معنی کلمات و مخالف درس هوشیاری فارسی ششم (درس سوم )

**عنوان: معنی و بررسی درس «هوشیاری» (درس سوم فارسی ششم)**

در بزرگ ترین قرعه کشی های ایران شرکت کنید!

در این بخش، کلمات مهم، واژه‌های هم‌معنی و مخالف درس «هوشیاری» را با زبانی ساده مرور می‌کنیم.

**معنی کلمات:**

* **هوشیاری:** بیداری، آگاهی و مراقب بودن.
* **غفلت:** بی‌توجهی، حواس‌پرتی.
* **چاره‌سازی:** فکر کردن برای پیدا کردن راه حل، مشکل‌گشایی.
* **تدبیر:** برنامه‌ریزی و فکر قبلی برای انجام کاری.
* **مکر:** نیرنگ، حیله.
* **حیله:** ترفند، نیرنگ.
* **سحر:** جادو، کاری عجیب و خارق‌العاده.
* **جادو:** سحر، افسون.
* **عاقل:** فرد دانا و خردمند.
* **خِرَد:** عقل، دانایی.
* **فرزانگی:** خردمندی و دانایی بسیار.
* **هشدار:** اخطار، آگاه‌کننده.
* **نیک‌بخت:** خوشبخت.
* **بدبخت:** بدشانس، بی‌بخت.
* **چاره:** راه حل.
* **نیکوکاری:** کار خوب و پسندیده.
* **بدکاری:** کار ناپسند و زشت.
* **فرزانه:** شخص بسیار دانا و خردمند.
* **نیرنگ:** مکر و فریب.
* **آشتی:** صلح و دوستی.
* **نبرد:** جنگ، ستیز.
* **سازش:** توافق، آشتی.
* **ستم:** ظلم و ستمگری.
* **ستمکار:** ظالم، ستمگر.
* **ستمگری:** ظلم کردن.

**واژه‌های مخالف (متضاد):**

* هوشیاری ⇔ غفلت (بی‌توجهی)
* عاقل ⇔ نادان
* نیک‌بخت ⇔ بدبخت
* نیکوکاری ⇔ بدکاری
* آشتی ⇔ نبرد (جنگ)
* ستم ⇔ عدل (عدالت)
* ستمکار ⇔ عادل

**واژه‌های هم‌خانواده:**

* هوش ⇔ هوشیاری
* غفلت ⇔ غافل
* عقل ⇔ عاقل ⇔ تعقل
* فرزانگی ⇔ فرزانه
* تدبیر ⇔ مدبر
* چاره ⇔ چاره‌ساز ⇔ چاره‌سازی
* ستم ⇔ ستمکار ⇔ ستمگری

نام درس: درس ۳ | موضوع: مفهوم واژه‌ها – درک شعر | پایه ششم دبستان

توضیح درس سوم هوشیاری کتاب فارسی ششم

در این درس، با کلمه‌های تازه و مفهوم یک شعر آشنا می‌شویم. هدف این است که معنای واژه‌ها و پیام شعر را به خوبی درک کنیم.

**مفهوم کلی:**
این درس دربارهٔ هوشیاری و بیداری است. به ما می‌آموزد که همیشه باید آگاه و مراقب باشیم و از زمان خود به خوبی استفاده کنیم. درس به ما یادآوری می‌کند که تنبلی و سستی را کنار بگذاریم و برای رسیدن به موفقیت تلاش کنیم.

**معنی واژه‌ها:**
– **سحر:** زمان پیش از طلوع آفتاب، اول صبح
– **هوشیاری:** بیداری، آگاهی و مراقبت
– **غم:** ناراحتی و اندوه
– **دوران:** زمان، دوره
– **یغما:** به سرقت بردن، دزدیدن
– **قفل:** وسیله‌ای برای بستن در
– **گنج:** ثروت و دارایی ارزشمند
– **مست:** کسی که هوشیاری خود را از دست داده
– **خواب زده:** کسی که به تازگی از خواب بیدار شده و هنوز کامل هوشیار نیست

**مفهوم شعر:**
شاعر در این شعر از زبان یک پدر یا فرد دانا صحبت می‌کند که به فرزندش پند می‌دهد. به او می‌گوید: “ای پسر! سحرگاهان و اول صبح از خواب بیدار شو و هوشیار باش. چرا که دوران زندگی، گنجینه‌های ارزشمند زمان و فرصت‌ها را از تو می‌دزد.”

سپس ادامه می‌دهد: “تو آنقدر در خواب و بی‌خبری غرق شده‌ای که گویی مست هستی. در حالی که دزد زمان، یعنی همان لحظه‌هایی که از دست می‌دهی، به راحتی درِ گنجینه‌ات را باز کرده و دارایی‌هایت را می‌برد.”

**پیام اصلی:**
پیام این شعر آن است که باید قدر زمان را بدانیم و از هر لحظه برای یادگیری و پیشرفت استفاده کنیم. تنبلی و سستی باعث می‌شود فرصت‌های ارزشمند زندگی را از دست بدهیم.

معنی کلمات درس هوشیاری

 هم خانواده درس هوشیاری فارسی ششم

هلاک: نابود کننده، جای نابودی، نابودی
ظرف: ظرف‌ها
لطف: مهربان، نکته زیبا، مهربانی‌ها
قصد: هدف، پیام‌آور، هدف‌ها، مقصود
امثال: داستان پندآموز، نمونه، مانند
معلوم: دانش، دانا، بسیار دانا، آموزگار

مخالف کلمات درس هوشیاری فارسی ششم ابتدایی

بالا با پایین فرق دارد
پر با خالی تفاوت دارد
بی‌درنگ یعنی بدون معطلی، نه با تأخیر
ملال یعنی بی‌حوصلگی، نه شادی و خوشحالی
صواب یعنی کار درست، نه کار نادرست
هلاک یعنی نابودی، نه ساختن و آبادانی
اندک یعنی کم، نه زیاد و فراوان
زلال یعنی شفاف و روشن، نه تیره و کدر