گاهی در زندگی شرایطی پیش می‌آید که مجبور می‌شویم خشم و ناراحتی خود را فرو ببریم و در برابر ناملایمات یا حرف‌های ناخوشایند دیگران، سکوت کنیم و واکنشی نشان ندهیم. این همان وضعیتی است که در زبان فارسی با اصطلاح “دندان روی جگر گذاشتن” توصیف می‌شود.
این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که فرد علی‌رغم دل‌گیری و رنجش شدید، برای حفظ آرامش یا جلوگیری از یک درگیری بزرگتر، احساسات خود را کنترل می‌کند و تحمل می‌نماید. مانند کسی که در محل کار با انتقاد ناعادلانه‌ای مواجه می‌شود، اما برای حفظ موقعیت شغلی‌اش، سکوت می‌کند و پاسخ نمی‌دهد.
در حقیقت، دندان روی جگر گذاشتن به معنای صبر و خویشتن‌داری در لحظات سخت است؛ مهارتی که گاهی برای عبور از بحران‌ها و ادامه دادن مسیر زندگی، کاملاً ضروری به نظر می‌رسد.
در این نوشته، می‌خواهیم ببینیم این ضرب‌المثل کهن ایرانی چه معنایی دارد و از کجا آمده است. در ادامه با ما همراه باشید.
دندان روی جگر گذاشتن کنایه از چیست؟
1- منظور این است که وقتی مشکلات و سختی‌ها پیش می‌آید، باید صبر کنیم و تحمل داشته باشیم. سکوت کردن و شکیبایی در چنین شرایطی واقعاً دشوار است؛ مثل این است که کسی دندان‌هایش را روی جگرش فشار دهد که بسیار دردناک خواهد بود. (البته این فقط یک مثال است و در واقعیت چنین چیزی ممکن نیست. این بیان نشان‌دهنده شدت رنج و فشاری است که بر روح و جسم انسان وارد می‌شود.)
2- این ضرب‌المثل به کسی گفته می‌شود که در موقعیت‌های سخت و بحرانی می‌تواند عصبانی شود یا رفتار تندی نشان دهد. با گفتن این جمله، او را به صبر و آرامش دعوت می‌کنند و یادآوری می‌کنند که با عصبانیت و داد و بیداد مشکلی حل نمی‌شود، بلکه ممکن است وضعیت بدتر هم بشود. اگر کمی تحمل کنی و آرام باشی، می‌توانیم راه‌حل بهتری برای مشکل پیدا کنیم.
3- سکوت کردن در زمانی که می‌توانی حرف بزنی،
خودداری از واکنش در زمانی که می‌توانی مقابله کنی،
و تحمل رفتارهای ناخوشایند دیگران در زمانی که می‌توانی از کوره در بروی و خشمگین شوی — همه این‌ها نمونه‌هایی از معنای این ضرب‌المثل هستند.
اختصاصی-ندابلاگ
بیشتر بخوانید: ضرب المثل در مورد صبر