پاسخ تمرین‌های درس ۲۳ کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم
**فعالیت ۱ (صفحه ۱۴۲)**
در این فعالیت باید دربارهٔ نقش زنان و مردان در خانه گفت‌وگو کنید. در گذشته، بیشتر کارهای خانه بر عهدهٔ زنان بود و مردان مسئولیت درآمدزایی داشتند. اما امروزه با تغییر سبک زندگی، این نقش‌ها انعطاف‌پذیرتر شده‌اند. بهتر است در خانواده‌ها بر اساس توانایی و توافق، مسئولیت‌ها تقسیم شود تا همه در امور خانه مشارکت داشته باشند.
**فعالیت ۲ (صفحه ۱۴۳)**
در اینجا باید دربارهٔ جملهٔ «مردان سرپرست زنان هستند» بحث کنید. این به معنای برتری مرد بر زن نیست، بلکه اشاره به مسئولیت‌پذیری و مدیریت مرد در خانواده برای تأمین امنیت و رفاه دارد. در یک خانوادهٔ موفق، زن و مرد با مشورت و احترام متقابل، در کنار هم زندگی می‌کنند و تصمیم می‌گیرند.
**فعالیت ۳ (صفحه ۱۴۴)**
این فعالیت از شما می‌خواهد چند نمونه از همکاری بین اعضای خانواده را بنویسید. نمونه‌ها می‌تواند شامل این موارد باشد: کمک در نظافت خانه، مشارکت در خرید، همکاری در آشپزی، حمایت عاطفی از یکدیگر در مشکلات و برنامه‌ریزی مشترک برای اوقات فراغت.
**فعالیت ۴ (صفحه ۱۴۵)**
در این بخش باید دربارهٔ راه‌های محبت به والدین فکر کنید. احترام گذاشتن، صحبت کردن با ادب، کمک کردن در کارها، اطاعت از دستورات منطق آنها، قدردانی از زحماتشان و دعا کردن برای سلامت آنها از راه‌های مهم ابراز محبت است.
**فعالیت ۵ (صفحه ۱۴۶)**
در فعالیت پایانی، باید دربارهٔ حقوق متقابل والدین و فرزندان گفت‌وگو کنید. حقوق والدین بر فرزندان شامل احترام، اطاعت و نیکی کردن است. حقوق فرزندان بر والدین نیز شامل تأمین نیازهای مادی و عاطفی، تربیت درست، آموزش و محبت کردن می‌شود.
**عنوان درس: بهره‌وری به چه معناست؟**
**موضوع: آموزش مرحله‌ای**
**پایه: نهم**
در دنیای امروز، همه از کلمه “بهره‌وری” زیاد استفاده می‌کنند. اما بهره‌وری واقعاً یعنی چه؟
به زبان ساده، بهره‌وری یعنی اینکه از هر چیزِ در اختیارمان، بهترین استفاده را ببریم. فرض کنید شما دو ساعت وقت دارید تا درس بخوانید. اگر در این دو ساعت، فقط یک صفحه را بخوانید و خوب یاد نگیرید، بهره‌وری کمی داشته‌اید. اما اگر در همین زمان، چندین مبحث را به خوبی یاد بگیرید، یعنی بهره‌وری شما بالا بوده است.
پس بهره‌وری فقط مربوط به پول یا کارخانه نیست. ما در مدرسه، خانه و حتی در اوقات فراغت خودمان هم می‌توانیم بهره‌وری داشته باشیم. هدف از بهره‌وری، انجام کارها به شکل هوشمندانه‌تر و بهتر است، نه لزوماً سخت‌تر و طولانی‌تر. وقتی بهره‌وری بالا باشد، در وقت، انرژی و هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود و نتایج بهتری به دست می‌آید.
افزایش بهره‌وری یک مهارت مهم برای زندگی است که با برنامه‌ریزی، تمرکز و روش‌های درست انجام کارها به دست می‌آید.
پاسخ فعالیت های درس بیست و سوم مطالعات نهم
درس بیست و سوم: بهره‌وری به چه معناست؟
**فعالیت ۱ (صفحه ۱۵۸)**
تصور کنید در یک کارگاه کیک‌پزی، دو نفر به نام‌های رضا و محمود کار می‌کنند. هر دو یک نوع کیک را درست می‌کنند و شرایط کاری آنها یکسان است. رضا در یک روز ۲۰ کیک می‌پزد، اما محمود فقط ۱۰ کیک تولید می‌کند. در این شرایط، ما می‌گوییم رضا بهره‌وری بیشتری دارد؛ زیرا در زمان یکسان، کیک بیشتری تولید کرده است.
**فعالیت ۲ (صفحه ۱۵۹)**
فرض کنید یک کشاورز از یک هکتار زمین و مقدار مشخصی آب و کود استفاده می‌کند.
– اگر این کشاورز تنها ۲ تن گندم برداشت کند، بهره‌وری پایینی دارد.
– اما اگر کشاورز دیگری با همان مقدار زمین، آب و کود، بتواند ۵ تن گندم برداشت کند، بهره‌وری او بسیار بالاتر است.
این مثال نشان می‌دهد بهره‌وری یعنی استفاده درست و هوشمندانه از منابع برای به دست آوردن نتیجه بهتر.
**فعالیت ۳ (صفحه ۱۶۱)**
**الف) راه‌های افزایش بهره‌وری:**
– استفاده از ماشین‌آلات و فناوری‌های جدید
– آموزش و افزایش مهارت‌های کارکنان
– مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی دقیق
– نظم و انضباط در کار
– کاهش اتلاف منابع و مواد اولیه
**ب) فواید افزایش بهره‌وری:**
– کاهش هزینه‌های تولید
– افزایش سود و درآمد
– پایین آمدن قیمت محصول برای مشتری
– رشد اقتصادی کشور
– ایجاد رفاه بیشتر برای مردم
جواب فعالیت صفحه 158 مطالعات نهم
با هم گفت‌وگو و تبادل نظر کنید
الف) آیا خودتان یا کسانی از خانواده‌تان با نمونه‌هایی که در صفحه قبل آمد یا موارد شبیه به آن برخورد کرده‌اید؟ آن موارد را بیان کنید تا همکلاسی‌هایتان درباره‌شان نظر بدهند.
پاسخ: به عنوان نمونه، من یک خانم خانه‌دار هستم و برای خرید وسایل مورد نیاز خانه از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید می‌کنم تا هم در زمان و هم در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرده باشم.
من شخصاً به هنر علاقه دارم و با کمک ظروف پلاستیکی و شیشه‌ای که قبلاً استفاده شده، چیزهای جدید و مختلفی درست می‌کنم.
در خانواده ما، مادرم در ساعات پُرمصرف برق، از روشن کردن وسایل پرمصرفی مثل اتو و جارو برقی خودداری می‌کند.
ب) به صورت گروهی فکر کنید و راهکاری ارائه دهید که بتواند در یکی از کارها یا فعالیت‌های مدرسه، بازدهی را بیشتر کند و باعث استفاده درست از امکانات موجود شود. مثلاً با چه روشی می‌توان از هدر رفتن وقت کلاس برای حضور و غیاب و بررسی تکالیف جلوگیری کرد؟ پیشنهادهای خود را به همراه دلیل بنویسید و از طریق معلم خود به مسئولان مدرسه منتقل کنید.
پاسخ: گروه‌بندی کردن دانش‌آموزان، مشخص بودن جای هر دانش‌آموز در کلاس تا در صورت غیبت سریعاً مشخص شود، انتخاب یک نماینده برای انجام دادن حضور و غیاب و…
جواب فعالیت صفحه 158 مطالعات نهم
دربوی این سخنان گران‌بهای پیامبر اسلام و امام علی (ع) بیندیشید و معنای هر یک را با یک مثال روشن کنید.
پاسخ:
یعنی وقتی می‌خواهیم کاری انجام دهیم، باید آن را به بهترین شکل و با دقت کامل به پایان برسانیم تا هم وقتمان تلف نشود و هم به دیگران زیانی نرسد.
به عنوان نمونه، اگر کسانی که در حال ساختن یک خانه هستند، از مصالح نامرغوب استفاده کنند، هم ممکن است ساختمان خراب شود و مجبور به بازسازی شوند و هم جان دیگران به خطر بیفتد.
در تأیید این سخن امام علی (ع) می‌توان این بیت را به کار برد:
کار نیکو کردن به از پر کردن است.
همچنین افراد باید کارهای مهم و اساسی را در اولویت قرار دهند تا در وقت خود صرفه‌جویی کنند؛
مثلاً دانش‌آموزان وقتی درس می‌خوانند، می‌توانند مطالب اصلی را خلاصه‌نویسی کنند تا هنگام امتحان فقط نکات کلیدی را مرور کنند.
جواب فعالیت صفحه 159 مطالعات نهم
۳- معانی آیات قرآن کریم و سخنان امامان معصوم (ع) را مطالعه کنید. عوامل مؤثر در افزایش بهره‌وری را از آنها استخراج و لیست کنید؛ برای نمونه:
الف) ارزش قائل شدن برای کار و کوشش و موارد مشابه
پاسخ:
ب) پرهیز از اسراف و مصرف درست منابع
ج) میانه‌روی و تعادل در انجام کارها
د) بهره‌گیری از فرصت‌ها و زمان، و جلوگیری از تلف کردن آن با برنامه‌ریزی مناسب
ه) مشورت کردن و استفاده از نظرات و تجربیات دیگران برای انتخاب‌های بهتر
و) داشتن نظم و ایمان به دستورات اسلامی که باعث پیشرفت و رشد انسان می‌شود.
۴- با هم گفت‌وگو کنید. هر یک از رفتارهای زیر چگونه باعث کاهش بهره‌وری در جامعه می‌شوند و با آن در تضاد هستند؟ توضیح دهید.
* برگزاری مهمانی‌ها و جشن‌های بسیار مجلل و پرهزینه
پاسخ: اسراف و مصرف بی‌رویه
* پیروی از مدهای روز و رقابت در خرید لباس‌های گران‌قیمت به جای پوشش ساده و تمیز
پاسخ: توجه به تجملات و افزایش هزینه‌های زندگی
* نداشتن برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت و تفریح
پاسخ: از دست دادن وقت و بی‌نظمی در کارها
* ورزش نکردن و پرخوری
پاسخ: افزایش بیماری‌ها و هزینه‌های درمان
۵- یک زوج جوان قصد دارند مراسم عروسی ساده و کم‌هزینه‌ای برگزار کنند. اگر از شما کمک بخواهند، چه پیشنهادهایی به آنها می‌دهید؟ با همفکری، طرح خود را روی کاغذ بیاورید.
پاسخ: خرید وسایل ضروری زندگی به جای هزینه‌کرد زیاد در تالارهای بزرگ، برگزاری جشن کوچک در جمع خانوادگی، اجاره خانه‌ای کوچک با هزینه کم، پرهیز از رسوم پرهزینه مانند خرید طلا و جواهرات، برگزاری مراسم عقد و عروسی با هم در یک روز.
۶- متن صفحه بعد را درباره یک کارآفرین بخوانید.
الف) چه نکاتی در این متن توجه شما را جلب کرد؟
پاسخ: روحیه مثبت و اراده برای پیشرفت، ناامید نشدن پس از شکست، پشتکار و جسارت، خطرپذیری حساب‌شده، بهره‌گیری از خلاقیت و همکاری دوستان و …
ب) نظر شما در مورد افرادی که می‌خواهند بدون کار یا با کم‌کاری به ثروت و موفقیت‌های بزرگ برسند چیست؟
پاسخ: هیچ موفقیتی بدون اراده، تلاش، همکاری و امید ممکن نیست.
همگام درس HamGamDars.com
جواب فعالیت صفحه 161 مطالعات نهم
۷- به نظر شما آیا دانش‌آموزی که کیف یا کمدش نامرتب و شلوغ است، کمتر درس می‌خواند و کارهایش را کندتر انجام می‌دهد؟ چرا؟
پاسخ: بله، چون وقت زیادی را برای پیدا کردن وسایل از دست می‌دهد و ممکن است وسایلش نیز زودتر خراب شوند. این موارد باعث می‌شود بازدهی و کارایی او کم شود.
۸- برنامه‌ریزی برای دخل و خرج ماهانه خانواده به چه معناست؟
پاسخ: یعنی یک خانواده بداند در یک ماه چقدر پول وارد می‌شود و چقدر باید خرج کند.
این برنامه‌ریزی چه سودی دارد؟ توضیح دهید.
پاسخ: باید همهٔ درآمدها و هزینه‌ها را جایی یادداشت کنند تا از خرج‌های غیرضروری که باعث کسری بودجه می‌شود، جلوگیری کنند. با این کار مشخص می‌شود برای کدام کارها باید بیشتر و برای کدام‌ها کمتر پول خرج کرد.
۹- کاربرگ شماره (۱۷) با عنوان “چند پیشنهاد برای بهره‌وری” را کامل کنید.
پاسخ: پاسخ این کاربرگ در آدرس زیر موجود است:
جواب کاربرگ 17 مطالعات نهم
۱۰- برخی از دانش‌آموزان عادت دارند که کاغذ را به درستی و به اندازه مصرف نکنند. چند پیشنهاد برای مصرف بهینه کاغذ ارائه می‌دهیم و قول می‌دهیم این راه‌ها را اجرا کنیم:
پاسخ: نوشتن روی هر دو طرف کاغذ، به کار بردن کاغذهای دورریز، درست کردن کاردستی با کاغذهای باطله، استفاده از تمام صفحه‌های دفتر، بهره‌گیری از تخته وایت‌برد کوچک در خانه و…
۱۱- الف) تفکیک زباله از مبدأ به چه معناست؟
پاسخ: یعنی زباله‌ها از همان لحظه‌ای که تولید می‌شوند، از هم جدا شوند.
ب) چه راه‌هایی برای کمک به این کار پیشنهاد می‌کنید؟
پاسخ: آموزش و تشویق مردم برای استفاده از سطل‌های زباله خشک و تر که شهرداری در نقاط مختلف شهر گذاشته است. در خانه هم به جای ریختن همه زباله‌ها در یک سطل، از دو سطل جداگانه برای زباله‌های تر و خشک استفاده کنیم. همچنین بهتر است کمتر از غذاهای کنسروی استفاده کنیم و…
۱۲- به چیزهایی که دارید و همچنین چیزهای دورریز که در یک هفته در خانه تولید می‌شود، با دقت نگاه کنید. چه چیزهایی پیدا می‌کنید که می‌شود دوباره از آنها استفاده کرد، چه خودتان و خانواده‌تان و چه دیگران؟
پاسخ: بطری‌های آب و نوشابه، روزنامه و کاغذهای باطله و…