این ضرب‌المثل موقعی به کار می‌رود که کسی در ابراز محبت و دلسوزی، حتی از افراد نزدیک و صمیمی هم فراتر برود و مراقبتش بیش از اندازه و غیرمعمول باشد.
در نگاه اول، این جمله ممکن است عجیب به نظر برسد، چون مادر نماد مهربانی و فداکاری بی‌چشم‌داشت است. اما نکته اصلی اینجاست: “دایه” در اینجا به کسی اشاره دارد که مسئولیت مراقبت از کودک را بر عهده دارد، اما این کار برایش یک شغل محسوب می‌شود. گاهی این فرد برای نشان دادن مسئولیت‌پذیری بیش از حد یا تحت تأثیر قرار دادن دیگران، آنقدر در محبت افراط می‌کند که حتی از مادرِ واقعی کودک نیز مهربان‌تر به نظر می‌رسد.
این مثل در واقع هشداری است در برابر محبت‌های نمایشی و اغراق‌آمیز. به ما یادآوری می‌کند که محبت واقعی، پایدار و به دور از تظاهر است، برخلاف دلسوزی‌های موقتی که ممکن است فقط برای نشان دادن خود باشد.
در این نوشته می‌خواهیم با هم معنی و مفهوم اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. لطفاً تا پایان این مطلب با نداوبلاگ همراه باشید.
معنی دایه مهربان تر از مادر چیست؟
دایه به زنی گفته می‌شد که در قدیم از بچه‌ی دیگران مراقبت می‌کرد یا به آن شیر می‌داد.
۱. این ضرب‌المثل به کسی گفته می‌شود که خود را در ماجرایی دخالت می‌دهد که به او مربوط نیست و دلسوزی بی‌جایی از خود نشان می‌دهد.
۲. همچنین وقتی به کار می‌رود که فردی در کار دیگران مداخله کند و تظاهر به مهربانی کند، در حالی که ممکن است این کارش باعث مشکلات بیشتری شود. این دخالت گاهی از روی خیرخواهی است، اما نتیجه‌ی خوبی ندارد و گاهی هم ممکن است فرد به قصد آشفتگی‌افزونی دخالت کند. در هر صورت، این رفتار نزد دیگران پذیرفته نیست و کسی از نیت واقعی فرد آگاه نیست.
۳. مثال: فرض کنید شما با برادرتان اختلافی دارید. همسایه‌ای که از این موضوع باخبر می‌شود، از روی فضولی به میان شما می‌آید و بدون اطلاع از اصل ماجرا، از یکی از شما طرفداری می‌کند. این کار ممکن است باعث ناراحتی شما شود و به او بگویید: “دایه مهربان‌تر از مادر شده‌ای؟ خودمان مشکل‌مان را حل می‌کنیم، لطفاً دخالت نکنید.”
توجه: این ضرب‌المثل با میانجی‌گری افرادی که قصد آشتی دادن دیگران را دارند، تفاوت دارد. این مثل بیشتر برای سرزنش کسانی به کار می‌رود که بی‌جهت دخالت می‌کنند، در حالی که میانجی‌گران واقعی، نیت خیر دارند و رفتارشان نشان می‌دهد که قصد کمک دارند.
پیشنهادی: معنی ضرب‌المثل “دوستی خاله خرسه”