این ضرب‌المثل زیبا و پرمعنی، زمانی به کار می‌رود که چیز بسیار خوب و ارزشمندی، بر روی چیز خوب و ارزشمند دیگری قرار بگیرد و باعث افزایش زیبایی و ارزش آن شود.
در واقع، می‌توان این طور تصور کرد که یک چراغ روشن و درخشان را روی یک چراغ دیگر روشن بگذاریم. در این حالت، نور هر دو با هم ترکیب شده و محیط را بسیار بیشتر و بهتر روشن می‌کنند. این اتفاق، همان “نور علا نور” است.
به زبان ساده، این مثل بیانگر این است که وقتی دو چیز عالی و کامل در کنار هم قرار می‌گیرند، نتیجه‌ای فوق‌العاده و بی‌نظیر به وجود می‌آورند.
**مثلاً:**
* وقتی یک دانشمند باهوش، با یک معلم دلسرد و خوش‌قلب همراه می‌شود، کار آن‌ها می‌شود “نور علا نور”؛ چون هم علم و هم اخلاق با هم ترکیب می‌شوند.
* یا وقتی یک طبیعت زیبا، با هوای پاکیزه همراه می‌شود، می‌گویند این منظره “نور علا نور” است.
پس این ضرب‌المثل به ما می‌فهماند که ترکیب دو چیز خوب و ارزشمند، نتیجه‌ای بسیار درخشان‌تر و بهتر به دنبال دارد.
در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم اصلی یک ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. لطفاً تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
نور علا نور بودن کنایه از چیست؟
نور روی نور؛ یعنی روشنیِ چند برابر.
وقتی یک کار نیک، پایه‌ی کارهای خوب دیگری شود، می‌گویند “نور علی نور” شده. یعنی آن کار از قبل هم خوب بود، اما اکنون بر خوبیِ آن افزوده شده و کامل‌تر گردیده.
از این اصطلاح برای ابراز خوشنودی و رضایت از کاری نیز استفاده می‌شود. گوینده با این بیان می‌خواهد بگوید: کار از ابتدا عالی بود، اما اقدام شما آن را برتر و پسندیده‌تر کرده است.
این اصطلاح زیبا از آیه‌ی نور در قرآن کریم گرفته شده است:
اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (آیه 35 سوره نور)
ترجمه: خداوند نور آسمانها و زمین است؛ مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابی قرار گیرد، حبابی شفاف و درخشنده همچون یک ستاره فروزان، این چراغ با روغنی افروخته می‌شود که از درخت پربرکت زیتونی گرفته شده که نه شرقی است و نه غربی؛ (روغنش آنچنان صاف و خالص است که) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله‌ور شود؛ نوری است بر فراز نوری؛ و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت می‌کند، و خداوند به هر چیزی داناست.
در آیین و فرهنگ ما، وقتی کسی وضو دارد و دوباره وضو می‌گیرد، این کار را “نور علی نور” می‌نامند. یعنی وضوی اول خود نور بود، و اکنون نوری دیگر بر آن افزوده شده است.
ضرب‌المثل‌های ناب فارسی