منظور این ضرب المثل این است که شخصی در انجام کاری یا داشتن چیزی، از دیگری بسیار پایین‌تر و عقب‌تر است.
این مثل معمولاً برای مقایسه دو نفر به کار می‌رود تا نشان دهد که فرد اول در مقایسه با فرد دوم، هیچ است. گاهی هم برای شوخی و طعنه به کسی گفته می‌شود که می‌خواهد خودش را با کسی مقایسه کند که به طور واضح از او برتر و بالاتر است.
مثلاً اگر کسی در فوتبال بازی کردن، خودش را با یک ورزشکار حرفه‌ای مقایسه کند، به شوخی به او می‌گویند: “تو در برابر او نوکر بابات غلام سیاهی”؛ یعنی آنقدر فاصله و تفاوت سطح وجود دارد که حتی قابل قیاس نیستی.
در این نوشته می‌خواهیم مفهوم و معنای اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید باشد.
ضرب المثل نوکر بابات غلام سیاه کنایه از چیست؟
1- غلام سیاه به معنای برده است. در گذشته افرادی بودند که به عنوان برده برای اربابان خود کار می‌کردند و باید از تمام دستورات آن‌ها اطاعت می‌کردند.
گاهی اوقات افرادی پیدا می‌شوند که بدون هیچ حق و اختیاری، خود را ارباب و ما را نوکر خود می‌دانند و مدام به ما دستور می‌دهند. وقتی به چنین شخصی می‌گوییم: “نوکر بابات غلام سیاه!” یعنی ما خدمتکار تو نیستیم. اگر به دنبال نوکر می‌گردی، باید به سراغ برده‌های قدیمی بروی!
2- این ضرب‌المثل معمولاً برای رد درخواست دیگران به صورت شوخی یا جدی استفاده می‌شود. فرض کنید یکی از هم‌کلاسی‌هایتان می‌خواهد خودش را مهم جلوه دهد و بعد از کلاس، کوله‌پشتی سنگینش را به سمت شما می‌اندازد تا شما آن را حمل کنید. اگر نخواهید تحت فشار او کاری انجام دهید، می‌توانید با خنده یا جدیت بگویید: “نوکر بابات غلام سیاه!” یعنی من نوکر تو نیستم.
3- این عبارت به کسی گفته می‌شود که در موقعیتی نیست که به دیگران دستور بدهد یا آن‌ها را مجبور به کاری کند.
4- در واقع با گفتن این ضرب‌المثل به طرف مقابل می‌فهمانیم که او ما را با یک خدمتکار اشتباه گرفته است.
توجه: این نوع ضرب‌المثل بیشتر در بین جوانان و در سال‌های گذشته رواج داشت. افراد بزرگسال و باادب معمولاً از چنین عبارت‌هایی استفاده نمی‌کنند و اگر بخواهند به زورگویی کسی پاسخ منفی بدهند، از جملات مؤدبانه‌تر و بهتری استفاده می‌کنند.
اگر می‌خواهید ضرب‌المثل‌های فارسی را یاد بگیرید، کافیست روزانه با ۵ دقیقه مطالعه، با ۱۰ ضرب‌المثل آشنا شوید.
ضرب‌المثل‌های فارسی معروف
نظر شما در مورد این ضرب‌المثل