بیوگرافی همایون شجریان
همایون شجریان در سیویکم اردیبهشتماه سال ۱۳۵۴ به دنیا آمد. او خواننده، آهنگساز و نوازنده در زمینههای موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی تلفیقی است. پدرش محمدرضا شجریان، از هنرمندان سرشناس ایران است. همایون علاوه بر فعالیت هنری، مدیریت شرکت فرهنگی هنری دلآواز را نیز بر عهده دارد.
منوی دسترسی سریع
**خلاصه ای از سرگذشت**
**درباره زندگی**
**صفحات مجازی**
**ازدواج**
**عمر هنری**
**دستاوردها و تقدیرها**
**گفتوگو با همایون شجریان**

خلاصه زندگی نامه
تاریخ تولد: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۴
محل تولد: تهران، ایران
سبک موسیقی: موسیقی سنتی ایرانی
سازها: تمبک، کمانچه
سالهای فعالیت: از سال ۱۳۶۰ تا امروز
ناشر: دلآواز
سازهای تخصصی: تنبک، کمانچه و تار
طنین صدا: تنور
اساتید: محمدرضا شجریان، حمیدرضا نوربخش، جمشید محبی، اردشیر کامکار، ناصر فرهنگفر
زندگی نامه
همایون شجریان در سیویکم اردیبهشتماه ۱۳۵۴ در تهران به دنیا آمد. خانوادهاش اهل هنر و موسیقی بودند. پدرش استاد محمدرضا شجریان و مادرش فرخنده گلافشان است. او سه خواهر بزرگتر به نامهای فرزانه، افسانه و مژگان دارد و همچنین یک برادر ناتنی به نام رایان.
همایون شجریان در سال ۱۳۷۵ با گیتا خوانساری ازدواج کرد. گیتا خواهر کتایون خوانساری، همسر دوم محمدرضا شجریان است. ثمره این ازدواج، دختری به نام یاسمین است که در سال ۱۳۸۶ متولد شد.

یک نکته جالب در زندگی همایون شجریان این است که با ازدواجی که انجام داد، در واقع به اصطلاح باجناق پدر خود محمدرضا شجریان محسوب میشد. در چند سال گذشته، اخباری درباره جدایی همایون شجریان و همسر پیشین او، گیتا خوانساری، در رسانهها منتشر شد. به ویژه این که همایون مانند سابق، دیگر حلقه ازدواج در دست ندارد.
در یکی دو سال اخیر، شایعاتی درباره ازدواج همایون شجریان با سحر دولتشاهی، بازیگر سینما و تلویزیون، به گوش میرسد. تا این لحظه، هیچ یک از این دو هنرمند به طور رسمی این موضوع را تأیید یا رد نکردهاند. با این حال، آنها در بسیاری از مراسمهای عمومی و خصوصی در کنار هم دیده شدهاند و عکسهای متعددی از آنها توسط عکاسان رسانهها گرفته و منتشر شده است.
جالب است بدانید که در مراسم خاکسپاری محمدرضا شجریان، سحر دولتشاهی در کنار همایون حضور داشت و پس از پایان مراسم، سوار خودروی شخصی او شد. همچنین، سحر دولتشاهی چندین بار در صفحه اینستاگرام خود، عکسهای دوران کودکی همایون شجریان را منتشر کرده و مدتی پیش نیز به همراه او و دخترش یاسمین به کشور عراق سفر کرد.
شبکه های اجتماعی همایون شجریان
اینستاگرام:
صفحه رسمی همایون شجریان در اینستاگرام با این آدرس در دسترس است:
homayounshajarian@
توییتر:
صفحه رسمی همایون شجریان در توییتر با این آدرس در دسترس است:
h_shajarian@
ازدواج
ازدواج و همسر اول همایون شجریان:

همایون شجریان برای نخستین بار با بانویی به نام گیتا خوانساری ازدواج کرد. این ازدواج در سال ۱۳۷۴ صورت گرفت و زندگی مشترک آنها آغاز شد. پس از دوازده سال زندگی مشترک، آنها صاحب یک فرزند دختر به نام یاسمین شدند. در نهایت، این پیوند زناشویی در سال ۱۳۹۴ به پایان رسید و آن دو از یکدیگر جدا شدند.
ازدواج دوم همایون شجریان:

از سال ۱۳۹۶ شایعهای درباره ازدواج سحر دولتشاهی و همایون شجریان در رسانهها پخش شد. اما این دو نفر هیچ واکنشی به این خبر نشان ندادند و کمکم موضوع فراموش شد. پس از درگذشت استاد محمدرضا شجریان، انتشار عکسی از حضور سحر دولتشاهی در خودروی شخصی همایون، دوباره این شایعه را بر سر زبانها انداخت. بعدتر نیز عکسی از این دو در فرودگاه امام خمینی (ره) در سال ۱۴۰۱ منتشر شد که نامشان را دوباره مطرح کرد. پس از این ماجرا، همایون شجریان در یک استوری اینستاگرامی از توقیف پاسپورت خود و سحر دولتشاهی خبر داد.
زندگی هنری
همایون از کودکی عاشق موسیقی بود. این علاقه را میشد از همان روزهای اول در ریتمگیری و نواختن روی وسایل مختلف خانه دید. پدرش با دیدن این علاقه، برایش یک تنبک خرید و او را به کلاسهای استاد ناصر فرهنگفر فرستاد. بعد از آن نیز مدتی نزد استاد دادیه، که به جانسوز معروف بود، به یادگیری تنبک پرداخت. همزمان، مدتی هم زیر نظر جمشید محبی موسیقی آموخت.
وقتی همایون ده ساله شد، به همراه خواهرانش نزد پدرشان آواز یاد گرفت. در سالهای نوجوانی، هر روز به شکل فشرده روی تکنیکهای آواز و صداسازی کار می کرد. بعدها به هنرستان موسیقی رفت و ساز تخصصی خود را کمانچه انتخاب کرد. بیرون از هنرستان نیز، ساز مورد علاقهاش را نزد اردشیر کامکار آموخت و به روش سادهی گوشی با سازهای تار و سنتور نیز آشنا شد.
از سال ۱۳۷۰، همایون در کنسرتهای پدرش، محمدرضا شجریان، در کشورهای مختلف مانند آمریکا، اروپا و ایران، با نواختن تنبک همراهی میکرد. پس از سال ۱۳۷۸، این همراهی به خواندن در کنسرتها نیز کشیده شد. اولین کاری که همایون در آن به عنوان نوازندهی تنبک حضور داشت، آلبوم «یاد ایام» بود.
همایون از همان ابتدای کار حرفهای، در کنسرتهای زیادی در کنار هنرمندان بزرگ موسیقی ایران حاضر شد و آثار بسیاری را در ایران و جهان ارائه داد. از میان این آثار میتوان به آلبومهای «بی تو به سر نمیشود» و «فریاد» اشاره کرد که به ترتیب در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ نامزد دریافت جایزهی گرمی شدند.
او در کنار خوانندگی، برای دیگر هنرمندان نیز آهنگسازی کرده است؛ مانند تصنیف «دل سِتان» با بیت آغازین «ای کاروان آهسته ران» که برای علیرضا افتخاری در آلبوم «قصهٔ شمع» ساخته است.
نخستین آلبومی که همایون به تنهایی در آن خوانندگی کرد، «نسیم وصل» نام داشت که آهنگسازی آن را محمدجواد ضرابیان بر عهده داشت و در سال ۱۳۸۲ منتشر شد. این آلبوم، آغازگر راهی مستقل برای او در برگزاری کنسرت و انتشار آثارش بود. پس از آن در سال ۱۳۸۲ دو آلبوم «شوق دوست» و «ناشکیبا» و در سال ۱۳۸۴ آلبوم «نقخ خیال» را با آهنگسازی علی قمصری منتشر کرد که با استقبال بسیار خوبی روبرو شد.
در مهرماه ۱۳۸۵، آلبوم «با ستارهها» حاصل همکاری او با محمدجواد ضرابیان به بازار آمد. پس از آن و در سال ۱۳۸۷، دو آلبوم «قیژک کولی» و «خورشید آرزو» را با همکاری گروه دستان ارائه داد. او در سال ۱۳۸۸ آلبوم «آب، نان، آرزو» با آهنگسازی علی قمصری و در سال ۱۳۸۹ آلبوم «شب جدایی» را منتشر کرد. سپس در سال ۱۳۹۰ آلبومهای «شوقنامه» و «ای جان جان بی من مرو» را به مخاطبانش عرضه کرد. در آلبوم شوقنامه، تصنیفهای منسوب به عبدالقادر مراغهای بازسازی شدهاند؛ پروژهای که حاصل چهار سال تلاش گروهی زیر نظر محمدرضا درویشی بود.
همایون شجریان تا سال ۱۳۸۸ در اکثر اجراها در کنار پدرش حضور داشت. این پدر و پسر برای مدتی به گروه آوا پیوستند که حاصل آن، انتشار دو آلبوم با نامهای «غوغای عشق باران» و «کنسرت محمدرضا شجریان و گروه آوا» بود.
همایون شجریان قطعهای با نام «وطن» بر روی شعری از سیاوش کسرایی، کمی قبل از خرداد ماه سال ۱۳۸۸ اجرا و منتشر کرد.
در اسفندماه سال ۱۳۹۷، وزارت ارشاد گواهینامه درجه یک هنری را که معادل مدرک دکتری در رشته آواز است، به همایون شجریان اعطا کرد.
آلبومها:
دهه ۱۳۸۰:
اولین آلبوم همایون شجریان با نام «نسیم وصل» در سال ۱۳۸۲ منتشر شد که آهنگسازی آن را محمد جواد ضرابیان بر عهده داشت. او یک سال بعد، دومین آلبوم خود به نام «ناشکیبا» را با آهنگسازی اردشیر کامکار عرضه کرد. همکاری مشترک همایون شجریان و محمد جواد ضرابیان در ادامه، به تولید آلبومهای «شوق دوست» در سال ۱۳۸۳ و «با ستارهها» در سال ۱۳۸۵ انجامید.
در سال ۱۳۸۴، آلبوم «نقش خیال» با آهنگسازی علی قمصری ارائه شد که با استقبال بسیار خوبی روبرو گردید. در همین سالها، آلبومهای «نقش خیال» و «نسیم دل» به عنوان پرفروشترین آثار موسیقی در سبک سنتی شناخته شدند.
همکاری همایون شجریان با گروه دستان، منجر به خلق دو آلبوم با نامهای «قیژک کولی» و «خورشید آرزو» در سال ۱۳۸۷ شد. یک سال بعد، اپرای عروسکی «شمس و مولوی» به آهنگسازی بهزاد عبدی و خوانندگی او به روی صحنه رفت. چند سال بعد، محمد معتمدی این اثر را به صورت یک آلبوم صوتی منتشر کرد.
آخرین آلبوم او در این دهه، «شب جدایی» نام داشت که مجموعهای از تصنیفهای قدیمی بود و تنظیم آن را مزدا انصاری انجام داد.
دهه ۱۳۹۰:
همایون شجریان در سال ۱۳۹۰ دو آلبوم «شوق نامه» و «ای جان جان بی من مرو» را منتشر کرد. آلبوم «شوق نامه» حاصل چهار سال تلاش یک گروه برای بازسازی تصنیفهای عبدالقادر مراغهای تحت سرپرستی محمدرضا درویشی بود که همایون شجریان در آن به عنوان خواننده همکاری داشت.
او در این دهه با همکاری برادران پورناظری، آلبومهای «ایران من»، «نه فرشته ام نه شیطان»، «آرایش غلیظ» و «رگ خواب» را ارائه کرد. آهنگسازی «ایران من» را سهراب پورناظری و «نه فرشته ام نه شیطان» را تهمورس پورناظری بر عهده داشتند که هر دو از آثار پرفروش او به شمار میروند.
همایون شجریان در سال ۱۳۹۱ اولین آلبوم تصویری خود با نام «کنسرت سیمرغ» را با همکاری ارکستر سیمرغ و آهنگسازی حمید متبسم عرضه کرد. همچنین، او در برنامهای تلویزیونی با گروه «گهریان» همکاری کرد که قطعات اجرا شده در آن، بعدها به صورت یک آلبوم غیررسمی با عنوان «فراق» منتشر شد. ترانههای این آلبوم بر اساس اشعاری از حافظ، سعدی و عارف قزوینی بود.
آلبوم «مستور و مست» با آهنگسازی ژانو باغومیان، نمونهای از تلفیق موسیقی غربی و ایرانی بود که بر اشعار شعرای کهن هیبتی خاص بخشید. این آلبوم برای اولین بار در اسفند ۱۳۹۳ در خانه هنرمندان ایران رونمایی شد.
همکاری دوباره همایون شجریان با علی قمصری، منجر به تولید آلبوم «چه آتشها» در سال ۱۳۹۴ شد که در کمتر از یک هفته به پرفروشترین آلبوم تبدیل شد. همچنین آلبوم «خداوندان اسرار» به عنوان پرفروشترین آلبوم این سال معرفی گردید.
آلبوم «خداوندان اسرار» حاصل همکاری او با سهراب پورناظری و با کارگردانی رخشان بنیاعتماد بود که در اسفند ۱۳۹۵ به صورت تصویری در فرهنگسرای نیاوران اجرا شد. این اثر در سه بخش برنامهریزی شده بود و در آن اشعاری از مولوی، خیام و حافظ با سازبندیهای گوناگون اجرا گردید. این آلبوم اولین بخش از پروژه «آینهها» محسوب میشود.
در سال ۱۳۹۶، آلبوم «امشب کنار غزلهای من بخواب» با شعرهای افشین یداللهی و آهنگسازی فردین خلعتبری منتشر شد. این آلبوم در اولین روز انتشار، بالاترین آمار فروش و دانلود قانونی را در سایت بیپ تونز به خود اختصاص داد و جایزه بهترین آلبوم موسیقی معاصر و ارکسترال ایرانی را در پنجمین جشنواره موسیقی ما کسب کرد. پیش از این، همایون شجریان و فردین خلعتبری در ساخت تکآهنگ «بار دیگر فراموشی» با یکدیگر همکاری کرده بودند.
در مرداد ۱۳۹۷، مراسم رونمایی از آلبوم «ایران من» با آهنگسازی سهراب پورناظری برگزار شد. این اثر در ایران، ترکیه و آمریکا ضبط شده و برای تولید آن بیش از ۲۰۰ ساعت زمان صرف شده بود. نوازندگانی از ترکیه و ارمنستان نیز در ساخت آن مشارکت داشتند. این آلبوم در میان آثار کلاسیک، پرفروشترین اثر سال شناخته شد و از بین شش آلبوم پرفروش سال ۱۳۹۷، تنها اثری بود که در سبکی غیر از پاپ تولید شده بود. دلنیا آرام به عنوان خواننده سوپرانو در این آلبوم حضور داشت. صدا و سیمای ایران نیز در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، بخشهایی از این آلبوم را پخش کرد.
در آبان ۱۳۹۸، آلبوم «افسانه چشمهایت» نتیجه همکاری همایون شجریان و علیرضا قربانی با آهنگسازی مهیار علیزاده، پس از پنج سال وقفه منتشر شد. مراسم رونمایی این آلبوم در تالار وحدت برگزار گردید. در این اثر، شعری از هوشنگ ابتهاج با عنوان «افسوس» استفاده شده بود که موجب انتقاد یلدا ابتهاج (دختر شاعر) در شبکه اجتماعی اینستاگرام شد. مهیار علیزاده در پاسخ، با انتشار ویدیویی در اینستاگرام، این اشتباه را سهوی خواند و عذرخواهی کرد.
دهه ۱۴۰۰:
در سال ۱۴۰۱، آلبوم «گاه فراموشی» توسط موسسه فرهنگی هنری آریا عرضه شد. این آلبوم در استودیوهای «ویوگاردن» اتریش و «صبا» ایران ضبط شده و در اردیبهشت ۱۴۰۱ در تالار وحدت با حضور همایون شجریان، فردین خلعتبری و تهیهکننده اثر، رونمایی گردید. این آلبوم، دومین همکاری او با فردین خلعتبری پس از آلبوم «امشب کنار غزلهای من بخواب» بود.
خواننده ها:
| سال | نام آلبوم | مدت | قطعه | آهنگساز | ناشر | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۲ | نسیم وصل | ۵۹ | ۸ | محمدجواد ضرابیان | دلآواز | |
| ۱۳۸۳ | ناشکیبا | ۵۹ | ۸ | اردشیر کامکار | ||
| شوق دوست | ۵۷ | ۹ | محمدجواد ضرابیان | |||
| ۱۳۸۴ | نقش خیال | ۵۹ | ۸ | علی قمصری | ||
| ۱۳۸۵ | با ستارهها | ۵۲ | ۸ | محمدجواد ضرابیان | ||
| ۱۳۸۷ | قیژک کولی | ۶۲ | ۶ | حمید متبسم | بههمراه گروه دستان | |
| خورشید آرزو | ۵۹ | ۸ | سعید فرجپوری | بههمراه گروه دستان | ||
| ۱۳۸۸ | آب، نان، آواز | ۵۸ | ۱۱ | علی قمصری | ||
| ۱۳۸۹ | شب جدایی | ۶۹ | ۱۱ | مزدا انصاری | ||
| ۱۳۹۰ | شوقنامه | ۱۵۹ | ۲۴ | محمدرضا درویشی | آوای باربد | بههمراه گروه عبدالقادر مراغی |
| ای جان جان بی من مرو | ۹ | سعید فرجپوری | دلآواز | بههمراه گروه دستان | ||
| ۱۳۹۱ | سیمرغ | ۶۱ | ۶ | حمید متبسم | ایرانگام | |
| کنسرت سیمرغ | نقطه تعریف | آلبوم تصویری مربوط به اجرای زنده آلبوم سیمرغ است. | ||||
| فراق | غیررسمی | |||||
| ۱۳۹۲ | چه آتشها | ۹۰ | ۱۷ | علی قمصری | دلآواز | کنسرت تصویری |
| نه فرشتهام نه شیطان | ۴۷ | ۸ | تهمورس پورناظری | ایرانگام | ||
| ۱۳۹۳ | آرایش غلیظ | ۲۲ | ۱۰ | سهراب پورناظری | ایرانگام | آلبوم موسیقی متن فیلم آرایش غلیظ |
| ۱۳۹۳ | مستور و مست | ۳۵ | ۸ | ژانو باغومیان | هنر پارسه | |
| ۱۳۹۴ | خداوندان اسرار | ۴۰ | ۸ | سهراب پورناظری | ایرانگام | برنده جایزه باربد ۱۳۹۵ |
| ۱۳۹۵ | کنسرت خداوندان اسرار | ایرانگام | بخش اول کنسرت آیینهها | |||
| رگ خواب | ۳۱ | ۱۲ | سهراب پورناظری | بارانا | آلبوم موسیقی متن فیلم رگ خواب با دکلمهٔ حمید نعمتالله | |
| ۱۳۹۶ | امشب کنار غزلهای من بخواب | ۷۸ | ۱۶ | فردین خلعتبری | آوای باربد | اشعار از افشین یداللهی |
| ۱۳۹۷ | ایران من | ۶۹ | ۱۱ | سهراب پورناظری | بارانا | آلبوم برگزیده ۱۴۰۰ |
| ۱۳۹۸ | افسانه چشمهایت | ۵۴ | ۱۱ | مهیار علیزاده | مؤسسهٔ آهنگ اشتیاق | همراه با علیرضا قربانی |
| ۱۴۰۱ | گاه فراموشی | ۴۳ | ۸ | فردین خلعتبری | هزار و چهارصد آریا | ضبط موسیقی این آلبوم در استودیو «ویوگاردن» اتریش و استودیو «صبا» ایران انجام شدهاست. |
تک آهنگ ها:
| سال | نام آهنگ | آهنگساز | شاعر | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۳ | رسم عاشقی | تیتراژ پایانی سریال «رسم عاشقی» | ||
| ۱۳۸۴ | شهرآشوب | محمدرضا درویشی | تیتراژ پایانی سریال «شهرآشوب» | |
| ۱۳۸۶ | آتش سبز | محمدرضا درویشی | تیتراژ پایانی فیلم «آتش سبز»، این بر اساس قطعه «بینشان» ساخته شدهاست. | |
| ۱۳۸۸ | وطن | سیاوش کسرایی | ||
| سهگاه | رهی معیری | مثنوی خوانی | ||
| صدای تو را دوست دارم | مجید درخشانی | اسماعیل خویی | به همراه مژگان شجریان، به مناسبت تولد محمدرضا شجریان | |
| خلیج پارس | علی قمصری | حسین فرهنگ مهر | بههمراه علی قمصری | |
| دلشدگان | با همراهی گروه آوازی تهران | |||
| دیوانه گشتم | مولوی | |||
| ۱۳۹۶ | بار دگر فراموشی | فردین خلعتبری | فردین خلعتبری | تیتراژ پایانی فیلم سینمایی «یک گزارش واقعی» است. |
| ۱۳۹۶ | سووشون | تهمورس پورناظری | پوریا سوری | جانمایه این قطعه سوزناک تأکید روی عبارت «جان پدر کجاستی؟» است، عبارتی که پدر یکی از جانباختگان حادثه تروریستی دانشگاه کابل به فرزندش فرستاده بود و برای مدتها به هشتگی در فضای توئیتر و اینستاگرام افغانستان و ایران تبدیل شده بود. |
| ۱۳۹۶ | محو تماشا | علی قمصری | فریدون مشیری | ضبط سازها را در این اثر مصباح قمصری برعهده داشته و غلامرضا صادقی هم ضبط آواز و میکس و مسترینگ را انجام دادهاست. |
| ۱۳۹۶ | شعلهور | سهراب پورناظری | مولوی | موسیقی فیلم سینمایی «شعلهور»، به همراه نصرت فاتح علیخان |
| ۱۳۹۹ | دیار عاشقیهایم | غلامرضا صادقی | همن محمدزاده و اسحاق انور | این قطعه فروردین ۱۴۰۰ به یاد اسحاق انور، شاعر و آهنگساز ایرانی که سوم تیر سال ۹۸درگذشت، اجرا و منتشر شد. همچنین این قطعه به مردم ایران تقدیم شد. |
| آسمان ابری | غلامرضا صادقی | حسین منزوی وغلامرضا طریقی | برای سریال «میخواهم زنده بمانم» | |
| هوای زمزمههایت | غلامرضا صادقی | حسین منزوی وهوشنگ ابتهاج | برای سریال «میخواهم زنده بمانم» | |
| یکنفس آرزوی تو | سعید فرجپوری | کمال جعفری امام زاده | برای سریال «میخواهم زنده بمانم» | |
| بال رؤیایی عشق | کیوان ساکت | فریدون مشیری | این اثر به دختران تحت سرپرستی «مؤسسه خیریه توانبخشی همدم» در مشهد تقدیم شد. | |
| شباهنگ | سلیم فروزان | به همراه مژگان شجریان، به مناسبت سالگرد محمدرضا شجریان منتشر شد. «شباهنگ» اثری از استاد شجریان است که در دهه ۵۰ خوانده بود. | ||
| سرنوشت | انوشیروان روحانی | به گفته همایون شجریان این اثر بیش از یک دهه قبل توسط انوشیروان روحانی شکل گرفتهاست. تنظیم آن را رضا روحانی انجام دادهاست. | ||
| ۱۴۰۰ | در این شب سیاه | فردین خلعتبری | امیرحسین اللهیاری | برای سریال «جیران» |
| گریه کن | فردین خلعتبری | اهورا ایمان | برای سریال «جیران» | |
| دل من میگرید | علیرضا سپهوند | مهرانگیز سلحشور | از بخشهای برجسته این اثر میتوان به آواز بخش پایانی قطعه اشاره کرد که خواننده در چپ کوک، کار خود را از آواز اصفهان با تحریرهایی دشوار و فنی و حرکت به سمت دستگاه نوا و فرود، به سرانجام رساندهاست. | |
| ۱۴۰۱ | زلف بر باد مده | سعید فرج پوری | حافظ | به مناسبت نوروز ۱۴۰۱ منتشر شد. |
| بیدار شو | علی قمصری | مولوی | ||
| مینا گیان | قطعه کردی | آرش گوران | ||
| شیرین سوزه | ||||
| خون از رخم بشوی | آرش گوران | فریدون مشیری | در واکنش به خیزش ۱۴۰۱ ایران منتشر شد. | |
| ۱۴۰۲ | مدارا | فردین خلعتبری | اهورا ایمان | برای سریال «جیران» (تیتراژ پایانی قسمت آخر) |
همخوان، نوازنده و آهنگساز
همایون شجریان اولین بار در یک آلبوم به نام “یاد ایام” با پدر و استادش همکاری کرد. این همکاری در قالب یک کنسرت در آمریکا انجام شد. چند سال بعد، در سال ۱۳۷۶، او دوباره در کنار پدرش دو آلبوم به نامهای “معمای هستی” و “شب وصل” را اجرا کرد.
در آن زمان، محمدرضا شجریان با هنرمندانی مانند حسین علیزاده و کیهان کلهر یک گروه موسیقی تشکیل داده بود و فعالیت میکرد. یکی از کارهای مهم این گروه، ساختن آلبومی به نام “زمستان” بود. همایون شجریان در این دوره نیز با این گروه همکاری نزدیک داشت. این گروه چهار نفره، پس از زلزله بم در سال ۱۳۸۲، کنسرتی با عنوان “همنوا با بم” برگزار کردند.
از دیگر کارهایی که از همکاری این اعضا به وجود آمد، آلبومهای “ساز خاموش” و “سرود مهر” است. همایون شجریان تا سال ۱۳۸۸ در بسیاری از برنامههای پدرش را همراهی میکرد.
او در آثاری مانند “مستان سلامت میکنند” از بیژن کامکار و “طبیب دل” از سیامک شجریان، کارهای نوازندگی، میکس و مسترینگ را انجام داده است. همچنین، همایون برای برخی خوانندگان دیگر هم آهنگسازی کرده است؛ برای مثال، تصنیف “دل ستان” با خوانندگی علیرضا افتخاری در آلبوم “قصه شمع” را او ساخته است.
همکاری با محمدرضا شجریان:
| سال | آلبوم | ناشر | نوازنده | همخوان |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۷۱ | یاد ایام | دلآواز | ||
| آسمان عشق | ||||
| ۱۳۷۳ | قاصدک | |||
| بهاریه | ||||
| ۱۳۷۵ | رسوای دل | |||
| ۱۳۷۶ | شب وصل | |||
| معمای هستی | ||||
| ۱۳۷۷ | آرام جان | |||
| ۱۳۷۸ | آهنگ وفا | گروه آوا | ||
| ۱۳۷۹ | زمستان است | |||
| ۱۳۸۱ | بی تو بسر نمیشود | |||
| فریاد | ||||
| ۱۳۸۶ | ساز خاموش | |||
| سرود مهر | ||||
| غوغای عشقبازان | گروه آوا | |||
| ۱۳۸۷ | کنسرت محمدرضا شجریان و گروه آوا | گروه آوا | ||
| ۱۳۸۸ | آه باران |
ترانهشناسی همایون شجریان
همایون شجریان خواننده، آهنگساز و نوازنده موسیقی اصیل ایرانی است که در زمینههای تنبک و کمانچه نیز فعالیت دارد. او تا به حال کارهای هنری زیادی را منتشر کرده است. اولین آلبومی که همایون به تنهایی در آن خوانندگی کرد، «نسیم وصل» نام دارد که آهنگسازی آن را محمدجواد ضرابیان انجام داده و در سال ۱۳۸۲ منتشر شد. از میان آلبومهای پرفروش و محبوب او میتوان به آلبوم «نه فرشتهام نه شیطان» با آهنگسازی تهمورس پورناظری و آلبوم «ایران من» با آهنگسازی سهراب پورناظری اشاره کرد.
آمار فعالیتهای هنری همایون شجریان:
– آلبومهای استودیویی: ۲۲
– آلبومهای ویدئویی: ۳
– موزیکویدئوها: ۵
– تکآهنگها: ۲۰
همچنین، کنسرت نمایش «سی» در مجموعه سعدآباد به مدت سی شب برگزار شد و با استقبال چشمگیری از سوی مردم روبرو گردید. در تابستان ۱۴۰۱ نیز کنسرتی با نام «به رنگ صدا» تحت رهبری ارکستر آرش گوران و با همراهی گروه سیاوش اجرا شد که به عنوان یکی از پربازدیدترین و پرفروشترین کنسرتهای موسیقی شناخته شد.
کنسرتها
همایون شجریان از اواسط دهه هشتاد، تقریباً همزمان با انتشار آلبومهایش در این دوره، کنسرتهای مستقل خود را آغاز کرد. او اولین اجراهای مستقل از پدرش را با «گروه دستان» شروع کرد و از آن زمان تا به حال برنامههای زیادی در داخل و خارج از ایران برگزار کرده است. همکاری او با سهراب پورناظری در دهه نود، فصل تازهای در کار هنریاش گشود. همایون به آزمایش قالبهای تازه در موسیقی پرداخت. این قالبهای جدید، به ویژه در آلبومهای «نه فرشتهام نه شیطان» و «آرایش غلیظ» که آهنگسازی آنها بر عهده تهمورس و سهراب پورناظری بود، با استقبال گسترده مردم روبرو شد. همایون شجریان کنسرتهای بسیاری را با استادان موسیقی اجرا کرده و آثار فراوانی را به همراه آنان در ایران و جهان منتشر کرده است که از جمله میتوان به آلبومهای «بی تو بسر نمیشود» و «فریاد» اشاره کرد که هر دو در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ نامزد دریافت جایزه گرمی شدند.
**همنوا با بم (۱۳۸۲):**
در سال ۱۳۸۲، کنسرتی با عنوان «همنوا با بم» به مدت سه شب، از ۲۴ تا ۲۶ دی ماه در تالار بزرگ کشور (واقع در ساختمان وزارت کشور) برگزار شد. پیش از شروع برنامه، صدای استاد شجریان برای حاضران پخش شد که متنی درباره شهر بم و بازماندگان حادثه را میخواند؛ متنی که خودش نوشته بود. آخرین جمله آن این بود: «خاک پای ملت ایران محمدرضا شجریان». در بخشهایی از این اجرا، آواز به صورت دو صدایی خوانده میشد و در قسمتهایی دیگر، همایون شجریان لحظهای پس از استاد شروع به خواندن میکرد، به گونهای که صدای دوم مانند پژواک صدای اول به گوش میرسید. این شیوه اجرا، جذابیت زیادی داشت و برای اولین بار در ایران انجام میشد.
**اپرای عروسکی مولوی (۱۳۸۸):**
اپرای عروسکی مولوی کاری است به کارگردانی بهروز غریب. این اثر از اشعار مثنوی و غزلیات مولانا در دیوان شمس تبریزی الهام گرفته و موسیقی آن بر اساس دستگاهها و ردیفهای آواز سنتی ایرانی ساخته شده است. در این اپرا، همایون شجریان نقش شمس و محمد معتمدی نقش مولانا را بر عهده داشتند و داستانها را به صورت آواز روایت میکردند. اپرای عروسکی مولوی در واقع چهارمین اثر از گروه تئاتر آران بود که در آن همایون شجریان همراه با ۱۷ خواننده دیگر روی صحنه رفت. در این نمایش که با مشارکت گروه کر اوکراین و خوانندگان کره تالار وحدت اجرا شد، نوازندگانی با سازهای دهل، دوتار، نی و سازهای کوبهای نیز همراهی میکردند. در این اپرا، شش هزار بیت از اشعار مولانا با استفاده از عروسک به نمایش درآمد. به کوشش و آهنگسازی بهزاد عبدی، آلبوم صوتی اپرای شمس و مولوی نیز تهیه و عرضه شد.
**کنسرت نمایش سی (۱۳۹۶):**
در ۲۹ خرداد ۱۳۹۶، همایون شجریان در گفتگو با خبرگزاری مهر گفت: «… تمام تلاش ما این است که کاری کنیم تا نسلهای مختلف مخاطبان از شنیدن موسیقی مرتبط با شاهنامه فردوسی لذت ببرند. این پروژه برای من بسیار بزرگ و متفاوت از کنسرتهای قبلیام است. چون کار تازهای است و من واقعاً هیجانزده هستم که چه رویدادهایی در پیش خواهد بود.»
همچنین سهراب پورناظری در گفتگو با خبرگزاری ایسنا در ۱۹ مرداد ۱۳۹۶ بیان کرد: «… چه کسی جز یک عاشق میتواند همه هستی خود را برای حفظ فرهنگ سرزمینش فدا کند؟ از فرزند و همسر و داراییاش بگذرد تا به عشقش برسد؟ و چه عشقی پاکتر از عشق به فرهنگ و سرزمینی که مادر تمدنها و زادگاه اولین ملتها روی زمین است؟»
کنسرت نمایش سی با همکاری سهراب پورناظری، نویسندگی نغمه ثمینی و طراحی نمایش امیرحسین ماجوزی، برگرفته از داستانهای شاهنامه درباره زال و رودابه، رستم و اسفندیار و رستم و سهراب بود. این نمایش از ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ به مدت سی شب در کاخ موزه سعدآباد روی صحنه رفت و با استقبال چشمگیری مواجه شد. سه داستان در مدت ۱۲۰ دقیقه نمایش داده شد. موسیقی این کنسرت نمایش از موسیقی نواحی، سنتی و معاصر ایران الهام گرفته بود و در بخشهایی از آن از موسیقی کلاسیک غربی نیز استفاده شده بود. کارگردانی آن بر عهده علی اصغر دشتی بود و بازیگرانی مانند سحر دولتشاهی، مهدی پاکدل، امیر جدیدی، صابر ابر، بهرام رادان، دلنیا آرام، بانیپال شومون و حسین صوفیان در آن ایفای نقش کردند.
نوازندگان حاضر در این کنسرت نمایش عبارت بودند از: حسین رضایی نیا (دف، بندیر)، آزاد میرزاپور (تار)، نگار خارکن (کمانچه، صراحی)، آیین مشکاتیان (ضرب زورخانه، کوزه)، مهیار طریحی (سنتور)، حمید خوانساری (بربت)، آرین کشیشی (بیس)، خورشید دادبه (رباب)، شیده شکرابی (چنگ) و سهراب پورناظری (تنبور، سهتار و کمانچه) و همچنین آنسامبل شهرزاد شامل تینا جامه گرمی (ویولون)، یگانه حسینی نیا (ویولن)، نیلوفر سهی (ویولا) و نگار نوراد (ویولونسل).
انتخاب کاخ سعدآباد برای این نمایش، به دلیل امکان استفاده از تکنیک نورپردازی سهبعدی بود. این نورپردازی تصاویر را به شکل سهبعدی روی ساختمان نمایش میداد و بخشی از دکور صحنه به حساب میآمد. برای این کار، یک مدیر هلندی استخدام شد. در ابتدا قرار بود اولین اجرا در ۱۵ مرداد باشد، اما به دلیل مراسم تحلیف ریاست جمهوری و حضور مهمانان خارجی در کاخ سعدآباد، اجرا به ۱۶ مرداد موکول شد.
تهمورس پورناظری مدیر پروژه و محمدحسین توتونچیان مدیر برگزاری کنسرت بودند. یکی از مشاوران پروژه به نام حمید نعمتالله قصد دارد فیلم مستندی از این کنسرت تهیه کند. تهیهکنندگی این برنامه بر عهده شرکتهای دل آواز و بارانا با مشارکت سامسونگ بود. پس از آن، بنیاد فردوسی با اهدای تندیس زرین فردوسی و خوان سوم رستم (ساخته گروه هنری پادمان) از هنرمندان این کنسرت نمایش تقدیر کرد. این اقدام با هدف زندهنگاهداشتن آموزههای اخلاقی شاهنامه فردوسی انجام شد. پس از انتقادهایی که به کنسرت نمایش سی وارد شد، همایون شجریان پیشنهاد داد که کنسرتهای خیابانی نیز برگزار شود.
**به رنگ صدا (۱۴۰۱):**
در تیرماه ۱۴۰۱، کنسرت «به رنگ صدا» با همراهی ارکستر سیاوش در سالن وزارت کشور برگزار شد. بلیتهای این کنسرت برای سی اجرا به فروش رفت و سه بار تمدید شد که این امر باعث شکسته شدن رکورد اجرای کنسرتهای موسیقی در ایران پس از چهار سال گردید. در ۲۴ خرداد، تمام بلیتهای یازده روز اجرا در مدت چهار ساعت به پایان رسید. در این کنسرت، صندلیهای ویآیپی به صورت رایگان به دانشجویان اختصاص داده شد. در این برنامه، منتخبی از تصنیفهای محمدرضا شجریان اجرا شد. با استقبال زیاد مخاطبان، فروش بلیت در ساعات اولیه متوقف شد و تعداد روزهای اجرا از ۵ روز به ۱۱ روز افزایش یافت. در مرحله بعدی فروش، در هر دقیقه بیش از هزار بلیت به فروش میرسید. همایون شجریان در این کنسرت رکورد سریعترین فروش بلیت در تاریخ موسیقی ایران را ثبت کرد.
نوازندگان گروه سیاوش در این کنسرت عبارت بودند از: آزاد میرزاپور (عود و سه تار)، مهیار طریحی (سنتور)، مهرزاد اعظمی کیا (کمانچه)، حسین رضایی نیا (دف، طبل باس، بندیر، شیکر)، همایون نصیری (بندیرباس، کاخن، کوزه – استیر، درام، راید، های هت)، آیین مشکاتیان (تمبک، کوزه، کاخن)، میثم مروستی، پدرام فریوسفی، دانیال جورابچی و فرشاد شیرانی (ویولن یک)، نیلوفر محبی، آرمین قضاتی، علیرضا چهره قانی و بهار فلسفی (ویولن دو)، مازیار ظهیرالدینی، پیمان ابوالحسنی و پرهام میلانی (ویولن آلتو)، مهدی عبدی و یاسمن کوزهگر (ویولنسل)، هادی اسماعیلی (کنترباس) و امیر دارایی (پیانو).
همایون شجریان در شهریور ۱۳۹۱ درباره تشکیل گروه هنری سیاوش گفت: «… همیشه دوست داشتم گروهی مانند گروه آوا که پدرم بنیان گذاشته بود، تشکیل دهم. جایی که آثار آهنگسازان مختلف در آن اجرا شود و نوازندگان گوناگون در آن فعالیت کنند. من نام این گروه را سیاوش گذاشتم و کارم را با آن آغاز میکنم.»
در سالهای اول دهه نود، گروه هنری سیاوش زیر نظر همایون شجریان، برنامههای زنده متعددی را برای مردم به اجرا گذاشت که از جمله آنها مجموعه کنسرتهای «آینه» بود.
اعضای گروه کنسرت سیاوش شامل این افراد بودند: آرش گوران (رهبر ارکستر)، سحر فروزان (مدیر)، غلامرضا صادقی (صدابردار)، رضا موسوی (طراح و کارگردان صحنه)، مصطفی طباطبایی و گروه همراه (سازنده دکور)، محمد صیدآبادی (طراح نور)، آیدا آبپرور (تولید تصاویر)، خشایار لهراسبی (طراح و سازنده ویدئو کلیپ «دیار عاشقیهایم»)، آیدین کشاورز و گروه همراه (اجرای مپینگ)، شیما میرحمیدی (طراح لباس)، کامیار مینوکده (عکاس) و افسانه شجریان (عکاس مستند).
در آغاز کنسرت، قطعهای به نام «بگذار سر به سینه من» اجرا شد که طراحی آواز آن را همایون شجریان بر عهده داشت. این قطعه قبلاً در سال ۱۳۸۳ در آلبوم «اشتیاق» با آهنگسازی فرهاد فخرالدینی، خوانندگی علیرضا قربانی و شعری از فریدون مشیری عرضه شده بود. پیش از نوروز ۱۴۰۱، همایون شجریان این تصنیف را با آهنگ سعید فرجپوری و تنظیم غلامرضا صادقی منتشر کرد. قطعه دوم، بداههنوازی سازهای کوبهای به مدت ۵ دقیقه توسط حسین رضایینیا و آیین مشکاتیان بود که با تشویق فراوان تماشاگران روبرو شد.
سایر قطعات به ترتیب عبارت بودند از: «زلف بر باد مده» (آهنگساز: سعید فرجپوری)، «آسمان ابری» (آهنگساز: غلامرضا صادقی)، «یکنفس آرزوی تو» (آهنگساز: سعید فرجپوری)، «آواز دشتی» (شعر: هوشنگ ابتهاج)، «اشک مهتاب» (آهنگساز: حسن یوسفزمانی)، «هوای زمزمههایت» (آهنگساز: غلامرضا صادقی)، «دلستان» (آهنگساز: همایون شجریان)، «سرو چمان» (آهنگساز: محمدرضا شجریان)، «چهار مضراب» (آهنگساز: پرویز مشکاتیان) و «دود عود» (آهنگساز: پرویز مشکاتیان).
آخرین قطعه کنسرت، «دیار عاشقیهایم» بود که با شعری از اسحاق انور و بهمن محمدزاده، آهنگسازی غلامرضا صادقی و در ستایش ایران ساخته شده بود. during این قطعه، تصاویری از نقاط مختلف ایران مانند سازههای آبی شوشتر، کاخ گلستان، تخت جمشید، باغ ارم، سیوسهپل، میدان نقش جهان، سعدیه، حافظیه، مسجد امام اصفهان، گنبد سلطانیه، نقش رستم، قلعه فلکالافلاک، چغازنبیل و زیگورات، همراه با تصاویری از جنگل، کویر، دماوند و کوههای زاگرس پخش شد. این قطعه پیش از آن، در ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۱ در کنسرت دبی اجرا شده بود. چهارده سال پیش از این تاریخ و به مناسبت روز جهانی موسیقی، محمدرضا شجریان برای آخرین بار در همین تالار خوانده بود. ارکستر سیاوش، کنسرت «به رنگ صدا» را به یاد استاد محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان روی صحنه برد.
قرار بود این کنسرت در شهریور ۱۴۰۱ در شهرهای تورنتو، مونترال، ونکوور و کلگری کانادا اجرا شود، اما با آماده شدن ویزای برخی اعضای ارکستر سیاوش، اجرا به ژانویه موکول و سپس لغو گردید. همایون شجریان در ۲۶ مهرماه با انتشار متنی در صفحه اینستاگرامش، از همه کسانی که بلیت تهیه کرده بودند عذرخواهی کرد و اعلام کرد که تمام کنسرتهایش در اروپا را لغو کرده است.
جوایز و افتخارات
تندیس بهترین قطعهٔ موسیقی ایرانی در مقطع کارشناسی، به قطعهٔ «رودابه و زال» از اولین جشنواره موسیقی ما تعلق گرفت.
همچنین این قطعه در بخش مردمی همان جشنواره، برنده جایزه شد.
آلبوم «نه فرشته ام نه شیطان» نیز جایزه باربد را به عنوان بهترین آلبوم سال ۱۳۹۴ در جشنواره موسیقی فجر دریافت کرد.
همایون شجریان دارای گواهینامه درجه یک هنری در رشته «آواز» از شورای ارزشیابی هنرمندان کشور است.
او همچنین اولین جایزه حرفهای خود را برای خوانندگی در فیلم «آرایش غلیظ» در پانزدهمین مراسم جشن حافظ کسب کرد.
مصاحبه با همایون شجریان
برای ما از مسیری که پشت سر گذاشتید توضیح دهید:
من کار هنریام را با نواختن تنبک شروع کردم و گاهی همراه پدرم در کنسرتها شرکت میکردم. بعد از آن، به صورت جدی و پیوسته، نواختن کمانچه را نزد اردشیر کامکار یاد گرفتم. در دوران تحصیلم در هنرستان موسیقی، کامران داروغه که معلم ما بود، به ما درس میداد.
من تقریباً با همه سازها کمی آشنایی دارم؛ مدتی کمانچه، کمی تار، مقداری سنتور و دورهای هم با تنبک و سازهای دیگر کار کردهام. اما در تمام این سالها، آواز را همیشه به صورت حرفهای ادامه دادم. هر چند وقت یکبار که با پدرم کلاس آموزشی داشتم، مشکلات و اشتباهاتم را نزد او مطرح میکردم. البته من آن نوع شاگردی نبودم که مثلاً هر هفته به طور منظم در کلاس حاضر شود.
بله، چون من آدم سمج و پیگیری در کارهای خودم بودم و همه چیز را دائم امتحان میکردم. وقتی پدر مطلبی را به من یاد میداد، من میرفتم و سه روش مختلف آن را نیز تست میکردم تا درسهای پدر را بهتر بفهمم.
شما در خانواده ای اهل موسیقی بودید. در جمع خانواده این کلاس ها برگزار می شد؟
قبل از اینکه به سن نوجوانی برسم، این کلاسها در محیط خانه برگزار میشد. من و هر سه خواهرم در این جلسات حاضر میشدیم. اما بین اعضای خانواده، من و خواهرم مژگان، این کارها را با علاقه و پیگیری بیشتری انجام میدادیم.
یک روز که پدرم سرما خورده بود، به او پیشنهاد دادم که در اجرای کنسرت همراهیاش کنم تا مجبور نشود برنامه را لغو کند. گفتم: «اینطوری لازم نیست از صدایت زیاد استفاده کنی. بخشهایی از کار را من میخوانم و تو فقط در قسمتهای اصلی و مهم، با انرژی بیشتری بخوان.»
پدرم واقعاً قصد داشت کنسرت را لغو کند، در حالی که این برنامه برای بزرگداشت گوته در آلمان تدارک دیده شده بود و خیلی مهم بود. او از پیشنهاد من بسیار شگفتزده شد و پرسید: «آما تو آمادگی داری؟ همه چیز را بلدی؟»
جواب دادم: «در تمام جلسات تمرینی که با هم داشتیم، من همهٔ خطوط تو را کامل حفظ کردم.»
پدر گفت در تمرین بعدی امتحان میکنیم تا ببیند چطور میخوانی. در جلسهٔ بعد، وقتی شروع به خواندن کردم، لبخند رضایت روی صورت پدر دیدم. او گفت: «خیلی خوب، همین کار را میکنیم. مشخص میکنم کدام قسمتها را تو بخوان و کدام قسمتها را من، تا با هم کنسرت را اجرا کنیم.»
این اولین اجرای شما شد؟
همایون شجریان در پاسخ به این پرسش گفت: «بله، این اولین باری بود که روی صحنه اجرا داشتم و این اتفاق به شکل کاملاً تصادفی و با پیشنهاد خودم رخ داد. پس از آن، پدرم به من گفتند که در تمام کنسرتها بخشی از برنامه را همراه ایشان بخوانم. من فکر میکردم بهتر است دو سه سال دیگر شروع کنم، اما ایشان گفتند که همین حالا هم توانایی خواندن داری.»
مصاحبه ای از استاد شجریان هست که در آن گفته شده شما از دوران طفولیت صدای خوبی داشتید و خوب می شنیدید اما به مراحل بلوغ که رسیدید نگران صدای شما شدند گویا صدای شما تغییر کرده بود، در مورد آن دوران توضیح می دهید؟
بله، پیش از رسیدن به سن نوجوانی، در همان جمعهای کوچک خانوادگی، پدر به هر کدام از ما بخشی از یک آواز را به عنوان درس و تمرین میداد. برای نمونه، قطعهای مثل «بیات اصفهان» استاد طاهرزاده را با هم تمرین میکردیم. پدر قسمتی از آهنگ را به یکی از خواهرهایم میداد و میگفت: “تو از اینجا شروع کن.” بعد به خواهر دیگرم که صدای بمتری داشت، میگفتند بخش دیگری را بخواند. همیشه بخشی که نیاز به صدای بسیار بالا داشت را به من میسپردند، چون صدای من توانایی رسیدن به آن نتها را داشت.
در دوران نوجوانی، تغییرات جسمی و صوتی زیادی را تجربه کردم. این تغییرات آنقدر زیاد بود که پدر بعدها به من گفت: “آن موقع که تو در دوران بلوغ به کوه میرفتی و آواز کار میکردی، من نگران بودم که تو دیگر نتوانی مانند قبل بخوانی.” صدای من در حال تغییر بود و گاهی هنگام خواندن، صدا دو رگه میشد و سرفه میکردم. تغییرات هورمونی آن دوره بسیار شدید بود و تأثیر زیادی روی صدام گذاشته بود. خوشبختانه آن دوران گذشت و پدرم مطمئن شد که من دوباره میتوانم به یادگیری و خواندن ادامه دهم.
شما در مکتب استاد شجریان بزرگ شدید و به هرحال سبک کار ایشان سبک سنتی بود. امروز شاهد یک نوع و سبک خاص کار از شما هستیم که عرضه می شود. شما با سبک سنتی شروع کردید ولی الان سبک کار شما چیست؟
باید تمام تلاشم را بکنم تا از هر توانایی و دانشی که دارم، نهایت استفاده را ببرم. حتی باید روشهای تازه را هم بررسی کنم و ببینم مردم چقدر به آنها علاقه دارند. مهم نیست که این کار چقدر برایم درآمد دارد یا چقدر محبوبیت میآورد. حتی نباید به این فکر کنم که جایگاه فرهنگیام را بالاتر میبرد یا تصویر جدیدی از من در جامعه نشان میدهد. بدون توجه به این چیزها، اولویت من باید این باشد: به ندای درونم گوش دهم و مطمئن شوم موسیقیای که میسازم، دردی از مردم درمان کند و به کار زندگیشان بیاید.
برای همین است که رنگ و بوی مسائل اجتماعی در کارهای شما زیاد دیده می شود؟
همایون شجریان در پاسخ گفت: «بله، کار ما باید بتواند مشکلی از جامعه را حل کند یا برای آن مفید باشد. گاهی اوقات مسئولان میگویند که جوانان به شادی و انرژی نیاز دارند. به همین دلیل، مثلاً قطعهٔ “آرایش غلیظ” (از فیلمی به کارگردانی حمید نعمتالله با صدای من) را انتخاب کردیم. این فقط یک مثال است؛ شاید هنرمندان دیگری بیایند و اجرایی بسیار قویتر از این ارائه دهند. نگرش و روش من در انتخاب کارها همیشه این گونه بوده است.»
از کارهای جدید گفتید، می توان گفت که شما این چند وقت خیلی پر کار بودید. کنسرت نمایش «سی» را داشتید که فکر کنم چیزی حدود ۴۰ شب اجرا داشت؟
این نمایش به مدت سی شب روی صحنه رفت. در ابتدا فکر میکردیم فقط بین پانزده تا بیست شب اجرا داشته باشیم. اما پس از این سی شب، از ما خواسته شد که برای سی شب دیگر هم برنامه را ادامه دهیم و در مجموع فرصت اجرای شصت شب فراهم شد. با این حال، به دلیل نزدیک شدن به روزهای محرم و صفر، مجبور شدیم کار را پس از همان سی شب اول به پایان برسانیم.
دقیقا بعد از آن کنسرت «ایران من» را در تالار وزارت کشور داشتید. برخی از کارشناسان این انتقاد را به شما وارد می کنند که شاید این حجم از پرکاری باعث شود که از تولیدتان کاسته شود. همچنین شاید با نگاهی خیرخواهانه به این مساله می پردازند که اگر یک خواننده سی یا چهل شب متوالی آن حجم سنگین از صدا را در کنسرت اجرا کند به خودش و حنجره اش فشار وارد می شود. پاسخ شما به این انتقادات چیست ؟
تقریباً یک یا دو سالی میشود که در تهران کنسرتی برگزار نکردهام، به همین دلیل تصمیم گرفتم این مجموعه برنامهها را ارائه دهم. این که هر سال یا هر دو سال یکبار، حدود ۱۵ تا ۳۰ اجرا داشته باشیم، اتفاق عجیب یا غیرمعمولی نیست و نمیتوان آن را پرکاری دانست. البته برنامههای شهرستانها کاملاً جدا محسوب میشوند. دلیل این که چنین به نظر رسید، استقبال چشمگیر از کنسرت «سی» بود که سی شب پشت سر هم اجرا شد. قبل از آن، قصد داشتیم کنسرتی شبیه به «ایران من» را روی صحنه ببریم. اما چون اجرای «سی» با استقبال زیادی روبرو شد و پس از «ایران من» قرار گرفت، این تصور پیش آمد که من بسیار پرکار هستم. اگر در کاری احساس کنم مجبورم فشار زیادی تحمل کنم، آن را نمیپذیرم. البته من حنجرهام را طوری تمرین دادهام که اگر دو برنامه پشت سر هم و هر کدام حدود دو ساعت بخوانم، فشار زیادی به آن وارد نشود. باید این توان در حنجره وجود داشته باشد و اگر چنین قدرتی نبود، فقط یک اجرا در شب خواهیم داشت. اما از اول، صدایم را طوری پرورش دادهام که در اجرای دوم، گاهی حتی صدا گرمتر و رساتر هم میشود.
اعلام خبر فوت پدر:

محمدرضا شجریان استاد گرانقدر موسیقی کشور، ۴ سال پیش از مرگش برای آخرین بار در مقابل دوربین قرار گرفت و اعلام کرد، برای ۱۵ سال است که به بیماری سرطان مبتلا شده است. او در بعد از ظهر هفدهم مهر ماه سال ۱۳۹۹ در سن ۸۰ سالگی دار فانی را وداع گفت. همایون شجریان فرزند محمدرضا شجریان، در ساعت ۱۷ به وقت تهران خبر درگذشت پدرش را در صفحه رسمی اینستاگرامش تایید کرده و اینگونه نوشت:
«خاک پای مردم ایران به دیار معشوق پرواز کرد.»
خوانندگان مورد علاقه:
محمدرضا شجریان از بزرگان آواز ایران، به هنرمندانی مانند غلامحسین بنان و قمرالملوک وزیری علاقه دارد. او همچنین در میان خوانندگان همدوره خود، با شنیدن آثار افرادی چون علیرضا قربانی، محمد معتمدی، سالار عقیلی و سینا سرلک ارتباط برقرار کرده و از شنیدن صدای آنان لذت میبرد.
دشواری های هنری پسر شجریان بودن:
همایون شجریان درباره دشواریهای زندگی به عنوان فرزند یکی از اسطورههای موسیقی ایران صحبتهای قابل تأملی داشته است. او گفته: «قطعاً محمدرضا شجریان بودن پدرم مزایای زیادی برایم داشته، اما در کنار آن چالشهایی هم برای من ایجاد کرده. وقتی پدرتان در اوج و قلهٔ هنر آواز ایستاده، ناخودآگاه مردم و شنوندگان شروع به مقایسه کردن میکنند. حتی زمانی که من در دههٔ بیست سالگیام مشغول خوانندگی بودم، این مقایسهها وجود داشت. در واقع من، یک جوان بیست و چندساله، با کسی مقایسه میشدم که بیش از چهار دهه تجربهٔ هنری درخشان داشت.»
تفریحات و علاقه مندی های همایون شجریان:
همایون شجریان، علاوه بر موسیقی، علاقه زیادی به دنیای سینما و تئاتر دارد. او در این باره گفته: «من بعد از سینما، تئاتر را هم بسیار دوست دارم و هر وقت فرصتی پیش بیاید، حتماً به تماشای نمایشها میروم. خودم به بازیگری علاقهمندم، اما تا به حال جرات انجامش را نداشتهام. به نظر من، فرد باید یا واقعاً توانمند باشد یا اصلاً سراغ این کار نرود. من هم چون چنین تواناییای را هرگز در خودم ندیدهام.»
دوستان سینمایی همایون شجریان:
همایون شجریان در خصوص ارتباط و دوستی با افرادی که در عرصه سینما و بازیگری فعال هستند، اینگونه پاسخ داد:
«اغلب سینماگران از دوستان نزدیک و صمیمی من هستند. پرویز پرستویی، گلاب آدینه، گوهر خیراندیش از این دسته هستند و نیکی کریمی ازجمله دوستان سینمایی من است که خود از علاقه مندان موسیقی کلاسیک به شمار می رود.
در میان بچه های تئاتر سیامک صفری، بهناز جعفری و بسیاری دیگر. می دانم هر اسمی هم بیاورم باز عده ای از قلم می افتند و من شرمنده شان می شوم.»
حاشیه همایون شجریان در کنار غلیرضا قربانی
یک بار همایون شجریان به همراه علیرضا قربانی در مجموعه تجاری ایران مال حاضر شد و این حضور با واکنشهای زیادی همراه بود. آن دو در حال آمادهسازی آلبوم مشترکی به نام «افسانه چشمهایت» بودند و برای تبلیغ این اثر، به کتابخانه ایران مال رفتند تا عکسهایی تهیه کنند. این اقدام با انتقادهای گستردهای روبرو شد.
منتقدان با اشاره به نامشخص بودن منابع مالی ایران مال، از دلیل حضور همایون شجریان در آنجا پرسش کردند. در واکنش به این انتقادها، شجریان و قربانی هر کدام بیانیهای جداگانه منتشر کردند و به این عکسالعملها اعتراض نمودند. آنها ارتباط گرفتن چند عکس را با موضوع نامعلوم بودن منابع مالی این مجتمع بزرگ تجاری، بیربط و غیرمنطقی خواندند.
همایون شجریان در بخشی از یادداشت خود نوشت:
«من فراتر از این مردم نیستم و هر جا آنان میتوانند حضور داشتهباشند، چنانچه لازم باشد من هم خواهم بود.»
