این ضرب‌المثل در مورد کسی به کار می‌رود که بسیار خسیس و تنگ‌نظر است و به هیچ‌وجه حاضر نیست از دارایی خود حتی به اندازه بسیار کم خرج کند یا به دیگران کمک مالی برساند.
این عبارت از دنیای ساختمان‌سازی وام گرفته شده است. خشت و آجر وقتی تازه از کوره بیرون می‌آیند، مقداری رطوبت دارند. اگر هنگام ساختن دیوار، این خشت‌ها را در آب نمناک نکنند، آب ملات (مخلوط سیمان و خاک) را به سرعت به خود جذب می‌کنند و ملات خشک و بی‌اثر می‌شود. در نتیجه، دیوار محکم و پایداری ساخته نخواهد شد.
بنابراین، وقتی در مورد یک فرد می‌گویند “نم پس نمی‌دهد”، یعنی آن شخص مانند همان خشت خشک است که حتی کوچک‌ترین ذره‌ای از آنچه را که می‌گیرد (در اینجا، نم و رطوبت) پس نمی‌دهد. این فرد آنقدر بخیل است که از بخشیدن کمترین چیزی هم خودداری می‌کند و دستش برای کمک به دیگران بسیار بسته است.
در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم اصلی یک ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. لطفاً تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
ضرب المثل نم پس نمی دهد کنایه از چیست؟
این ضرب‌المثل یعنی چیزی که در درونش می‌گذرد، به شکلی در بیرون خودش را نشان می‌دهد. مثلاً مثل وقتی که باران روی سقف می‌بارد و بعد، رطوبت آن از داخل دیوارها دیده می‌شود. یا وقتی لوله‌های آب ساختمان نشتی پیدا می‌کند و دیوارها خیس می‌شوند. اما در موقعیت‌های مختلف، این ضرب‌المثل معنی‌های دیگری هم پیدا می‌کند که در ادامه آن‌ها را مرور می‌کنیم.
۱- یعنی کسی که رازدار است و اسرار دیگران را فاش نمی‌کند.
مثلاً: مادرم رازهایت را پیش خودش نگه می‌دارد. با خیال راحت هر حرفی داری به او بزن. اصلاً نم پس نمی‌دهد!
یا وقتی کسی تحت فشار قرار می‌گیرد اما هیچ حرفی نمی‌زند و چیزی را لو نمی‌دهد، در وصف او از این اصطلاح استفاده می‌کنند.
۲- به کسی گفته می‌شود که کارش را دقیق و بدون نقص انجام می‌دهد.
مثلاً شاید برایتان پیش آمده که لوله‌کش ساختمان، لوله‌ها را طوری نصب کرده که با افزایش فشار آب، یکی از آن‌ها می‌ترکد و دیوار خیس می‌شود. اما اگر کسی کارش را درست و اصولی انجام دهد، می‌گویند کارش عالی است و نم پس نمی‌دهد؛ یعنی هیچ مشکلی در کارش پیدا نمی‌کنی.
۳- گاهی هم این ضرب‌المثل را برای افراد خسیس به کار می‌برند که حاضر نیستند پول خرج کنند.
مثلاً: فکر قرض گرفتن از عمویت را هم نکن! او که نم پس نمی‌دهد.
پیشنهادی: معنی ضرب‌المثل “آب از دستش نمی‌چکد”
اختصاصی-ندابلاگ