منظور از ضرب‌المثل “آب زیر کاه” اشاره به فردی است که در ظاهر بسیار آرام، ساده و بی‌آزار به نظر می‌رسد، اما در باطن بسیار باهوش، حیله‌گر و حسابگر است.
این شخص مانند برکه‌ای به نظر می‌آید که روی آن آب کاملاً آرام و صاف است، اما در اعماق و زیر این سطح آرام، جریانی قوی و مخفی وجود دارد. او آنقدر ماهرانه نقش خود را بازی می‌کند که کسی متوجه نیت‌های پنهان و برنامه‌ریزی‌هایش نمی‌شود.
این گونه افراد معمولاً بدون آنکه کسی بفهمد، برای رسیدن به اهداف خود برنامه‌ریزی می‌کنند و در نهایت، در کمال سکوت و غافلگیری، کار خود را انجام می‌دهند. پس این ضرب‌المثل به ما هشدار می‌دهد که در قضاوت دربارهٔ دیگران، فقط به ظاهر آرام و سادهٔ آنها اکتفا نکنیم.
در این بخش، به بررسی معنی، مفهوم و پیشینه‌ی این ضرب‌المثل ایرانی می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
آب زیر کاه کنایه از چیست؟
۱- این ضرب‌المثل اشاره به فردی دارد که در ظاهر بسیار مهربان و دلسوز به نظر می‌رسد، اما در باطن قصد آسیب زدن و به دردسر انداختن دیگران را دارد.
۲- معنی آن می‌شود: فردی موذی، حیله‌گر، فریبنده، دوچهره و منافق.
۳- این مثل برای کسی به کار می‌رود که با رفتار و گفتار شیرین خود، اعتماد دیگران را جلب می‌کند. شنونده تصور می‌کند که او واقعاً نیت خوبی دارد، اما این فکر کاملاً اشتباه است! در واقع، این فرد فقط می‌خواهد با این ظاهر فریبنده، زمینه را برای نقشه‌های پنهانی خود فراهم کند و در خفا برای دیگران مشکل ایجاد کند. جالب اینجاست که هیچ‌کس حتی فکر نمی‌کند که این همه دردسر، کارِ دست اوست!
ریشه ضرب المثل
در قدیم، وقتی یک گروه قصد داشت دشمنش را غافلگیر کند، در مسیر حرکت او یک باتلاق مصنوعی درست می‌کرد. روش کار این بود که حفره‌ای را پر از آب می‌کردند و سپس روی آن را با لایه‌ای از کاه می‌پوشاندند. وقتی سربازان پیاده یا سواره‌نظام از روی این سطح به ظاهر بی‌خطر رد می‌شدند، ناگهان در باتلاق فرو می‌رفتند و گرفتار می‌شدند.
به همین خاطر، به افرادی که در ظاهر مانند آن کاه، آرام و بی‌آزار به نظر می‌رسند، اما در باطن پر از نیرنگ و بدخواهی هستند، این ضرب‌المثل را نسبت می‌دهند.
ضرب‌المثل‌های فارسی با آب
اختصاصی-ندابلاگ