این ضرب‌المثل در مورد کسانی به کار می‌رود که یک اتفاق ناگوار برایشان می‌افتد، اما بارها و بارها آن را برای دیگران تعریف می‌کنند و با یادآوری آن، غم و ناراحتی خود را تازه می‌کنند.
مفهوم اصلی این مثل این است که هر مصیبت و سختی فقط یک بار واقعاً اتفاق می‌افتد. درد و رنج اصلی، همان یک بار است. اما اگر ما مدام آن واقعه را در ذهنمان تکرار کنیم و برای دیگران بازگو کنیم، در واقع بارها و بارها خودمان را در آن شرایط سخت قرار داده‌ایم و گویی هر بار از نو آن رنج را تجربه می‌کنیم.
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که although سخت است، ولی باید پس از گذر از یک مشکل، به تدریج آن را رها کنیم و به زندگی عادی ادامه دهیم. نشستن و سوگواری مداوم برای اتفاقی که گذشته، فقط باعث می‌شود درد آن همیشه همراهمان باشد. مثل این می‌ماند که یک بار بمیریم، اما هر بار که آن را به یاد می‌آوریم و بر سر آن سینه‌زنی می‌کنیم، دوباره بمیریم.
در این نوشته می‌خواهیم به درک مفهوم اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی بپردازیم. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
معنی مرگ یکبار شیون یکبار یعنی چه؟
بیایید اول ببینیم معنی «شیون» چیست. شیون یعنی ناله و زاری و سوگواری. همان صدای گریه و اندوهی که مردم در زمان‌های سخت و پس از رخ دادن اتفاق‌های ناگوار بلند می‌کنند.
۱. بعضی‌ها از عبارت «مرگ یکبار، شیون یکبار» وقتی استفاده می‌کنند که دیگر هیچ راهی جز یک اقدام خاص پیش رو ندارند. اگر این کار به نتیجه نرسد یا حتی مشکل‌ساز شود، با گفتن این جمله سعی می‌کنند بگویند: «هرچه پیش آید، خوش آید» و مسئولیت نتیجه را بپذیرند.
۲. مرگ فقط یک بار رخ می‌دهد و نوحه و ناله‌ای هم که پس از آن شنیده می‌شود، تنها یک بار است. هر دو پس از مدتی تمام می‌شوند و به فراموشی سپرده می‌شوند. بنابراین، اگر تصمیمی بگیریم و به ضررمان تمام شود، بدترین حالت ممکن همان مرگ است که یک بار بیشتر نیست.
۳. گاهی این جمله نشان می‌دهد فرد دیگر امیدش را از دست داده است. در چنین حالتی می‌گوید: «کاری را که می‌خواهم انجام می‌دهم، مهم نیست چه اتفاقی بیفتد؛ در نهایت همه چیز به مرگ ختم می‌شود!»
۴. وقتی کسی از همه چیز و همه کس خسته می‌شود و خود را در بن‌بست می‌بیند، ممکن است دست به کاری بزند که حتی اگر پایانش مرگ باشد، از آن هراسی ندارد.
پیشنهاد: خواندن ضرب‌المثل‌های بیشتر می‌تواند به درک بهتر این مفاهیم کمک کند.
اختصاصی– ندابلاگ