این ضرب‌المثل به کسی اشاره دارد که با حرف‌ها یا کارهایش، اختلاف و درگیری را بین دیگران بیشتر می‌کند. مثل کسی که به آتشی که درگیری بین دو نفر است، هیزم اضافه می‌ریزد و آن را شعله‌ورتر می‌سازد.
این فرد معمولاً با پخش شایعه، غیبت، یا تحریک احساسات دیگران، باعث می‌شود مشکل کوچک به یک جنگ بزرگ تبدیل شود. او آتش‌بیار معرکه است؛ کسی که در پس‌صحنه، نقش اصلی در دامن زدن به اختلاف را بازی می‌کند.
هدف از این ضرب‌المثل، هشدار به ماست که مراقب چنین افرادی باشیم و خودمان نیز باعث تشدید درگیری بین دیگران نشویم.
در این نوشته می‌خواهیم ببینیم این ضرب‌المثل قدیمی و اصیل ایرانی چه معنایی دارد و چه مفهومی را می‌رساند.
معنی آتش بیار معركه یعنی چه؟
۱- به کسی می‌گویند که خودش درگیر دعوا نیست، اما در پشت صحنه باعث شروع اختلاف و درگیری می‌شود.
۲- معنی معرکه: معرکه به معنای میدان جنگ، جایگاه نبرد، یا یک موقعیت پیچیده و آشفته است. گاهی هم در محاوره به معنای “عالی” و “بی‌نظیر” به کار می‌رود (مثلاً: این غذا معرکه بود). اما در این ضرب‌المثل، منظور همان معنای اول است.
۳- یعنی این فرد باعث ایجاد کینه و ناراحتی بین دیگران می‌شود، اما بعد خودش کنار می‌ایستد و وانمود می‌کند که هیچ تقصیری ندارد. به چنین افرادی معمولاً “دوبه‌م‌زن” می‌گویند.
ریشه این ضرب المثل
در روزگار قدیم، فردی بود که در فصل تابستان سازهای “دف” و “تنبک” را خیس می‌کرد تا صدای آن‌ها رساتر و دلنشین‌تر شود. به این شخص می‌گفتند: “دایره نم‌کن”. اما با فرارسیدن زمستان، او دیگر سازها را مرطوب نمی‌کرد، چون در هوای سرد این کار فایده‌ای نداشت. در عوض، آن‌ها را نزدیک آتش می‌گرفت تا رطوبتشان از بین برود و خشک شوند.
در این فصل، نام او را “آتش‌بیار” گذاشته بودند. با این که خودش نواختن هیچ سازی بلد نبود، اما نوازندگان برای خوش‌صدایی سازهایشان به کار او نیاز داشتند. در حقیقت، او کسی بود که با گرم کردن سازها، زمینه را برای نواختن هنرمندان آماده می‌کرد و نقش مهمی در موفقیت آنان داشت!
پیشنهاد: ضرب‌المثل‌های بیشتری بخوانید.
اختصاصی – ندابلاگ