در این بخش، به توضیح و بررسی درس “ای مادر عزیز” از کتاب فارسی پایه ششم می‌پردازیم. در ادامه، معنای واژه‌های به کار رفته در شعر، کلمات مخالف و هم‌خانواده‌ی آن‌ها آورده شده است.
**معنی واژه‌ها:**
* **سپاس:** تشکر، قدردانی
* **حق‌شناس:** کسی که خوبی دیگران را فراموش نمی‌کند و بابت آن تشکر می‌کند.
* **مهربان:** دلسوز و با محبت
* **پروردی:** بزرگ کردی، تربیت کردی
* **درد:** رنج و سختی
* **جان:** روح، زندگی
* **فدا:** از دست رفته، قربانی شده
* **ناز:** محبت و توجه لطیف
* **نوازش:** محبت کردن، با لطف با کسی رفتار کردن
**واژه‌های مخالف (متضاد):**
* سپاس ↔ ناسپاسی، ناشکری
* حق‌شناس ↔ ناقابلی، ناسپاس
* مهربان ↔ بی‌رحم، خشن
* درد ↔ آرامش، شادی
* ناز ↔ خشونت، بی‌اعتنایی
**واژه‌های هم‌خانواده:**
* **سپاس:** سپاسگزار، سپاسگزاری
* **مهربان:** مهربانی، مهر
* **پروردی:** پروردن، پرورده، پرورش
* **جان:** جانانه، جانی، جان‌فدا
* **ناز:** نازیدن، نازش، نازپرورده
* **نوازش:** نواختن، نوازشگر
نام درس: درس دوم | موضوع: درک معنای واژه‌ها و شعر | پایه ششم دبستان
در این درس، با معنای واژه‌ها و مفهوم یک شعر آشنا می‌شویم. هدف این است که بتوانیم کلمات و عبارات را بهتر بفهمیم و منظور شاعر را از سرودن شعر درک کنیم.
عنوان شعر این درس **«ای مادر عزیز»** است. در این شعر، شاعر با احساسی پاک و عمیق، از مادرش سخن می‌گوید و محبت و فداکاری‌های او را ستایش می‌کند. مادر، مهربان‌ترین و مهم‌ترین شخصیت در زندگی هر فرد است و این شعر، زیبایی این رابطه را به تصویر می‌کشد.
برای درک بهتر شعر، باید معنای تک‌تک کلمات آن را بدانیم. وقتی معنی هر کلمه را بفهمیم، می‌توانیم مفهوم کلی هر بیت و سپس کل شعر را به راحتی درک کنیم. این کار به ما کمک می‌کند تا بهتر با احساسات شاعر همراه شویم و پیام زیبای شعر را دریافت کنیم.
معنی کلمات شعر ای مادر عزیز فارسی ششم
برون: به معنی بیرون است.
سرا: یعنی خانه.
مهر: به معنای دوستی و محبت است.
سهل: یعنی آسان و بی‌دردسر.
مایه: یعنی دلیل و عامل چیزی.
قربان: یعنی فدا کردن.
هم پایه: یعنی در یک سطح و برابر.
معنی شعر ای مادر عزیز:
ای مادر گرامی که جانم را فدایت می‌کنم، قربان محبت و مهربانی و صفای دل تو شوم.
هرگز محبت یاران و دوستان، به پای عشق و وفاداری تو نمی‌رسد.
مهربانی‌ات از قلبم بیرون نمی‌رود، زیرا این سینه خانه‌ی توست و این دل، جایگاه توست.
ای مادر عزیز که به من زندگی بخشیدی، اگر اکنون جانت را فدایت کنم کاری ساده و ناچیز است.
خشنودی تو باعث شادی من است، چرا که رضای خدا در رضایت توست.
اگر فرمانروایی همه جهان به دست من بود، همه‌ی آن را به پای تو می‌ریختم.