حتماً تا به حال شنیده‌اید که می‌گویند: “زمین گرده”. این ضرب‌المثل ساده، در واقع یک حقیقت مهم و عمیق درباره زندگی را بیان می‌کند.
معنای اصلی این است که روزگار همیشه به یک منوال نمی‌گردد و شرایط زندگی ثابت نیست. همان‌طور که زمین می‌چرخد و روز و شب پدید می‌آید، روزگار آدمی نیز در حال چرخش است.
گاهی اوقات انسان در اوج خوشبختی و راحتی قرار دارد و همه چیز بر وفق مرادش پیش می‌رود. اما این وضعیت همیشگی نیست. همان‌طور که شب پس از روز می‌آید، ممکن است دوران سختی و مشکلات نیز از راه برسد.
در نقطه مقابل، اگر در شرایط سخت و تاریکی به سر می‌بری، هرگز امیدت را از دست نده. همان‌قدر که مطمئنی شب پایان می‌یابد و روز از نو آغاز می‌شود، بدان که این دوران سخت نیز سپری خواهد شد و دوباره روزهای روشن و خوب از راه خواهند رسید.
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که در موفقیت مغرور نشویم و در ناامیدی، خود را نبازیم. چون گردش دنیا یک قانون همیشگی است و همه چیز در حال تغییر و تحول.
در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم اصیل این ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
ضرب المثل زمین گرده کنایه از چیست؟
۱- این ضرب‌المثل می‌گوید هر کاری که انجام می‌دهی، نتیجه‌اش به خودت برمی‌گردد. اگر کار خوب انجام دهی، اتفاق خوب برایت می‌افتد و اگر کار بد کنی، نتیجه بد می‌بینی. در واقع هر کس پیامد رفتار خود را خواهد دید.
۲- زمین گرد است؛ یعنی اگر در جایی از آن گودالی حفر کنیم، ممکن است خودمان در آن بیفتیم و گرفتار شویم.
بدخواهی و آسیب رساندن به دیگران، پیش از هر کس، به خود فرد بدخواه آسیب می‌زند.
۳- معمولاً کسانی که مورد ستم قرار گرفته‌اند این ضرب‌المثل را به کار می‌برند. با گفتن این جمله به طرف مقابل می‌فهمانند که روزی نتیجه رفتار نادرست خود را خواهد دید.
۴- به عنوان مثال: فلانی حرف‌های نادرستی درباره من زد و آبروی مرا برد. اما زمین گرد است! فکر نکند اگر آبروی کسی را ببرد، خودش در امان می‌ماند. قطعاً نتیجه این کارش را خواهد دید.
۵- در کل این ضرب‌المثل خطاب به کسانی گفته می‌شود که دیگران را آزار می‌دهند و هیچ ترسی از کار خود ندارند. با گفتن این جمله به آنها هشدار داده می‌شود: فکر نکن همیشه شرایط بر وفق مرادت خواهد بود! روزی نوبت تو هم می‌رسد! چوب خدا همیشه بی‌صدا می‌زند!
—
پیشنهادی:
ضرب‌المثل: “چیزی که عوض دارد، گله ندارد.”