این ضرب‌المثل زیبا داستان جالبی پشت خود دارد. وقتی می‌گوییم “بزن بر طبل بی‌عاری”، منظورمان این است که کسی با صدای بلند و پر سر و صدا اعلام کند که کاری را نمی‌خواهد انجام دهد یا مسئولیتی را نمی‌پذیرد.
در گذشته، رسم جالبی در میان برخی قبایل وجود داشت. وقتی کار دشواری پیش می‌آمد و به نیروی کمکی نیاز بود، رئیس قبیله طبل‌هایی را در نقاط مختلف روستا قرار می‌داد. هر کس که حاضر بود کمک کند، به سمت طبل می‌رفت و با صدای بلند بر آن می‌کوبید. این کار نشان می‌داد که او داوطلب شده است.
اما افرادی بودند که نمی‌خواستند در کارها مشارکت کنند. آنها هم برای اینکه خود را کاملاً کنار بکشند، با صدای بلندتری بر طبل می‌کوبیدند و فریاد می‌زدند: “من نمی‌آیم! من شرکت نمی‌کنم!” به این ترتیب، آنها با سروصدا و نمایشی رسا اعلام می‌کردند که از زیر کار شانه خالی می‌کنند.
امروزه از این ضرب‌المثل برای افرادی استفاده می‌کنیم که به جای سکوت و کناره‌گیری ساده، با غرولند و شکایت زیاد و ایجاد سر و صدا، به همه اعلام می‌کنند که قصد همکاری ندارند.
در این نوشته می‌خواهیم با هم به بررسی معنی و مفهوم این ضرب‌المثل کهن ایرانی بپردازیم. لطفاً تا پایان این مطلب با نداوبلاگ همراه باشید.
معنی بزن بر طبل بی‌عاری که آن هم عالمی دارد چیست؟
معنی کلمه عار: به معنای عیب و شرمندگی است.
بی عار: به کسی می‌گویند که برایش هیچ عیب و شرمندگی‌ای مهم نیست. برای مثال: وقتی می‌گوییم «فلانی بیکار و بی‌عار است»، یعنی از بیکار بودنش احساس شرمندگی نمی‌کند.
۱- مفهوم این ضرب‌المثل: اگر در زندگی طوری رفتار کنی که بی‌غیرت و بی‌تفاوت به نظر برسی و در برابر سختی‌ها و اتفاقات ناخوشایند، هیچ واکنشی نشان ندهی.
۲- یعنی بعضی وقت‌ها لازم است نسبت به آنچه در اطرافت می‌گذرد، بی‌توجه باشی تا بتوانی کمی آسوده‌تر باشی و انرژی‌ات را بازیابی کنی.
متن شعر بزن بر طبل بی عاری
بکوب بر طبل بی‌غیرتی
چون یاران در خواب فرورفته‌اند و روزهای بیداری به پایان رسیده
نه در میخانه‌ها نشانی از مستی هست
نه در میان مردم اثری از هشیاری
بکوب بر طبل بی‌غیرتی
بکوب بر طبل بی‌غیرتی
به جای تیشه، هزاران کارد در دستان فرهاد است
برو ای شیرین، برو ای شیرین
که در این دیار، عشق خریداری ندارد…
بکوب بر طبل بی‌غیرتی
بکوب بر طبل بی‌غیرتی
خدایا! خدایا! هزاران وعده دادی
که از راه خواهد رسید یاری
پس چرا هیچکس
بار از دوش ما برنمی‌دارد؟!
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
از همه خردمندان جهان، هر که را دیدم غمی به دل داشت
بکوب بر طبل بی‌غیرتی که آن هم دنیای خودش را دارد
یعنی: در هر جای این دنیا، هر انسان آگاه و فهیمی را که دیدم، هر کدام غصه‌ای داشتند؛ زیرا درک عمیق از مسائل زندگی، رنج‌آور است. اما اگر خودت را به نادانی بزنی و در بی‌خبری زندگی کنی، آرامش بیشتری داری.
پیشنهاد: بیشتر ضرب‌المثل بخوانید.