هر حرفی جای مناسب خودش را دارد و هر نکته‌ای، زمان و مکان خاصی را می‌طلبد. این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که درست و به‌جا صحبت کردن، بسیار مهم است. بعضی حرف‌ها در یک موقعیت، زیبا و مفید هستند، اما در شرایط دیگر ممکن است بی‌فایده یا حتی ناپسند باشند.
در همین زمینه، از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده است:
**«اَلْحِکْمَهُ ضَالَّهُ الْمُؤْمِنِ، فَحَیْثُ وَجَدَهَا فَهُوَ أَحَقُّ بِهَا»**
که معنای آن این است: حکمت و سخن حق، گمشدهٔ فرد باایمان است؛ پس هر کجا آن را پیدا کند، به آن سزاوارتر است.
این حدیث به ما می‌آموزد که باید برای کسب دانش و حکمت، همیشه آماده باشیم و آن را از هر کسی که دارد، بیاموزیم.
در این نوشته، با مفهوم یکی از ضرب‌المثل‌های پرمعنی ایرانی آشنا خواهید شد. لطفاً با ندابلاگ همراه بمانید.
معنی ضرب المثل هر سخنی جایی و هر نکته مکانی دارد
۱. این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که کسی بدون فکر و بدون توجه به موقعیت، حرفی بزند که هم دیگران را ناراحت کند و هم به شخصیت خودش آسیب بزند.
۲. توصیه می‌شده که هر حرفی را در هر جایی نزنیم؛ بلکه باید موقع حرف زدن، وضعیت افراد و مکانی که در آن هستیم را در نظر بگیریم و به موقع و به جا صحبت کنیم.
۳. نباید هر حرفی را در هر شرایطی بیان کرد؛ بلکه لازم است موقعیت را بسنجیم و بعد سخن بگوییم.
حدیث برای ضرب المثل سخن بیجا
امام حسین (علیه السلام) می‌فرمایند: «لا تَتکلّمَنّ فیما لا یَعنیکَ! فإنّی أخافُ عَلَیکَ الوزرَ، وَ لا تَکلّمَنّ فیما یَعنیکَ حتّی تَری لِلکلام مَوضِعاً؛ فَرُبّ مُتکلّم قَد تَکَلّمَ بالحقّ فَعِیبَ…».
یعنی: در مورد چیزی که به تو ارتباطی ندارد صحبت نکن، زیرا می‌ترسم مرتکب گناه شوی. حتی در مورد مسائلی که به تو مربوط است نیز سخن نگو، مگر زمانی که جای مناسب و شرایط درست سخن گفتن را ببینی؛ چرا که بسیار پیش می‌آید فردی حرف حق می‌زند، اما دیگران از او عیبجویی می‌کنند.
این ضرب المثل به انگلیسی
برای هر کاری، زمان و مکان مناسب خودش وجود دارد.