گلدوزی یک هنر دقیق و زیبا است که بر روی انواع پارچه انجام می‌گیرد. در این هنر، نتیجه نهایی باید از هر دو طرف – هم روکار و هم پشت کار – تمیز و باکیفیت باشد. گرچه معمولاً توجه اصلی به جلوی کار است، اما بخش پشتی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
بستن صحیح پشت گلدوزی، علاوه بر افزایش زیبایی، باعث می‌شود کار شما دوام بیشتری داشته باشد و در طول زمان کیفیت خود را حفظ کند. اگر به پشت کار بی‌توجهی شود، ممکن است مشکلات مختلفی پیش بیاید. گره‌های شل و نامرتب، ریسیدن نخ‌ها، آسیب دیدن پارچه، باز شدن گره‌ها پس از مدتی استفاده و حتی کج شدن فرم پارچه از جمله این مشکلات هستند. علاوه بر این، اگر نخ‌های اضافی به درستی بسته نشوند، ممکن است هنگام شستشو در هم گره بخورند و باعث کش آمدن طرح روی پارچه شوند.
در این مطلب، روش صحیح بستن پشت کار گلدوزی را به شما آموزش می‌دهیم تا بتوانید هر پروژه گلدوزی را به شکل حرفه‌ای و با کیفیت بالا به پایان برسانید.
چطور پشت گلدوزی را به درستی ببندیم؟
پایان دادن به پشت کار گلدوزی چند مرحله اصلی دارد که باید با حوصله و دقت انجام شود. این کار شامل بستن درست نخ‌ها، پنهان کردن قسمت‌های اضافی و صاف و مرتب کردن سطح پشت کار است. اگر این مراحل را با دقت انجام دهید، نتیجه نهایی یک کار تمیز و باکیفیت خواهد بود که برای مدت‌ها سالم و زیبا می‌ماند.
روش‌های بستن پشت گلدوزی
برای تمام کردن پشت کار گلدوزی، چند راه مختلف وجود دارد. معمول‌ترین راه این است که نخ‌ها را در اول و آخر کار گره بزنید. به این شکل که نخ را از پشت پارچه عبور می‌دهید و یک گره کوچک می‌زنید. بعد، قسمت اضافی نخ را با قیچی می‌چینید.
یک راه دیگر این است که نخ‌های اضافی را زیر بخیه‌هایی که قبلاً زده‌اید پنهان کنید. در این روش، سر نخ را از زیر چند دانه از کوک‌های قبلی رد می‌کنید و سپس بخش اضافی را قیچی می‌کنید. این روش باعث می‌شود کار ظاهر مرتب‌تر و تمیزتری داشته باشد و برای کارهایی که از هر دو طرف نمایش داده می‌شوند، بسیار مناسب است.
ابزارهای مورد نیاز
برای این که قسمت پشت کار گلدوزی شما به خوبی و تمیز بسته شود، لازم است از چند وسیله مناسب استفاده کنید:
یک قیچی کوچک با نوک تیز، که بتوانید نخ‌ها را با دقت و از نزدیک قطع کنید.
سوزن‌هایی که مخصوص این کار هستند و سوراخشان برای رد کردن نخ گلدوزی مناسب است.
یک پنس یا انبرک کوچک تا در مواقع لازم، نخ را بگیرید و از جای درست رد کنید.
یک حلقه مخصوص گلدوزی که پارچه را در حالت کشیده و ثابت نگه می‌دارد.
با کمک این ابزارها می‌توانید با تمرکز و ظرافت بیشتری کار کنید و در پایان، نتیجه کارتان بسیار تمیز و زیبا خواهد شد.
راهکارهای محکم کردن گره‌ها
برای اینکه گره‌هایتان محکم و پایدار باشد، می‌توانید از گره دوبل کمک بگیرید. به این صورت که ابتدا یک گره معمولی بزنید و بعد بلافاصله یک گره دیگر روی همان گره اولیه ایجاد کنید. با این روش، حتی بعد از چندین بار شستشو هم گره‌ها شل نمی‌شوند و باز نمی‌شوند.
یک راه دیگر، استفاده از روش گره‌دوزی است. در این روش، بعد از زدن گره، سوزن را از داخل خود گره عبور می‌دهید و سپس نخ را می‌کشید. این کار باعث استحکام بیشتر گره می‌شود. اگر روی پارچه‌های نازک و حساس کار می‌کنید، روش حلقه‌ای گزینه بهتری است، چون فشار کمتری به بافت پارچه وارد می‌کند. برای یادگیری دقیق‌تر و اصولی‌تر این روش‌ها، بهتر است در یک دوره آموزش گلدوزی شرکت کنید.
بستن گلدوزی روی پارچه‌های مختلف
هر نوع پارچه ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد و نحوه بستن نخ در پشت کار باید با توجه به آن انتخاب شود:
پارچه‌های کتان: به خاطر بافت فشرده و محکمی که دارند، همان گره‌های ساده و معمولی کفایت می‌کند.
پارچه‌های مخمل: باید دقت کنید که نخ‌ها را بیش از حد نکشید تا به پرزهای لطیف مخمل آسیبی نرسد.
پارچه‌های ابریشم: به دلیل نازک و حساس بودن، بهتر است از گره‌های کوچک و ملایم استفاده کنید و از سفت کشیدن نخ پرهیز کنید.
پارچه‌های نازک و ظریف: می‌توانید نخ را به آرامی زیر بخیه‌ها پنهان کنید تا در کار دیده نشود.
ابزارهای مختلفی که برای بستن پشت گلدوزی نیاز است
انتخاب وسیله درست، کیفیت کار نهایی شما را بسیار بالا می‌برد. برای گلدوزی، باید سوزن را با توجه به جنس پارچه و نخی که استفاده می‌کنید انتخاب کنید. برای نخ‌های کلفت، سوزن‌هایی با سوراخ بزرگ‌تر مناسب هستند و برای طرح‌های ظریف و دقیق، بهتر است از سوزن‌های نازک‌تر استفاده کنید.
قیچی مخصوص گلدوزی هم نوک تیز و باریکی دارد که به شما کمک می‌کند نخ‌ها را از نزدیک‌ترین جای ممکن به گره، کوتاه کنید. علاوه بر این، نخ‌های مخصوصی برای تمام کردن کار وجود دارند که محکم‌ترند و برای دوخت قسمت پشت کار گزینه بهتری محسوب می‌شوند.
وقتی می‌خواهید ابزار بخرید، حتماً به مرغوبیت آنها دقت کنید. سوزن‌های بی‌کیفیت ممکن است زنگ بزنند و پارچه شما را خراب کنند. قیچی‌های نامناسب هم ممکن است به جای برش تمیز، نخ را پاره پاره و مچاله کنند. همچنین برای کار روی پارچه‌های نازک و حساس، استفاده از یک پنس با نوک صاف، نتیجه بهتری خواهد داشت.
توصیه‌های مهم برای جلوگیری از شل شدن گره‌ها یا نخ‌ها
برای اینکه گره‌هایتان شل نشود، باید در زمان مناسب آنها را ببندید. هرگز نخ را بیش از حد سفت نکشید، چون این کار به پارچه فشار وارد می‌کند و کم‌کم باعث باز شدن گره می‌شود.
بهتر است از چسب مخصوص نخ گلدوزی هم استفاده کنید. این چسب به شکل مایع است و وقتی خشک شود، دیگر دیده نمی‌شود و گره‌ها را کاملاً ثابت نگه می‌دارد. فقط مراقب باشید که چسب به بافت پارچه نفوذ نکند. علاوه بر این، سعی کنید گره‌ها را با فاصله‌های مناسب و منظم بزنید. اگر قسمتی از نخ بدون گره باقی بماند، احتمال شل شدن آن زیاد می‌شود.
تکنیک‌های مخفی‌سازی گره‌ها و نخ‌های اضافی
برای مخفی کردن گره‌ها می‌توانید از روش “زیرپوشی” کمک بگیرید. در این روش، سوزن را از پشت پارچه به روی آن وارد کنید، اما پیش از آنکه نخ را کاملاً بیرون بکشید، آن را از زیر چند بخیه که قبلاً زده‌اید رد کنید. سپس نخ را به آرامی بکشید تا گره در زیر بخیه‌ها پنهان شود.
روش دیگر این است که نخ‌های اضافی را در مسیر دوخت‌های قبلی پنهان کنید. برای این کار، نخ را به شکل زیگزاگ از زیر بخیه‌های موجود عبور دهید و سپس سر اضافی آن را قیچی کنید. اصطکاک بین نخ‌ها باعث می‌شود که نخ در جای خود محکم بماند و بیرون نزند.
تمیز و مرتب نگه داشتن پشت گلدوزی، مهم است؟
پشت یک کار گلدوزیِ تمیز و منظم، نشان‌دهنده‌ی مهارت و دقت بالای فرد گلدوز است. این نظم و ترتیب علاوه بر زیبایی، باعث می‌شود وقتی بخواهید اثر را قاب کنید یا از آن استفاده نمایید، با مشکل خاصی روبرو نشوید. در مقابل، پشت‌کار نامرتب ممکن است به مرور زمان باعث آسیب‌زدن به جلوی اثر شود.
اگر قصد فروش کار خود را دارید یا می‌خواهید آن را در یک نمایشگاه به نمایش بگذارید، پشت‌کاری تمیز و مرتب، حرفه‌ای‌بودن شما را به خوبی نشان می‌دهد. جالب است بدانید که بسیاری از داوران در مسابقات گلدوزی، به پشت کار نیز توجه می‌کنند و حتی برای نحوه‌ی بستن و مرتب‌بودن آن امتیاز خاصی در نظر می‌گیرند.
نکات ایمنی در بستن پشت کار گلدوزی
برای پایان دادن به پشت کار گلدوزی باید با دقت عمل کنید تا آسیبی به پارچه یا نخ‌ها وارد نشود. رعایت این نکات ایمنی به شما کمک می‌کند:
**انتخاب قیچی مناسب:** از قیچی‌های تیز اما مطمئن استفاده کنید تا بتوانید نخ‌ها را به راحتی و بدون آسیب زدن به پارچه ببرید.
**پرهیز از فشار آوردن به پارچه:** وقتی نخ را گره می‌زنید یا می‌کشید، مراقب باشید فشار زیادی به پارچه وارد نکنید تا مبادا پارچه پاره شود.
**مراقبت از انگشتان:** برای جلوگیری از زخمی شدن انگشتان در هنگام کار با سوزن، از انگشتانه استفاده کنید.
**تمیزی محل کار:** مطمئن شوید سطحی که روی آن کار می‌کنید تمیز است و گرد و غبار یا چیزهای تیز روی آن نیست تا پارچه آسیب نبیند.
**نظارت بر کودکان:** اگر کودکان در حال یادگیری گلدوزی هستند، همیشه مراقب آنها باشید تا از سوزن و قیچی به شکل درست استفاده کنند.
توجه: برای پارچه‌های نازک و حساس مثل ابریشم، بهتر است از ابزارهای نازک‌تر و ملایم‌تر استفاده کنید و حرکات آرام‌تری داشته باشید.
تکنیک‌های پیشرفته برای بستن پشت کار حرفه‌ای
برای داشتن پشت‌کاری تمیز و حرفه‌ای، می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:
**گره پنهان:** نخ را از زیر چند دوزش که قبلاً زده‌اید، رد کنید و گره را میان لایه‌های دوخت پنهان کنید تا دیده نشود.
**دوخت برعکس:** به جای گره زدن، نخ را در خلاف جهت دوخت‌های قبلی حرکت دهید تا خودبه‌خود محکم شود.
**کاربرد چسب پارچه:** برای کارهای ظریف، کمی چسب شفاف مخصوص پارچه روی گره‌ها بمالید تا نخ ثابت شود و به پارچه آسیبی نرسد.
**دوخت ثابت‌کننده:** چند بخیه کوچک در یک نقطه بزنید تا نخ بدون نیاز به گره، در جای خود محکم بماند.
**پارچه پوششی:** اگر کارتان جنبه تزئینی دارد، یک لایه پارچه نازک (مانند تترون) به پشت کار بدوزید تا تمام گره‌ها و نخ‌ها پوشیده شوند.
پیشنهاد: بهتر است این روش‌ها را اول روی یک تکه پارچه اضافه امتحان کنید تا کاملاً به مهارت برسید.
رفع مشکلات رایج در پشت کار گلدوزی
مشکلات معمول در انتهای کار گلدوزی و روش‌های رفع آنها:
اشکال: باز شدن گره‌ها
راه‌چاره: از بستن دو گره پشت سر هم یا روش ثابت‌سازی استفاده کرده و نخ را کاملاً سفت ببندید.
اشکال: دیده شدن نخ‌های اضافی در کار
راه‌چاره: نخ‌های اضافی را زیر بخیه‌های قبلی پنهان کرده و با انبرک آنها را مرتب نمایید.
اشکال: کشیده شدن پارچه به دلیل گره‌های بسیار سفت
راه‌چاره: از محکم بستن نخ خودداری کرده و از گره‌های نرم‌تر استفاده کنید.
اشکال: به هم ریختگی و بی‌نظمی پشت کار
راه‌چاره: پیش از پایان کار، نخ‌های اضافی را منظم کرده و از روش پوشاندن برای مخفی کردن آنها بهره ببرید.
اشکال: تغییر شکل پارچه بعد از شستشو
راه‌چاره: از مواد مناسب برای استحکام پارچه استفاده کرده و با حرارت ملایم اتو کنید.
توجه: همیشه قبل از شستن کار گلدوزی شده، پشت کار را کنترل کنید تا از استحکام گره‌ها اطمینان پیدا کنید.
ابزارهای جایگزین برای بستن پشت کار
اگر وسایل اصلی گلدوزی را در اختیار ندارید، می‌توانید از گزینه‌های دیگری که در ادامه می‌آید استفاده کنید:
– اگر قیچی گلدوزی ندارید، می‌توانید از قیچی ناخن کمک بگیرید. چون قیچی ناخن کوچک و تیز است، برای بریدن نخ‌ها مناسب خواهد بود.
– اگر سوزن مخصوص گلدوزی ندارید، یک سوزن معمولی خیاطی که سوراخش به اندازه‌ی کافی بزرگ باشد، می‌تواند جایگزین خوبی باشد.
– اگر نخ مخصوص برای پایان دادن به کار ندارید، از نخ خیاطی با کیفیت خوب استفاده کنید.
– اگر پنس در دسترس نیست، یک گیره‌ی کاغذ تمیز می‌تواند برای رد کردن نخ از جاهای تنگ به کار بیاید.
– اگر پارچه‌ی مخصوص برای پشت کار ندارید، یک تکه پارچه نازک می‌تواند همین کار را انجام دهد.
پیشنهاد: وقتی از وسایل جایگزین استفاده می‌کنید، دقت کنید تا آسیبی به کیفیت کارتان وارد نشود.
منابع آموزشی آنلاین برای یادگیری بستن پشت کار
اگر می‌خواهید روش درست تمیز کردن و مرتب کردن پشت کار گلدوزی را یاد بگیرید، می‌توانید از این راه‌ها کمک بگیرید:
سایت‌های یادگیری: بعضی سایت‌ها مثل ندابلاگ، Craftsy و AllFreeSewing آموزش‌های مرحله‌به‌مرحله و تصویری برای مرتب کردن پشت کار گلدوزی ارائه می‌دهند.
فیلم‌های یوتیوب: کانال‌هایی مثل Made to Sew یا Sewing for Beginners فیلم‌های آموزشی خوبی برای روش‌های پیشرفته‌تر دارند.
برنامه‌های موبایل: از Pinterest برای دیدن نمونه‌های مرتب و ایده‌های خلاقانه، و از YouTube برای تماشای آموزش‌های ویدئویی استفاده کنید.
کلاس آنلاین: دوره‌های آموزشی سایت ندابلاگ، به دلیل پشتیبانی و پاسخ به سوالات، برای یادگیری اصولی تمیزکاری پشت کار گلدوزی پیشنهاد می‌شود.
گروه‌های گلدوزی: انجمن‌های آنلاین مانند گروه‌های فیسبوک یا ردیت (مثل Embroidery Community) محیط خوبی برای گفت‌وگو و یادگیری از تجربه‌های دیگران است.
پیشنهاد: برای درک بهتر، ویدئوهای کوتاه و کاملاً تصویری را تماشا کنید تا نحوهٔ صحیح بستن و مرتب کردن پشت کار گلدوزی را بهتر ببینید و یاد بگیرید.
پشت گلدوزی تمیز، پایان یک پروژه موفق
بستن درست پشت کار گلدوزی شاید زمان بیشتری از شما بگیرد، اما تأثیر بسیار زیادی در ماندگاری و قشنگی کار نهایی شما دارد. وقتی پشت کار شما تمیز و مرتب باشد، نشان می‌دهد که چقدر به جزئیات اهمیت می‌دهید و به انجام یک کار باکیفیت متعهد هستید.
اگر نکات این مقاله را درباره روش بستن پشت گلدوزی به خوبی رعایت کنید، می‌توانید مطمئن باشید که کارهای گلدوزی شما نه تنها از رو زیبا به نظر می‌رسند، بلکه پشت آنها نیز محکم و منظم خواهد بود. پس هیچ وقت این مرحله را کم‌اهمیت ندانید و برای آن به اندازه کافی وقت بگذارید.
همیشه به خاطر داشته باشید که یک فرد حرفه‌ای در گلدوزی، به همه بخش‌های کارش دقت می‌کند و پشت کار منظم، نشان‌دهنده مهارت و توجه بالای شماست. با تمرین کردن و صبوری، می‌توانید این مهارت را به خوبی یاد بگیرید.