این ضرب‌المثل در مورد کسی به کار می‌رود که در کاری تخصص ندارد یا صلاحیت انجام آن را ندارد، اما خود را در میان اهل آن کار قرار میدهد.
مفهوم اصلی این است که اگر کسی اهل نماز و عبادت نباشد، حتی اگر در مسجد هم حاضر شود، درِ مسجد به خاطر او بسته نمی‌شود. یعنی حضور یک فرد ناآشنا و بی‌ربط، کار اصلی آنجا را متوقف نمی‌کند و فعالیت‌ها همچنان جریان دارد.
این مثل معمولاً برای افرادی استفاده می‌شود که بدون داشتن تخصص یا صلاحیت لازم، در جمع‌های تخصصی حاضر می‌شوند و نظراتی می‌دهند. نکتهٔ پشت این ضرب‌المثل این است که حضور چنین افرادی اگرچه ممکن است گاهی آزاردهنده باشد، اما مانع کار اصلی اهل آن زمینه نمی‌شود و آن‌ها به راه خود ادامه می‌دهند.
در این نوشته، به بررسی معنا و مفهوم اصلی یک ضرب‌المثل کهن ایرانی می‌پردازیم. با ما در ندابلاگ همراه باشید.
معنی برای یک بی نماز در مسجد را نمی بندند چیست؟
۱- یعنی نباید به خاطر تعداد کمی آدم که حق‌ناشناسی می‌کنند، بسیاری از مردم را از امکانات و برکات محروم کرد.
۲- این ضرب‌المثل زمانی استفاده می‌شود که افرادی قصد کمک و خدمت به دیگران را دارند، اما در میان آنان کسانی هستند که شایستگی این محبت را ندارند؛ چون نه تنها سپاسگزار نیستند، بلکه قصد آزار و اذیت نیز دارند. با این حال، مفهوم این سخن آن است که به خاطر تعداد اندکی افراد نابکار، نباید از خدمت به دیگران دست کشید.
۳- یعنی هر اندازه دشمنان سعی کنند مانع پیشرفت ما شوند، ما باید در راه خود پایدار بمانیم، زیرا هدف اصلی آنان این است که ما را از باورها و ارزش‌هایمان دور کنند.
۴- نباید اجازه داد وسوسه و بدخواهی عده‌ی کمی، سرنوشت و آینده‌ی جمع زیادی را تحت تأثیر قرار دهد و تباه کند.
۵- معنی ظاهری این مثل چنین است: افراد باایمان و پاک در مسجد به عبادت می‌پردازند و درهای مسجد به روی آنان گشوده است. حال اگر افرادی بی‌قید یا معارض بیایند و با ایجاد مشکل و آشوب بخواهند باعث بسته شدن درهای مسجد شوند، نباید فریب آنان را خورد. چون اگر مسجد بسته شود، افراد باایمان از معارف و آموزش‌هایی که در مسجد ارائه می‌شود محروم می‌مانند و این محرومیت، ضرر بزرگی است. مسجد تنها جای نماز خواندن نیست، بلکه محل روشنگری و یادگیری است.
البته وقتی امروز از این ضرب‌المثل استفاده می‌کنند، مقصود فقط خود مسجد نیست. مسجد در اینجا نماد هر نعمت و موهبتی است که در اختیار جامعه قرار دارد، و منظور از «بی‌نماز» نیز دشمنانی هستند که می‌خواهند این نعمت‌ها را از بین ببرند یا از آن سوءاستفاده کنند.