در داستان “پلنگ‌ها و گوزن‌ها” با یک موقعیت اخلاقی مهم روبرو می‌شویم. داستان درباره گروهی گوزن است که در یک منطقه حفاظت شده زندگی می‌کنند. آنها با یک مشکل بزرگ روبرو هستند: تعداد پلنگ‌های گرسنه که به آنها حمله می‌کنند، روز به روز بیشتر می‌شود.
راه‌حلی که مطرح می‌شود این است که هر روز یک گوزن به عنوان غذا در اختیار پلنگ‌ها قرار داده شود. این پیشنهاد باعث می‌شود گوزن‌ها مجبور باشند بین دو انتخاب سخت، یکی را برگزینند:
اگر با این پیشنهاد موافقت کنند، باید هر روز یکی از خود را قربانی کنند.
اگر مخالفت کنند، ممکن است پلنگ‌ها به همه آنها حمله کرده و تعداد بیشتری گوزن کشته شوند.
این داستان ما را به فکر کردن درباره سوالات مهمی دعوت می‌کند:
آیا می‌توان برای نجات یک گروه، از اعضای همان گروه گذشت؟
وقتی بین دو انتخاب ناخوشایند قرار می‌گیریم، چگونه باید بهترین گزینه را انتخاب کنیم؟
آیا تصمیم‌گیری در چنین شرایطی برای همه یکسان است؟
هدف از این درس این است که یاد بگیریم در موقعیت‌های سخت زندگی چگونه فکر کنیم و تصمیم بگیریم. گاهی اوقات در زندگی با شرایطی روبرو می‌شویم که همه گزینه‌ها سخت و ناخوشایند هستند. در چنین مواقعی باید با دقت فکر کنیم، خوب و بد هر انتخاب را بسنجیم و سپس تصمیم بگیریم.
این داستان به ما نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری‌های اخلاقی همیشه آسان نیستند و هر کس ممکن است با توجه به ارزش‌ها و شرایط خود، انتخاب متفاوتی داشته باشد.
**عنوان درس:** پلنگ‌ها و گوزن‌ها
**موضوع:** پاسخ تمرین‌ها
**پایه:** ششم دبستان
**فعالیت ۱: درک مطلب**
۱. پلنگ برای شکار گوزن از چه روشی استفاده می‌کند؟
پلنگ با دقت و حوصله گوزن را تعقیب می‌کند و در فرصت مناسب به آن حمله می‌کند.
۲. گوزن چگونه از خود در برابر پلنگ محافظت می‌کند؟
گوزن با سرعت زیاد فرار می‌کند و گاهی به سوی رودخانه می‌رود تا پلنگ را گمراه کند.
**فعالیت ۲: واژه‌نامه**
– **شکار:** پیدا کردن و گرفتن جانوران برای غذا.
– **تعقیب:** دنبال کردن چیزی یا کسی برای رسیدن به آن.
– **فرصت:** زمان مناسب برای انجام یک کار.
**فعالیت ۳: کامل کردن جمله**
– پلنگ برای پیدا کردن غذا باید …صبور… باشد.
– گوزن با دویدن …سریع… از دست پلنگ فرار می‌کند.
**فعالیت ۴: پرسش و پاسخ**
۱. به نظر شما چرا پلنگ برای شکار گوزن باید صبر کند؟
زیرا گوزن حیوان سریعی است و اگر پلنگ عجله کند، ممکن است شکارش فرار کند.
۲. اگر شما یک گوزن بودید، چگونه از خود محافظت می‌کردید؟
من با دقت به اطراف نگاه می‌کردم و همیشه آماده فرار بودم.
جواب سوالات پلنگ ها و گوزن ها تفکر ششم
فصل سوم: پلنگ‌های شکارچی و گوزن‌های چابک
در این فصل با دو موجود کاملاً متفاوت از جنگل آشنا می‌شویم: پلنگ و گوزن. این دو حیوان، هر کدام به شیوه‌ی خود با زندگی در جنگل سازگار شده‌اند.
پلنگ، یک شکارچی زبردست و نیرومند است. بدن او برای شکار طراحی شده؛ چابک، قوی و با پوششی خال‌دار که به او کمک می‌کند در میان سایه‌روشنِ برگ‌ها و شاخه‌ها پنهان شود. پلنگ با حوصله کمین می‌کند و در زمان مناسب، با یک جهش سریع و ناگهانی، طعمه خود را شکار می‌کند.
در مقابل، گوزن حیوانی است آرام و گیاهخوار. غذای اصلی او علف، برگ درختان و جوانه‌هاست. گوزن برای زنده ماندن به جای حمله، به فرار متکی است. پاهای بلند و قدرتمندش به او این امکان را می‌دهد که با سرعت بسیار بالا بدود و از چنگال شکارچیان بگریزد. گوش‌های تیز و حس بویایی قوی او نیز همیشه مراقب خطر هستند.
این دو حیوان، حلقه‌های مهمی از زنجیره غذایی در جنگل به شمار می‌روند. زندگی آنها به یکدیگر گره خورده است؛ یکی برای زنده ماندن می‌خورد و دیگری برای زنده ماندن می‌گریزد. این رابطه، تعادل طبیعی و زیبای جنگل را نشان می‌دهد.
جواب گفت و گو کنید صفحه 75 تفکر و پژوهش ششم
از این بازی چه نکته‌ای آموختید؟
پاسخ: ما متوجه شدیم که قانون طبیعت به این شکل است که هر جانوری باید برای زنده ماندن و حفظ بقای خود تلاش کند. اگر جانوری ضعیف باشد، نمی‌تواند در رقابت با دیگران دوام بیاورد.
اگر در این بازی به جای پلنگ‌ها، انسان‌ها را قرار دهیم، چه چیزهایی را می‌توانیم به جای گوزن‌ها در نظر بگیریم؟
پاسخ: انسان‌های دیگر، شرایط آب و هوایی، فضای زندگی و میزان تمیزی محیط.
آیا می‌توان چنین ارتباطی بین انسان و چیزهای غیرزنده تصور کرد؟ لطفاً با مثال توضیح دهید.
پاسخ: بله، به عنوان مثال آلودگی هوا یک مشکل عمومی است که باعث بروز بیماری و حتی مرگ افراد می‌شود.
با توجه به مثال‌هایی که در دو پرسش قبل بیان کردید، پیش‌بینی کنید در آینده چه اتفاقاتی ممکن است برای ما و محیط‌زیست رخ دهد؟
پاسخ: اگر از همین حالا برای آینده فکر نکنیم و برنامه‌ریزی نکنیم، ممکن است با مشکلات بزرگ محیط‌زیستی مواجه شویم؛ مثلاً کمبود آب می‌تواند به یک مشکل بسیار جدی برای همه تبدیل شود.
جواب فعالیت در خانه صفحه 76 تفکر و پژوهش ششم
۱- در محل زندگی شما چه مشکلاتی مربوط به طبیعت و محیط زیست دیده می‌شود؟
پاسخ:
۱) انداختن زباله در محیط و کثیف شدن فضا،
۲) ساختمان‌سازی‌های بی‌قاعده که راه رفت و آمد مردم را تنگ و دشوار کرده،
۳) ترافیک سنگین و تصادف‌هایی که به دلیل بی‌توجهی به مقررات رخ می‌دهد،
۴) کم شدن آب و منابع انرژی به خاطر استفاده نادرست از آنها،
۵) سر و صدای آزاردهنده و مشکلات دیگر…
۲- چه کارهایی برای رفع این مشکلات می‌توان انجام داد؟
پاسخ:
برای بهبود این شرایط، سازمان‌های مربوطه مثل شهرداری، اداره محیط زیست و نهادهای مسئول حمل و نقل در شهرها و روستاها باید به موقع وارد عمل شوند و برای این مسائل چاره‌اندیشی کنند.