همه چیز در مورد مفهوم و معنای این ضرب المثل: “انسان درستکار، شریک اموال دیگران است”
این ضرب المثل زیبا یک حقیقت مهم اخلاقی را بیان می‌کند. وقتی می‌گوییم کسی “خوش حساب” است، منظورمان فردی است که در کارهایش بسیار منظم، قابل اعتماد و درستکار است. چنین شخصی به قول و قرارهایش پایبند است و در مدیریت امور مالی و اجتماعی خود بسیار دقیق و قابل اطمینان عمل می‌کند.
حالا چرا می‌گوییم این فرد “شریک مال مردم” است؟
این بخش از مثل، یک معنای عمیق دارد. منظور این نیست که او واقعاً در اموال دیگران سهم مالکیت دارد. بلکه مفهومش این است که به دلیل امانتداری و درستکاری فوق‌العاده‌ای که دارد، مردم با دل و جان، اموال و دارایی‌های خود را نزد او به امانت می‌سپارند و با خیال راحت با او شریک می‌شوند. اعتماد دیگران به او به اندازه‌ای است که گویی او در همه چیز شریک آنهاست.
این مثل در واقع یک درس بزرگ برای زندگی است: سرمایه واقعی در دنیا، ثروت مادی نیست، بلکه “اعتماد” است. وقتی شما درستکار و قابل اعتماد باشید، گنجینه‌ای به دست می‌آورید که هیچ چیز با آن برابری نمی‌کند.
در ادامه، یک حدیث از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) وجود دارد که همین مفهوم را تأیید می‌کند:
**«مؤمنُونَ عِنْدَ شُرُورِهِمْ وَ أَمَانَاتِهِمْ»**
**ترجمه:** “مؤمنان [درستکار] در تعاملات مالی و امانت‌داری‌شان [چنان قابل اعتمادند که گویی] در اموال مردم شریک هستند.”
این حدیث شریف به زیبایی نشان می‌دهد که یک فرد باایمان چگونه است. او آنقدر درستکار و امین است که دیگران بدون هیچ نگرانی، دارایی خود را در اختیارش می‌گذارند، گویی که او شریک آنها در آن اموال است.
در این نوشته به سراغ یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنی ایرانی رفته‌ایم و مفهوم عمیق آن را بررسی می‌کنیم.
معنی آدم خوش حساب شریک مال مردم است چیست؟
۱- وقتی کسی در کارهای مالی خود منظم و قابل اعتماد باشد، دیگران با اطمینان خاطر، حتی پول‌های خود را نیز به او می‌سپارند.
۲- اگر مردم ببینند فردی که از آنها پول قرض گرفته، به موقع بدهی خود را پرداخت می‌کند و در امور مالی خوش‌حساب است، در آینده نیز با اعتماد بیشتری به او وام می‌دهند.
آدم خوش حساب کیست؟
خوش حسابی یعنی وقتی قرار است، برای مثال، روز شنبه ساعت ۹ صبح پولی را به حساب صاحبخانه یا شخص دیگری واریز کنی، دقیقاً در همان زمان مشخص این کار را انجام دهی.
خوش حسابی یعنی اگر از کسی پول قرض گرفته‌ای، در موعد مقرر حتماً آماده‌ی پرداخت باشی، نه اینکه به دنبال بهانه و فرار از مسئولیت باشی و باعث شوی دیگران به دردسر بیفتند.
یک فرد بی‌ضمیر و بدحساب، نزد دیگران هیچ ارزش و اعتباری ندارد و به همین دلیل، به سختی می‌تواند بار دیگر از کسی کمک مالی دریافت کند.
حدیث درباره خوش حسابی
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: از خداوند بترسید و امانت‌ها را به کسانی که به شما اعتماد کرده‌اند، بازگردانید. زیرا حتی اگر قاتل امیرالمؤمنین علیه السلام امانتی نزد من بگذارد، من حتماً آن را به او پس می‌دهم.
[امالى صدوق، ص ۳۱۸.]