود که بسیار زیاد حرف می‌زنند، اما حرف‌هایشان چندان مفید یا سودمند نیست.
کم گویی عیب ها را می پوشاند
سخنان هر فردی، نشان‌دهنده شخصیت و افکار درونی اوست. همان‌طور که شاعر می‌گوید:
تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد
یعنی اگر می‌خواهی شخصیت کسی را تا حدی درک کنی، به حرف‌هایی که می‌زند خوب گوش بده. گاهی از دور با افرادی آشنا می‌شویم و فکر می‌کنیم آن‌ها بسیار بااخلاق و دانا هستند؛ اما وقتی از نزدیک با آن‌ها گفت‌وگو می‌کنیم و صحبت‌هایشان را می‌شنویم، متوجه می‌شویم که چقدر افکار نادرست یا دیدگاه‌های محدودی دارند.
برعکس این موضوع نیز درست است. ممکن است در اولین دیدار با کسی روبرو شویم و تصور کنیم که فردی بی‌احساس یا کم‌دانش است. اما وقتی شروع به صحبت می‌کند، از دانش و ادب بالای او متعجب می‌شویم.
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که مراقب حرف‌زدن خود باشیم و از گفتن سخنان بی‌فایده خودداری کنیم. زیرا کم‌حرفی باعث می‌شود نقاط ضعف ما پنهان بماند. هرچه بیشتر صحبت کنیم، احتمال آشکار شدن اشتباهات و کاستی‌هایمان بیشتر می‌شود.
حدیث درباره پر حرفی از امام علی علیه السلام
هر که زیاد حرف بزند، اشتباهاتش نیز زیاد می‌شود. و هر کس که اشتباهاتش فراوان باشد، حیا و شرمش کم می‌گردد. کسی که شرم و حیا در او کم باشد، پرهیزکاری و تقوایش نیز اندک خواهد بود. و آن که پرهیزکاری ندارد، دلش می‌میرد. و هر که دلش بمیرد، سرانجام وارد آتش دوزخ خواهد شد.
اگر دوست دارید همه ضرب‌المثل‌های فارسی را یاد بگیرید، کافی است روزی پنج دقیقه وقت بگذارید و با ده ضرب‌المثل آشنا شوید.
ضرب‌المثل‌های معروف فارسی
نظر شما درباره این ضرب‌المثل چیست؟