بیوگرافی و زندگینامه علی نصیریان

بیوگرافی علی نصیریان

علی نصیریان، بازیگر، نویسنده و کارگردان شناخته‌شده سینما، تئاتر و تلویزیون ایران، در پانزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۱۳ به دنیا آمد.
در سال ۱۳۸۰، در مراسمی به یاد ماندنی، او به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایران در زمینه بازیگری انتخاب شد و نشان درجه یک هنری را دریافت کرد.
یکی از دستاوردهای چشمگیر این هنرمند پیشکسوت این بود که حتی در ۸۸ سالگی، توانست در چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر، برای بازی در فیلم «هفت بهار نارنج»، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را کسب کند و مسن‌ترین برنده این جایزه در تاریخ جشنواره شود.

در بزرگ ترین قرعه کشی های ایران شرکت کنید!

منوی دسترسی سریع

خلاصه ای از سرگذشت
داستان زندگی
پیوند زناشویی
عمر هنری
فهرست فیلم‌ها
جایزه‌ها و نشان‌ها
گفت‌وگو

خلاصه زندگینامه

نام: علینام خانوادگی: نصیریانتاریخ تولد: پانزدهم بهمن ماه ۱۳۱۳ (سن: ۹۱ سال)محل تولد: شهر تهران، ایرانتحصیلات: پایان دوره هنرستان هنرپیشگیملیت: ایرانیشغل‌ها: بازیگر، نویسنده و کارگرداندوره فعالیت: از سال ۱۳۲۹ تا امروزهمسر: فاطمه بیات (فوت شده در سال ۱۳۹۷)فرزندان: سه پسر به نام‌های برمک، باربد و بابکپدر و مادر: حشمت نصیریانبلندی قامت: ۱۷۳ سانتی‌متر

زندگینامه

علی نصیریان در پانزدهم بهمن ماه ۱۳۱۳ در محله شاهپور تهران، در کوچه مهدی خان، در یک خانواده معمولی و متوسط متولد شد. در سنین کم، با تماشای تعزیه، علاقه‌اش به نمایش و بازیگری در او بیدار شد. او همچنین به شکل قابل توجهی به هنرهایی مانند معرکه‌گیری، پرده‌خوانی، نقالی، خیمه‌شب‌بازی و نمایش‌های تخت حوضی علاقمند بود.

در سال ۱۳۲۶، او در دبیرستان پیرنیا که در چهارراه گمرک قرار داشت، نام‌نویسی کرد. در دوران تحصیل در این دبیرستان، با افرادی مثل جمشید لایق، اسماعیل داورفر و مهدی فتحی همکلاس شد. بعدها در سال ۱۳۲۹، همزمان با ادامه تحصیل در دبیرستان، در کلاس‌های جامعهٔ باربد در خیابان لاله‌زار نیز شرکت کرد. این مرکز آموزشی را اسماعیل مهرتاش در سال ۱۳۰۵ بنیان گذاشته بود و در آن موسیقی، تئاتر و ادبیات آموزش داده می‌شد.

نصیریان در سال ۱۳۳۰ کتاب «هنر تئاتر» را به طور کامل مطالعه کرد. این کتاب، اولین کتاب آموزشی تئاتر در ایران محسوب می‌شد و مطالعه آن باعث شد علی نصیریان مصمم‌تر از قبل وارد عرصه بازیگری شود. همچنین او در کلاس‌های تئاتر سعدی، که زیر نظر همسر عبدالحسین نوشین اداره می‌شد، حاضر شد و آموزش دید. این بازیگر توانست در دوران نوجوانی، تحصیلات خود را در هنرستان هنرپیشگی تهران به پایان برساند.

ازدواج

علی نصیریان وقتی ۲۱ سال داشت، در سال ۱۳۳۶ با مینو (فاطمه) بیات که دختر یکی از دوستان قدیمی خانواده بود، ازدواج کرد و زندگی مشترک خود را شروع کرد.
حاصل این ازدواج، سه پسر به نام‌های برمک، باربد و بابک شد. امروزه هر سه پسر این هنرمند در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند.
مینو بیات، همسر علی نصیریان، در سیزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷ از دنیا رفت. آن‌ها ۶۰ سال در کنار هم، زندگی‌ای سرشار از عشق و محبت را گذراندند.

زندگی هنری

پس از رویداد سیاسی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، آموزشگاه تئاتر سعدی تعطیل شد و دیگر کسی نمی‌توانست در آنجا درس بخواند. به همین دلیل، علی نصیریان به هنرستان هنرپیشگی رفت. برنامه‌ی درسی این هنرستان، از روش‌های مدرسه‌ی موسیقی و هنرهای نمایشی پاریس الگوبرداری شده بود. او در آزمون ورودی این هنرستان پذیرفته شد و دوره‌ی سه‌ساله‌ی آن را با موفقیت به پایان رساند. این هنرستان که در سال ۱۳۱۸ تأسیس شده بود، اولین آموزشگاه رسمی تئاتر در ایران به شمار می‌رفت که به هنرجویان خود مدرک تحصیلی می‌داد.

در هنرستان هنرپیشگی، استادان، تمام دانش و تجربه‌ی خود را به شکل مستقیم و سینه به سینه به شاگردان منتقل می‌کردند. اسماعیل مهرتاش، که از پایه‌گذاران تئاتر ایرانی بود، نقش مهمی در آموزش هنرجویان داشت. علی نصیریان در این دوره همراه با افرادی مثل فهیمه راستکار، بیژن مفید، حسین کسبیان، رفعت هاشم‌پور، جعفر والی و عباس جوانمرد تحصیل کرد.

علی نصیریان در دهه‌ی ۱۳۳۰، همزمان با بازی در نمایش‌های حرفه‌ای، به نویسندگی نیز پرداخت و از اولین اعضای گروه هنر ملی بود. او بیش از ۱۰ نمایشنامه نوشت و همراه با افرادی مثل بهرام بیضایی، اکبر رادی، غلامحسین ساعدی و اسماعیل خلج، به عنوان یکی از نمایشنامه‌نویسان مهم و تأثیرگذار فارسی شناخته شد.

اولین نمایشنامه‌ی او در سال ۱۳۳۵ با نام «افعی طلایی» نوشته شد که برداشتی از داستان «داش آکل» بود. یک سال بعد، او این نمایش را روی صحنه برد و کارگردانی کرد. در سال ۱۳۳۶، فهیمه راستکار، او را با شاهین سرکیسیان آشنا کرد؛ اتفاقی که در زندگی هنری او بسیار سرنوشت‌ساز بود. این هنرمند به همراه سرکیسیان، کتاب «زندگی من در هنر» اثر استانیسلاوسکی را مطالعه و تمرین کرد. همچنین، او در همین سال ازدواج کرد.

علی نصیریان در سال ۱۳۳۵ برای نمایش «بلبل سرگشته» جایزه‌ی اولین مسابقه‌ی نمایشنامه‌نویسی را دریافت کرد. وقتی در سال ۱۳۳۶ اداره‌ی هنرهای نمایشی و سپس تلویزیون در ایران راه‌اندازی شد، او به استخدام اداره‌ی هنرهای دراماتیک وزارت فرهنگ درآمد. او به همراه عزت‌الله انتظامی، جعفر والی، رکن‌الدین خسروی و عباس جوانمرد، گروه تئاتر مردم را تشکیل داد و نمایش‌هایی را از طریق تلویزیون اجرا می‌کرد.

زمانی که تماشاخانه‌ی سنگلج در سال ۱۳۴۴ بازگشایی شد، علی نصیریان به همراه گروه تئاترش در آنجا حاضر شد و به اجرای نمایش پرداخت.

بازی در اولین فیلم و سایر آثار:

اولین باری که علی نصیریان در یک فیلم بازی کرد، در فیلم «گاو» ساخته داریوش مهرجویی بود. این فیلم داستان مردی به نام مش حسن را روایت می‌کند که تنها منبع درآمدش یک گاو است و از این طریق زندگی خود و خانواده‌اش را می‌چرخاند. حتی دیگر مردم روستا نیز از فواید این گاو بهره‌مند می‌شوند.

پس از انقلاب اسلامی، علی نصیریان در سال ۱۳۵۹ در اولین پروژه بزرگ تاریخی تلویزیون با نام «هزاردستان» حاضر شد. او در زمان حکومت پهلوی فقط در هفت فیلم سینمایی بازی کرده بود که همگی دارای اندیشه‌های روشنفکرانه و نگاه‌های تازه بودند. اما پس از این سریال، او فعالیتش در سینما را ادامه داد.

اگر بخواهیم برخی از آثار ماندگار و ارزشمند این هنرمند کهنه‌کار را نام ببریم، می‌توان به این فیلم‌ها اشاره کرد: آقای هالو، پستچی، کفش‌های میرزا نوروز، شیر سنگی، ناخدا خورشید، هزاردستان، سال‌های خاکستر، بوی پیراهن یوسف، میوه ممنوعه و شهرزاد.

همچنین این هنرمند در سال ۱۳۶۰ با بازی در نقش قاضی شارع در مجموعه تلویزیونی «سربداران» و نیز در نقش ابوالفنح صحاف در سریال «هزاردستان» ظاهر شد. این نقش‌ها در کارنامه هنری او بسیار ویژه و بی‌نظیر هستند. علی نصیریان همچنین یکی از اعضای همیشگی فرهنگستان هنر است.

او در یکی از گفتگوهای خود در سال ۱۳۹۸ اظهار داشته:

دو هنرمند بودند که علاقه زیادی داشتم با آن‌ها همکاری کنم، اما این فرصت برایم پیش نیامد. یکی از آن‌ها آقای سمندریان بود و دیگری آقای بیضایی. با هر دو احساس نزدیکی می‌کردم و دوست داشتم در کنارشان تجربه‌های تازه‌ای داشته باشم، اما متأسفانه این اتفاق رخ نداد.

در سال ۱۳۷۳، چندین گروه تئاتر از کشورهای مختلف از علی نصیریان دعوت کردند تا در نمایش‌هایشان شرکت کند. به همین دلیل، او نمایش “بلبل سرگشته” را در کشورهایی مانند آمریکا، کانادا و آلمان روی صحنه برد. سپس در سال ۱۳۷۸، او در تعداد زیادی از کارهای هنری حضور یافت، به گونه‌ای که این سال را می‌توان یکی از پربارترین دوره‌های کاری او دانست. در این سال، او در نه تئاتر تلویزیونی، سه مجموعه نمایشی، یک فیلم سینمایی و یک تئاتر زنده بازی کرد. در میان این آثار، نمایش “سلطان و سیاه” که در تالار سنگلج اجرا شد، با استقبال بسیار خوبی روبرو گردید و رکورد فروش بلیت در تئاتر را شکست.

مروری بر فیلم ها و سریال های برجسته:

فیلم کمال الملک:

فیلم «کمال‌الملک» به کارگردانی علی حاتمی ساخته شد و علی نصیریان در کنار بازیگران بزرگی همچون جمشید مشایخی، عزت‌الله انتظامی، داود رشیدی، محمدعلی کشاورز، پرویز پورحسینی، هوشنگ بهشتی، منوچهر حامدی، جهانگیر فروهر، سیروس ابراهیم‌زاده، سروش خلیلی، اسماعیل محمدی و لیلا حاتمی در این اثر ایفای نقش کردند. این فیلم در سومین دوره جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین بازیگر مرد را برای زنده‌یاد جمشید مشایخی به دست آورد. نمایش این فیلم برای اولین بار در ۲۴ بهمن‌ماه سال ۱۳۶۳ در سینماهای ایران آغاز شد و تا یک سال ادامه یافت. در مجموع نزدیک به ۹۴۰ هزار نفر از این فیلم دیدن کردند.

فیلم سینمایی شکارچی شنبه:

فیلم «شکارچی شنبه» ساخته پرویز شیخ طادی است که دارای محتوای ضد صهیونیستی می‌باشد. این اثر در بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. بازیگر اصلی این فیلم علی نصیریان است.
هر ساله او برای دیدار پسرش به آمریکا سفر می‌کرد، اما پیش از بازی در این فیلم، شیخ هادی به او هشدار می‌دهد که اگر در این پروژه شرکت کند، ویزای آمریکایش را برای همیشه از دست خواهد داد و دیگر نمی‌تواند به آنجا سفر کند. با این حال، نصیریان همه این پیامدها را می‌پذیرد و می‌گوید این کار را به عنوان سرمایه‌ای برای آخرت خود در نظر می‌گیرد.
داستان فیلم درباره یک زن یهودی است که در بندری در اسرائیل زندگی می‌کند و پس از مرگ شوهرش، با یک مرد مسیحی ازدواج می‌کند. او به دلیل پیگیری‌های حقوقی و فشارهای پدربزرگ کودک، مجبور می‌شود پسر هشت ساله‌اش را برای مدتی به او بسپارد تا نزدش زندگی کند و…

سریال میوه ممنوعه:

یکی از نقش‌های به‌یادماندنی و استثنایی علی نصیریان، بازی در مجموعه تلویزیونی «میوه ممنوعه» در سال ۱۳۸۶ است. این سریال داستان مرد سالخورده و باایمانی به نام حاجی یونس را روایت می‌کند که نصیریان نقش او را بازی کرده است. حاجی یونس یکی از تاجران معروف و شناخته‌شده بازار بود و سخت به رعایت حلال و حرام در زندگی پایبند بود. اما در پی اتفاقاتی که برایش رخ می‌دهد، زندگی‌اش دچار آزمایش‌های سختی می‌شود و همه باورها و کارهای نیک او مورد تردید قرار می‌گیرد. حسن فتحی، کارگردان این مجموعه، داستان آن را روایتگر انسان‌های خاکستری می‌داند.

فیلم ایران برگر:

یکی از نقش‌های جالب و به‌یادماندنی علی نصیریان، بازی در فیلم «ایران برگر» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی است. این فیلم در سبک کمدی ساخته شده است. «ایران برگر» برای اولین بار در سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درآمد و در پنج بخش نامزد دریافت جایزه شد. این فیلم همچنین توانست سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی را به مهین نویدی اختصاص دهد.

فیلم مسخره باز:

فیلم سینمایی «مسخره‌باز» به کارگردانی همایون غنی‌زاده، یکی از آثاری است که علی نصیریان در آن بازی کرده است. این فیلم در سی و هفتمین جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست چند جایزهٔ مهم را کسب کند. از جمله این جوایز می‌توان به سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول، بهترین فیلم در بخش هنر و تجربه و نیز بهترین جلوه‌های ویژهٔ تصویری اشاره کرد. این موفقیت‌ها باعث شد تا «مسخره‌باز» به عنوان یکی از موفق‌ترین فیلم‌های حاضر در این دوره از جشنواره شناخته شود.

فیلم خورشید:

علی نصیریان در اواخر دهه ۱۳۹۰ در سه فیلم سینمایی مهم بازی کرد که هر کدام را کارگردانان نام‌آشنا و بزرگی ساخته بودند. او با این کار، سه اثر ارزشمند دیگر به مجموعه کارهای هنری خود افزود. این فیلم‌ها عبارت بودند از: «حکایت دریا» ساخته بهمن فرمان‌آرا، «خورشید» اثر مجید مجیدی و «لامینور» به کارگردانی داریوش مهرجویی.
در میان این سه فیلم، دو فیلم «حکایت دریا» و «لامینور» در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر شرکت داده نشدند. اما فیلم «خورشید» برای اولین بار در سی و هشتمین دوره این جشنواره به نمایش درآمد و با استقبال بسیار خوبی از سوی داوران و منتقدان روبرو شد.
این استقبال باعث شد که فیلم «خورشید» سه سیمرغ بلورین دریافت کند: یکی برای بهترین فیلم، یکی برای بهترین فیلمنامه و یکی هم برای بهترین طراحی صحنه. علاوه بر این، این فیلم در هفت بخش دیگر نیز نامزد دریافت جایزه شد.

سریال شهرزاد:

وقتی علی نصیریان در سال ۱۳۹۴ در مجموعه «شهرزاد» به کارگردانی حسن فتحی و تهیه‌کنندگی محمد امامی بازی کرد، یک‌بار دیگر توانایی هنری فوق‌العاده‌اش را به همگان نشان داد.
او در این سریال که هر هفته از شبکه نمایش خانگی پخش می‌شد، همراه با بازیگران مطرحی مانند ترانه علیدوستی، شهاب حسینی، مصطفی زمانی و پریناز ایزدیار ظاهر شد. حضور او در «شهرزاد» را می‌توان یک موفقیت چشمگیر دیگر در کارنامه پربار این هنرمند قدیمی دانست.
علی نصیریان در این سریال، نقش مردی به نام «بزرگ آقا دیوان‌سالار» را بازی کرد که رئیس یک خانواده مافیایی بود و حضوری بسیار تأثیرگذار در داستان داشت.
بازی درخشان این هنرمند در فصل اول مجموعه «شهرزاد» با استقبال فراوان تماشاگران روبرو شد و یکی از دلایل مهم محبوبیت و اعتبار این مجموعه تازه‌کار بود.
حتی پس از اینکه نقش او در فصل‌های سوم و چهارم کمرنگ شد، باز هم شخصیتش به‌عنوان یکی از نقش‌های مؤثر و به‌یادماندنی سریال «شهرزاد» شناخته می‌شود.

نگاه اجمالی بر کارنامه هنری:

علی نصیریان برای اولین بار در سال ۱۳۶۳ در یک سریال تلویزیونی بازی کرد. او در مجموعه‌ی «سربداران» به کارگردانی محمدعلی نجفی، نقش قاضی شارع را اجرا کرد.
این بازیگر از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۶ نیز در سریال «هزاردستان» ساخته علی حاتمی حضور داشت. این سریال وقتی از تلویزیون پخش شد، بینندگان زیادی داشت و یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های آن زمان بود. نصیریان در «هزاردستان»، نقش ابوالفتح صحاف را بازی کرد؛ شخصیتی میهن‌دوست که از دیدن مشکلات مردم بسیار ناراحت می‌شد. این نقش در واقع برداشتی از سه شخصیت تاریخی به نام‌های اسدالله خان ابوالفتح‌زاده، محمدنظرخان مشکوه‌الممالک و میرزا ابراهیم‌خان منشی‌زاده بود که از بنیان‌گذاران نخستین کمیته مجازات محسوب می‌شدند.

سریال «گرگ‌ها» اثر سید داود میرباقری، یکی دیگر از کارهای اوست. ساخت این مجموعه از بهمن‌ماه ۱۳۶۵ شروع شد و تا تابستان ۱۳۶۶ ادامه یافت. پخش آن نیز در پاییز ۱۳۶۷ و در ۱۴ قسمت از شبکه اول انجام شد. علی نصیریان در این سریال، نقش یک مرد خردمند و مورد اعتماد مردم را بر عهده داشت.
او در طول سال‌ها فعالیتش در سریال‌های مختلف، بیشتر با نقش‌آفرینی در «میوه ممنوعه» و «شهرزاد» شناخته شد.

مدتی بعد، نصیریان در فیلم طنز «کفش‌های میرزا نوروز» به کارگردانی محمد متوسلانی حاضر شد و شخصیت میرزا نوروز را بازی کرد. یک سال پس از آن، در فیلم «جاده‌های سرد» و نیز در فیلم به‌یادماندنی «ناخدا خورشید» ساخته ناصر تقوایی (سال ۱۳۶۵) ایفای نقش کرد و شخصیت فرحان را خلق نمود.

در ادامه، او در فیلم سینمایی «شیر سنگی» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی بازی کرد و سپس در فیلم‌های «دزد و نویسنده»، «ترنج» و «سال‌های خاکستر» حضور یافت. در سال ۱۳۶۷، این هنرمند با بازی در فیلم «روز باشکوه» با کیانوش عیاری همکاری کرد.
پس از آن و تا سال ۱۳۷۴، در فیلم‌های «پول خارجی»، «عشق من شهر من» و «شعله‌های خشم» نقش‌آفرینی کرد.
وقتی در فیلم «بوی پیراهن یوسف» بازی کرد، این فرصت را یافت تا با ابراهیم حاتمی‌کیا همکاری کند. فیلم «مرکور» نیز یکی از آثار ماندگار اوست.

بازی در فیلم «برج مینو» از دیگر فعالیت‌های سینمایی علی نصیریان بود. در سال ۱۳۷۷، علی حاتمی فیلم «کمیته مجازات» را ساخت که او در آن نیز نقشی داشت. این فیلم در واقع خلاصه‌ای از بخش‌هایی از سریال «هزاردستان» بود.
در سال ۱۳۸۳، این بازیگر مشهور در فیلم «جزیره آهنی» ساخته محمد رسول‌اف نقشی بر عهده گرفت. این فیلم با وجود حضور در جشنواره‌های جهانی و دریافت چند جایزه، مجوز پخش در ایران را نگرفت.

از دیگر فیلم‌های علی نصیریان می‌توان به این موارد اشاره کرد: «پستچی سه بار در نمی‌زد»، «شکارچی شنبه»، «ارتباط خانوادگی»، «ایران برگر»، «حکایت دریا» و «امپراطور جهنم». همچنین او در آخرین فیلم داریوش مهرجویی با نام «لامینور» نیز حاضر بود.

علی نصیریان در طول سال‌ها فعالیت هنری، در کنار بزرگان سینما و تئاتر مانند مرحوم جمشید مشایخی و زنده‌یاد عزت‌الله انتظامی در فیلم‌ها، سریال‌ها و نمایش‌های زیادی بازی کرده است.

او علاوه بر بازیگری، چهار کتاب با عنوان‌های «بلبل سرگشته»، «تماشاخانه»، «بنگاه نئاترال» و «بازیگر و زنش» نوشته است. این کتاب‌ها دربردارنده‌ی نمایشنامه‌های تألیفی خود او هستند.

از میان نمایش‌های تئاتری که در آن‌ها نقش داشته نیز می‌توان به این آثار اشاره کرد: «اعتراف»، «تانگوی تخم مرغ داغ»، «هفت شب با مهمانی ناخوانده در نیویورک»، «بازیگر و زنش»، «آدم خوابش می‌گیره» و «پنجره‌ها».

چهره ماندگار:

در اولین دورهٔ برنامهٔ چهره‌های ماندگار که در سال ۱۳۸۱ برگزار شد، علی نصیریان به عنوان چهره‌ای ماندگار در زمینهٔ هنر معرفی گردید. سپس در سال ۱۳۸۴، او نشان درجه یک هنر و فرهنگ را دریافت کرد.
همچنین در هشتمین دیدار صمیمی هنرمندان، مراسم جشنی به مناسبت هشتادمین سالروز تولد این هنرمند پیشکسوت و چهرهٔ ماندگار تئاتر و سینمای ایران، با عنوان «تولد ماه» برگزار شد. این مراسم در موزه هنرهای دینی امام علی علیه السلام انجام گرفت.

جایزه سیمرغ در ۸۸ سالگی:

در سال ۱۴۰۱، علی نصیریان در فیلم سینمایی «هفت بهار نارنج» بازی کرد و در چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر حاضر شد. این حضور باعث شد که او در ۸۸ سالگی، دومین سیمرغ بلورین خود را به عنوان بهترین بازیگر مرد نقش اول دریافت کند.
پیش از این، وقتی ۸۴ سال داشت، در سی و هفتمین دوره این جشنواره، به خاطر بازی در فیلم «مسخره‌باز» در سال ۱۳۹۷، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد نقش مکمل را گرفته بود. به این ترتیب، او مسن‌ترین هنرمندی شناخته شد که توانسته این دو جایزه مهم را به دست آورد.
در واقع، علی نصیریان آخرین بازمانده از پنج بازیگر بزرگ سینمای ایران، یعنی عزت‌الله انتظامی، داوود رشیدی، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز و خود او به شمار می‌رود.

موارد برجسته و مهم زندگی:

استخدام:

پس از استخدام علی نصیریان در سال ۱۳۳۶ در اداره‌ی هنرهای نمایشی وابسته به وزارت فرهنگ و هنر، او با شاهین سرکیسیان آشنا شد. این آشنایی، نقطه‌عطف مهمی در مسیر هنری او بود و تأثیر چشمگیری بر زندگی حرفه‌ایش گذاشت.

اجرای بین المللی:

پس از استخدام این هنرمند در وزارت فرهنگ، او به عنوان مسئول شش گروه تئاتر مشغول به کار شد. در این سمت، موفق شد پنجاه نمایش تئاتر برای پخش از تلویزیون تولید کند. فعالیت‌های او به حدی مورد توجه قرار گرفت که حتی برای اجرای همین نمایش‌ها، از کشور فرانسه و شهر پاریس نیز دعوت‌نامه دریافت کردند.

دوره در آمریکا:

این هنرمند نامدار ایرانی در سن ۲۷ سالگی، در سال ۱۳۴۲ توانست بورسیه‌ای برای آموختن تئاتر در ایالات متحده آمریکا دریافت کند. به این ترتیب، دوره آموزشی شش ماهه‌ای را در آن کشور گذراند و دانش و تجربه فراوانی به دست آورد.

علاقه به شعر کلاسیک فارسی و غزل حافظ:

علی نصیریان همیشه عاشق مطالعه کتاب‌های گوناگون بوده و در این میان، به ادبیات و شعر کهن فارسی، به ویژه غزل‌های حافظ، علاقه‌ی ویژه‌ای دارد. به باور او، شعرهای حافظ نمادی پویا از مبارزه و مقاومت هستند که در نهایت به رویارویی با ریاکاری می‌انجامد. وقتی مجله بخارا در هفدهم اسفند ۱۴۰۱ بخشی از مطالب خود را به کتاب “غزل اجتماعی معاصر” نوشته مهدی مظفری ساوجی اختصاص داد، این نگاه را برجسته کرد و آن کتاب را از این دیدگاه، بسیار مهم و ارزشمند دانست.

او تأکید می‌کند که این کتاب به جریان‌های اجتماعی در قلمرو غزل و شعر می‌پردازد. بنابراین به باور نصیریان، توجه مهدی مظفری ساوجی به غزل اجتماعی، یکی از موضوعات مهم و ارزشمندی است که ما به عنوان مخاطبان در این جامعه با آن روبه‌رو هستیم. به بیان دیگر، جامعه‌ای که از ژرفای آن چنین غزل‌هایی سروده می‌شود. نکته‌ی قابل توجه در کارهای ساوجی این است که به ما یادآوری می‌کند چه گذشته‌ی پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته‌ایم و نباید رنج‌ها و بحران‌های اجتماعی را فراموش کنیم.

در واقع، کتاب مظفری از این نظر در تاریخ ماندگار خواهد شد که به خواننده می‌گوید نقطه‌ی آغازمان کجا بوده و به چه تاریخ و فرهنگ و سنت‌هایی تکیه داریم. به عقیده علی نصیریان، ارزشمندترین موضوع و نقدی که حافظ در غزل‌هایش به آن پرداخته، مسئله دوگانگی و تظاهر است؛ زیرا هرگونه ریا و دورویی، جامعه را از درون می‌پوساند و به سوی نابودی می‌کشاند.

کارنامه هنری:

در سال ۱۳۴۴، وقتی تالار سنگلچ دوباره شروع به کار کرد و جشنواره‌ای به نام مهر در آن برگزار شد، علی نصیریان نمایشی به نام «امیر ارسلان» را در میان ده نمایش برگزیده روی صحنه برد. او کار در تلویزیون را از سال ۱۳۳۹ شروع کرد و هم بازیگری و هم کارگردانی تله‌تئاتر را تجربه کرد. فعالیت او در این عرصه ادامه داشت تا جایی که تا سال ۱۳۵۴، در بیش از پنجاه تله‌تئاتر هم بازی کرد و هم آنها را به نمایش گذاشت.

در سال‌های پایانی فعالیت هنری‌اش، با بازی در نقش «کریم بوستان» در سریال «برادر جان» و همچنین نقش آقای «دیوان سالار» در سریال «شهرزاد» که از طریق شبکه نمایش خانگی پخش شد، هنرش را به نمایش گذاشت. اولین باری که در یک فیلم سینمایی بازی کرد، مربوط به فیلم «گاو» به کارگردانی داریوش مهرجویی بود؛ تجربه‌ای که اولین حضور او در برابر دوربین سینما نیز محسوب می‌شود.

در طول سال‌های فعالیت هنری، در آثار محبوب و ماندگار زیادی هم نقش آفرینی کرده است؛ آثاری مانند: «کفش‌های میرزا نوروز»، «شیر سنگی»، «ناخدا خورشید»، «هزاردستان»، «سال‌های خاکستر»، «بوی پیراهن یوسف»، «خورشید» و «مسخره‌باز».

همچنین کتابی درباره زندگی و آثار این هنرمند به قلم نگار حسینی نوشته شده که در اسفند سال ۱۴۰۲ رونمایی گردید.

حضور در برنامه ها:

علی نصیریان، هنرمند سرشناس و محبوب ایران، همیشه مورد توجه برنامه‌سازان و شبکه‌های تلویزیونی قرار دارد و در مراسم و برنامه‌های مختلفی دعوت می‌شود. در ادامه به چند نمونه از این برنامه‌ها اشاره می‌کنیم:

– برنامه خندوانه، ساخته رامبد جوان که در سال ۱۳۹۴ تولید شد.
– برنامه دورهمی، به کارگردانی مهران مدیری که در سال ۱۳۹۵ ساخته شد.
– برنامه‌هایی از شبکه نمایش خانگی مانند همرفیق به کارگردانی شهاب حسینی و مهمونی به کارگردانی ایرج طهماسب که به ترتیب در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۱ پخش شدند.

همچنین این بازیگر نام‌آشنا در مجموعه شهرزاد به کارگردانی حسن فتحی در سال ۱۳۹۴ حضور یافت. این سریال از طریق شبکه نمایش خانگی منتشر شد و با استقبال چشمگیری از سوی بینندگان روبرو گردید.

فیلم شناسی

سینما:

تئاتر:

نمایش خانگی:

تلویزیون:

نمایشنامه:

تله تئاتر:

کارگردان هنری:

جوایز و نامزدی ها

نشان ها:

علی نصیریان در سال ۱۳۳۵ برای نمایشنامه‌ای به نام «بلبل سرگشته» برندهٔ جایزه شد. سپس در سال ۱۳۸۰ به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار در زمینهٔ هنر انتخاب گردید.
او در سال ۱۳۸۴ از سید محمد خاتمی، نشان درجه یک هنری را دریافت کرد که معادل مدرک دکتری است.
این هنرمند در سال ۱۳۹۴ نیز به پاس یک عمر فعالیت ارزشمند هنری، موفق به گرفتن نشان سرو هنری شد.

مصاحبه

در ادامه، بخش‌هایی از صحبت‌های استاد علی نصیریان را با بیانی ساده و روان برای شما نقل می‌کنم.

آغاز فعالیت نمایشی:

در دوران دبیرستان، علاقه‌ام به بازیگری روزبه‌روز بیشتر و جدی‌تر شد. یک روز، یکی از همکلاسی‌هایم به نام بهمن فرسی به من گفت که می‌خواهد کار تئاتر را شروع کند. من هم پیشنهادش را پذیرفتم و همراه او شدم. بعد از مدتی، با چند نفر از دوستانم یک گروه تئاتر تشکیل دادیم. از آن به بعد، خیابان لاله‌زار به محل اصلی دیدارهای ما تبدیل شد. پس از گذشت زمانی، کارهای ما با استقبال خوبی روبرو شد و حتی هنرمندانی مانند جمشید مشایخی و عزت الله انتظامی نیز به گروه ما پیوستند.

اهل مرزکشی نیستم:

من علاقه‌ای ندارم که بین روش‌های گوناگون جدایی بیندازم و با این موضوعات به صورت حسابگرانه و معامله‌ای برخورد نمی‌کنم. به همین دلیل، برای بازی در یک پروژه، شرط‌هایی مثل کار در سینما یا تلویزیون را مطرح نمی‌کنم.

کتاب همدم من و همسرم:

در طول زندگی‌ام، کتاب خواندن بهترین همدم و همراه برای من و همسرم بوده است. هر دوی ما وقت زیادی را صرف مطالعه می‌کنیم. وقتی کتابی را می‌خوانیم، دریچه‌های تازه‌ای از فکر و تجربه به رویمان باز می‌شود و این علاقه، ما را به یادگیری بیشتر ترغیب می‌کند.

شعبان بی مخ را میشناختم:

در آن دوران، من با شعبان بی‌مخ آشنا شدم و او را می‌شناختم. خانه‌اش در همان محله ما بود. او همیشه در سه‌راه بوذرجمهری که امروز به چهارراه تبدیل شده، می‌نشست. درست سرِ نبش همان کوچه، یک مغازه کله‌پزی بود که او هر صبح آنجا می‌نشست و مشغول خوردن کله‌پاچه می‌شد. بعدها که او یک زورخانه راه‌اندازی کرد، ما را به زورخانه خود دعوت کرد. همچنین وقتی تالار سنگلج افتتاح شد، ما هم از او دعوت کردیم تا در نمایش‌های ما شرکت کند.

آرزویی که برآورده نشد:

یکی از بزرگترین آرزوهای من این بود که در سال‌های پایانی عمرم، در کنار دوستان عزیزم — جمشید مشایخی، عزت الله انتظامی، محمدعلی کشاورز و داوود رشیدی — یک کار تئاتری را با هم روی صحنه ببریم و آن را به یادگار بگذاریم.
متأسفانه هر یک از این دوستانم با بیماری‌ها و مشکلاتی روبه‌رو شدند و این آرزو هرگز به واقعیت نپیوست.
ای کاش در آخرین فرصت‌هایی که داشتیم، این نمایش را اجرا می‌کردیم… اما دریغ و افسوس.