**معنی واژهها و عبارتهای درس آداب مطالعه (درس شانزدهم)**
در این بخش، معنی کلمههای مهم درس “آداب مطالعه” به همراه کلمات مخالف و همخانواده آنها آورده شده است.
**معنی کلمات:**
* **آداب:** به معنای روشهای درست و پسندیده برای انجام کاری است.
* **مطالعه:** یعنی خواندن و بررسی کردن یک مطلب برای یادگیری.
* **کوشا:** به کسی گفته میشود که بسیار تلاش میکند و سختکوش است.
* **فرصت:** یعنی زمان و موقعیت مناسب برای انجام دادن کاری.
* **سودمند:** چیزی که فایده دارد و مفید است.
* **گنجینه:** به مجموعهای باارزش مانند گنج گفته میشود. در این درس، دانش یک گنجینه است.
* **حاصل:** یعنی نتیجه و دستاوردی که از کاری به دست میآید.
* **بهره:** بهره یعنی سهم و فایدهای که از چیزی میبریم.
* **چارهساز:** چیزی که مشکل را حل میکند و راه حل ارائه میدهد.
* **راهنما:** کسی یا چیزی که مسیر درست را نشان میدهد.
**کلمات مخالف (متضاد):**
* کوشا ❌ تنبل
* فرصت ❌ بیوقتی
* سودمند ❌ بیفایده
* حاصل ❌ هزینه
* بهره ❌ زیان
**کلمات همخانواده:**
* **مطالعه:** مُطالِع، مُطالَعه، اِطّلاع
* **کوشا:** کوشِش، کوشیدَن
* **فرصت:** فُرَص، فُرصَتها
* **سودمند:** سود، سودبَر، سودا
* **گنجینه:** گَنج، گَنجینهها
* **بهره:** بهرَهبَردَن، بهرَهوَر
* **چارهساز:** چاره، چارهجویی، چارهناپذیر
* **راهنما:** راه، راهنمایی، راهنمود

در این درس، با عنوان “آداب مطالعه”، قرار است با معنای کلمات و مفهوم شعر آشنا شویم. هدف این است که یاد بگیریم چطور معنی کلمههای ناآشنا را پیدا کنیم و شعرها را بهتر بفهمیم.
وقتی به کلمهای برمیخوریم که معنای آن را نمیدانیم، بهترین کار این است که به فرهنگ لغت یا واژهنامه مراجعه کنیم. این کار به ما کمک میکند دایره لغاتمان گستردهتر شود و متون مختلف را راحتتر درک کنیم.
در بخش شعر نیز، باید به کلمات و تصاویری که شاعر خلق کرده است، دقت کنیم. با فهمیدن معنای هر کلمه و ارتباط بین آنها، میتوانیم مفهوم کلی شعر و احساسی که شاعر میخواهد برسانید را بهتر درک کنیم.
تمرین و تکرار در خواندن و فهمیدن شعرها و متنهای مختلف، باعث میشود در این زمینه مهارت بیشتری پیدا کنیم.
معنی کلمات و متضاد و هم خانواده درس آداب مطالعه
انتخاب بخش مورد نظر:
توضیح واژهها، واژههای مخالف و همخانواده درس آداب مطالعه
مفاهیم درس آداب مطالعه کتاب فارسی پایه ششم
شرح واژههای درس شانزدهم آداب مطالعه فارسی ششم
واژههای کلیدی برای دیکته درس شانزدهم فارسی ششم
درس شانزدهم: آداب مطالعه
معنی درس آداب مطالعه فارسی ششم
بدان که خواندن و شنیدن داستان، سود بسیار زیادی دارد:
اول: انسان از زندگی و سرنوشت پیشینیان آگاه میشود.
دوم: وقتی از شگفتیهای جهان میشنود، نگاهش به قدرت خداوند بزرگتر و روشنتر میشود.
سوم: وقتی از رنج و سختیهایی که مردم گذشته کشیدهاند باخبر میشود، میفهمد که هیچکس در زندگی از مشکلات در امان نبوده است و این دانستن به او آرامش میدهد.
چهارم: وقتی میشنود که فرمانروایی و ثروت پادشاهان گذشته از بین رفته است، دلش به دنیا و داراییهای آن کمتر وابسته میشود و درمییابد که دنیا به هیچکس وفادار نمانده است.
پنجم: درسهای بسیار و تجربههای فراوانی به دست میآورد.
و خدای بلندمرتبه به پیامبرش (ص) میفرماید: «ای محمّد، ما از قصّههای رسولان و خبرهای پیغمبران، بر تو میخوانیم. آنچه بدان، دل را ثابت گردانیم و فایدههای کلّی تو را حاصل گردد».( قرآن کریم، سورهی هود، آیهی 122 .)
پس روشن شد که در داستانهای پیشینیان سود زیادی نهفته است و خواننده، گوینده و شنونده، همه از آن بهره میبرند.
اگر بپرسند: قصهخوانی چند گونه است؟ بگو: دو گونه؛ اول: گفتن داستانِ منثور (حکایت) و دوم: خواندن شعر.
اگر بپرسند: آداب حکایتگویی چیست؟ بگو:
اول: باید قصهای را که میخواهد بگوید، قبلاً نزد استادی خوانده و خودش تمرین کرده باشد تا در میان کار دچار مشکل نشود.
دوم: باید در بیان، سریع و ماهر باشد و با اطمینان و تسلط داستان را تعریف کند.
سوم: باید بداند جمعیتی که برایش صحبت میکند، چه نوع سخنی را دوست دارد و بیشتر همان را برایشان بگوید.
چهارم: گاهی در میان نثرش از شعر هم استفاده کند. همانطور که بزرگان گفتهاند: شعر در قصهگویی مانند نمک در غذاست؛ اگر کم باشد، غذا بیمزه است و اگر زیاد باشد، شور میشود. پس باید میانهروی کرد.
پنجم: سخنان دروغ و غیرممکن نگوید، زیرا در نظر مردم، ارزشش کم میشود.
اگر بپرسند: آداب شعرخوانی چیست؟
بگو:
اول: باید با آهنگ و وزن مناسب بخواند.
دوم: شعر را به گونهای بخواند که در دل شنوندگان بنشیند.
سوم: اگر بیتی سخت و پیچیده بود، معنای آن را برای شنوندگان توضیح دهد.
چهارم: طوری نخواند که شنونده خسته و بیحوصله شود.
پنجم: در آغاز یا پایان کار، نام شاعر را ببرد و برایش فاتحه و تکبیر بگوید.
معنی کلمات درس ۱۶ آداب مطالعه فارسی ششم
احوال: به معنی وضعیتها و شرایط مختلف زندگی است.
عجایب: یعنی چیزهای شگفتانگیز و باورنکردنی.
گشاده: یعنی باز، روان، یا گسترده.
محنت: به معنای رنج و سختی است.
شدت: یعنی سختی زیاد یا مصیبت.
بند: به معنی طناب یا زنجیر است.
تسلی: یعنی دلداری دادن و کاهش دادن غم دیگران.
زوال: به معنی از بین رفتن و نابودی است.
ملک: یعنی پادشاهی یا کشور.
سلاطین: به معنی پادشاهان و فرمانروایان است.
عبرت گرفتن: یعنی پند آموختن از رویدادها.
بیشمار: یعنی بیش از حد شمارش، بسیار زیاد.
تعالی: یعنی بلندمرتبه و برتر.
رسولان: یعنی پیامبران و فرستادگان خدا.
ثابت: یعنی پایدار و استوار.
حکایت: یعنی داستان و روایت.
نظم: به معنی شعر و سخن آهنگین است.
ادا کردن: یعنی انجام دادن یا بیان کردن.
بر: به معنی نزد یا به سوی.
فرو نماند: یعنی ناتوان و درمانده نشدن.
چست: یعنی چابک و سریع.
خام: یعنی بیتجربه و ناپخته.
لایق: یعنی سزاوار و شایسته.
راغب: یعنی علاقهمند و مایل.
نثر: یعنی نوشتهای که به صورت شعر نیست.
شرح: یعنی توضیح و بیان کردن.
مستمع: یعنی شنونده.
ملول: یعنی غمگین و ناراحت.
فاتحه: یعنی آغاز و شروع کار.
تکبیر: یعنی گفتن «اللهاکبر» و بزرگداشت پروردگار.
وقت وقت: یعنی گاهی اوقات و هر از چندگاهی.
آراسته: یعنی منظم و زیبا.
طعام: یعنی غذا.
دیگ: یعنی ظرف بزرگ پختوپز.
اعتدال: یعنی میانهروی و دوری از افراط و تفریط.
محال: یعنی غیرممکن و نشدنی.
گزاف: یعنی دروغ و گفتار نادرست.
سبک: یعنی پست و بیارزش.
آداب: یعنی رسمها و رفتارهای پسندیده.
کلمات مهم املایی درس ۱۶ فارسی ششم
احوال زندگی – سختیها – آرامش دادن – رنج و مشکلات – شگفتیها – دوم – سوم – نابودی – پادشاهان – پند گرفتن – پایدار – چابک و فعال – سزاوار – خواندن نظم – نثر – علاقهمند – میانهروی غیرممکن – اغراق آمیز – شنونده – گفتن «الله اکبر» – سوره فاتحه – تعریف کردن داستان
هدف درس
در این بخش، به دو پرسش اصلی که مفهوم درس را در بر میگیرند، پاسخ داده میشود.
