این ضرب المثل به ما یادآوری می‌کند که وقتی پاسخ سوالی را خودت به خوبی می‌دانی، پرسیدن آن کار بیهوده‌ای است. در واقع این مثل اشاره به این دارد که گاهی افراد از روی تنبلی، بی‌دقتی یا حتی برای امتحان کردن دیگران، سوالاتی را می‌پرسند که جوابش را خودشان به خوبی می‌دانند.
این کار نه تنها فایده‌ای ندارد، بلکه باعث اتلاف وقت خود فرد و دیگران می‌شود. پس بهتر است قبل از پرسیدن هر سوالی، اول خوب فکر کنیم و ببینیم آیا واقعاً پاسخ آن را نمی‌دانیم یا فقط حوصله فکر کردن نداریم.
این مثل به ما می‌گوید که عاقلانه نیست از دیگران توقع داشته باشیم مسائلی را که خودمان می‌فهمیم، برایمان توضیح دهند.
در این نوشته با مفهوم و ریشه‌های این ضرب‌المثل کهن ایرانی آشنا خواهید شد. در ادامه با ما همراه باشید.
معنی چو دانی و پرسی سوالت خطاست چیست؟
اگر پاسخ پرسش خود را می‌دانی و نسبت به آن اطمینان داری، بهتر است آن را نپرسی. دلایل این کار می‌تواند گوناگون باشد؛ مثلاً شاید با پرسیدن، یقین و اطمینان تو به شک تبدیل شود، یا ممکن است از معلمت بپرسی و او پاسخ نادرست بدهد یا حتی بلد نباشد جواب درست را بگوید. در این صورت، امکان دارد احساس غرور و خودبینی در تو به وجود آید.
توجه داشته باش: البته این به آن معنا نیست که پرسیدن همیشه کار نادرستی است! گاهی ما فکر می‌کنیم چیزی را می‌دانیم، اما وقتی از فردی آگاه‌تر سؤال می‌پرسیم، متوجه اشتباه خود می‌شویم یا حتی چیز تازه‌ای یاد می‌گیریم. چرا که:
“دانا هم داند و هم پرسد، نادان نداند و نپرسد” 😉
به نظر می‌رسد این ضرب‌المثل بیشتر مربوط به زمانی است که فردی با نیت بد و قصد آزار، از دیگری سؤال می‌پرسد، در حالی که خودش پاسخ را می‌داند.
در این زمینه، سخن زیبای حضرت علی علیه السلام راهنمای خوبی برای ماست:
سَل تَفَقُّهاً ولا تَسأَل تَعَنُّتاً؛
یعنی: برای فهمیدن و یادگیری سؤال کن، نه برای سخت‌گیری و آزار!
اگر دوست دارید همهٔ ضرب‌المثل‌های فارسی را یاد بگیرید، کافیست روزی ۱۰ دقیقه وقت بگذارید تا با ۱۰ ضرب‌المثل آشنا شوید.
ضرب‌المثل‌های معروف فارسی
نظر شما دربارهٔ این ضرب‌المثل چیست؟
اختصاصی-ندابلاگ