پاسخ تمرین‌های درس هفتم علوم کلاس چهارم
درس ۷: آهنربا و کاربردهای آن در زندگی
آهنربا وسیله‌ای جالب است که می‌تواند بعضی از چیزها را به سمت خود جذب کند. این وسیله معمولاً فلزاتی مانند آهن را به خود می‌چسباند. همه‌ی ما در اطراف خود وسایلی داریم که در آنها از آهنربا استفاده شده است. برای مثال، درِ یخچال با کمک آهنربا بسته می‌ماند یا بعضی از اسباب‌بازی‌ها با آهنربا کار می‌کنند.
آهنرباها در شکل‌های مختلفی ساخته می‌شوند. بعضی از آنها به شکل نعل اسب، بعضی میله‌ای و بعضی دیگر گرد و دایره‌ای هستند. هر آهنربا دو سر دارد که به آنها قطب گفته می‌شود. نام این دو قطب، قطب شمال و قطب جنوب است. اگر دو قطب مشابه را به هم نزدیک کنیم، یکدیگر را دفع می‌کنند، اما اگر دو قطب مخالف نزدیک هم قرار بگیرند، به سرعت به هم می‌چسبند.
از آهنربا در جاهای زیادی استفاده می‌شود. مثلاً در بعضی از قفل درها، برای جدا کردن ضایعات آهنی از زباله‌ها و حتی در وسایل پزشکی مانند دستگاه ام‌آرآی. همچنین در موتورهای الکتریکی و بلندگوها هم آهنربا به کار رفته است.
آهنرباها به ما کمک می‌کنند زندگی راحت‌تری داشته باشیم و کارهایمان سریع‌تر انجام شود.
آهنربا و کاربردهای آن در زندگی
آهنرباها اجسام جالبی هستند که می‌توانند بعضی چیزها را به سمت خود جذب کنند. این خاصیت به ما در زندگی روزمره بسیار کمک می‌کند.
آهنرباها معمولاً فلزاتی مانند آهن را به خود می‌چسبانند. اما چیزهایی مانند چوب، پلاستیک یا کاغذ را جذب نمی‌کنند.
کاربردهای آهنربا در زندگی:
– درِ یخچال با آهنربا بسته می‌ماند
– در بعضی اسباب‌بازی‌ها از آهنربا استفاده می‌شود
– برای جدا کردن مواد فلزی از زباله از آهن‌رباهای بزرگ استفاده می‌کنند
– در قطب‌نما برای نشان دادن جهت‌ها به کار می‌رود
– در برخی کیف‌ها و کوله‌پشتی‌ها برای بسته شدن درِ آنها استفاده می‌شود
هر آهنربا دو سر دارد که به آنها قطب گفته می‌شود. اگر دو آهنربا را به هم نزدیک کنیم، ممکن است یکدیگر را جذب کنند یا از هم دور کنند.
آهنرباها به شکل‌های مختلفی مانند میله‌ای، نعلی و دایره‌ای ساخته می‌شوند. ما می‌توانیم از آهنربا برای ساختن کاردستی‌های خلاقانه نیز استفاده کنیم.
درس هفتم ۷ علوم پایه چهارم آهن ربا در زندگی
درس هفتم علوم کلاس چهارم: آهنربا در زندگی
پاسخ تمرین صفحه ۶۰ علوم چهارم
پاسخ جمع آوری اطلاعات صفحه ۶۱ علوم چهارم
پاسخ تمرین صفحه ۶۱ علوم چهارم
پاسخ تمرین صفحه ۶۲ علوم چهارم
پاسخ تمرین صفحه ۶۲ علوم چهارم
پاسخ تمرین صفحه ۶۳ علوم چهارم
پاسخ تمرین صفحه ۶۵ علوم چهارم
پاسخ گفتگو صفحه ۶۶ علوم چهارم
راهنمای کامل علوم چهارم / درس هفتم: کاربرد آهنربا در زندگی
جواب فعالیت صفحه ۶۰ علوم چهارم
۱- در گروه خود، یک آهنربا بردارید و آن را به آرامی به اشیای فلزی مختلف نزدیک کنید.
۲- چیزهایی که می‌بینید را در جدول یادداشت کنید.
| نام وسیله های فلزی | جذب آهن ربا می‌شود | جذب آهن ربا نمی‌شود |
| میخ آهنی | ✅ | |
| قیچی | ✅ | |
| قاشق فلزی | ✅ | |
| پیچ و مهره | ✅ | |
| گیره کاغذ | ✅ | |
| سیم مسی | ✅ | |
| ورق آلومینیومی | ✅ | |
| سکه | ✅ |
از این آزمایش چه چیزی یاد می‌گیرید؟
پاسخ: تنها چیزهایی که از آهن ساخته شده‌اند، به آهنربا می‌چسبند.
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۶۱ علوم چهارم
در کلاس، با هم گروهی‌هایتان بررسی کنید که کدام وسایل فلزی خانه شما به آهنربا می‌چسبند و کدام‌ها نمی‌چسبند. نتیجه این بررسی را به کلاس ارائه دهید.
پاسخ: این فعالیت به عهده دانش‌آموز است. می‌توانید با یک آهنربا این موضوع را آزمایش کنید.
✅ وسایلی که به آهنربا می‌چسبند:
* وسایل آشپزخانه مثل قاشق، چنگال و چاقوهایی که از جنس استیل هستند.
* بیشتر ابزارها مثل میخ، پیچ و انبردست.
* بیشتر وسایل خیاطی مثل سوزن، سنجاق و قیچی.
❌ وسایلی که به آهنربا نمی‌چسبند:
* میزهایی که پایه‌های آلومینیومی دارند، ظروف آلومینیومی، قاب پنجره‌ها و درها.
* ظروف روحی.
* ظروف مسی و آلومینیومی.
* سینک ظرفشویی و انواع کابینت‌های فلزی خانگی و صنعتی.
جواب فعالیت صفحه ۶۱ علوم چهارم
وسایل مورد نیاز: یک آهنربا، مقداری براده آهن و یک گیره کاغذ
برای اینکه بفهمید حدس شما درست است یا نه، با این وسایل یک آزمایش ساده طراحی و انجام دهید. سپس نتیجه آن را برای دوستانتان در کلاس توضیح دهید.
روش آزمایش:
آهنربا را به براده‌های آهن نزدیک می‌کنیم. مشاهده می‌شود که دو سر آهنربا مقدار زیادی براده را به خود جذب می‌کند. وقتی سعی می‌کنیم براده‌ها را به قسمت میانی آهنربا نزدیک کنیم، می‌بینیم تعداد کمی جذب می‌شوند. همین آزمایش را با گیره کاغذ هم انجام می‌دهیم و نتیجه یکسان است.
نتیجه‌گیری: قدرت آهن‌ربایی در دو سر (قطب‌های) آهنربا خیلی بیشتر از قسمت وسط آن است.
جواب فعالیت صفحه ۶۲ علوم چهارم
دو آهن‌ربای نواری را روی دو ماشین اسباب‌بازی بچسبانید.
حالا ماشین‌ها را طوری قرار دهید که از روبرو به سمت هم حرکت کنند. چه اتفاقی می‌افتد؟
پاسخ: ماشین‌ها از هم فاصله می‌گیرند و دور می‌شوند.
حالا یکی از ماشین‌ها را برعکس کنید و دوباره آنها را به هم نزدیک کنید. این‌بار چه می‌بینید؟
پاسخ: ماشین‌ها به سمت یکدیگر جذب می‌شوند و نزدیک می‌شوند.
– در کدام حالت ماشین‌ها به هم برخورد می‌کنند؟
پاسخ: وقتی قطب‌های غیرهم‌نام آهنرباها رو به روی هم قرار بگیرند.
– در کدام حالت ماشین‌ها از هم دور می‌شوند؟
پاسخ: وقتی قطب‌های هم‌نام آهنرباها در مقابل هم باشند.
– از این آزمایش چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
پاسخ: قطب‌های هم‌نام یکدیگر را دفع می‌کنند و قطب‌های غیرهم‌نام یکدیگر را جذب می‌کنند.
جواب فعالیت صفحه ۶۲ علوم چهارم
وسایل مورد نیاز: چهار آهنربا، یک خط‌کش و یک گیره کاغذ
روش کار:
۱. اول به هر آهنربا یک شماره بدهید (مثلاً از ۱ تا ۴).
۲. گیره کاغذ را دقیقاً روی نقطه صفر خط‌کش بگذارید.
۳. آهن‌ربای شماره ۱ را روی خط‌کش قرار دهید و کم‌کم به گیره کاغذ نزدیک کنید.
۴. همان فاصله‌ای که گیره کاغذ شروع به چسبیدن به آهنربا می‌کند، اندازه بگیرید و در جدول بنویسید.
۵. حالا همین مراحل را برای آهن‌رباهای شماره ۲، ۳ و ۴ هم انجام دهید.
| شماره آهن ربا | فاصله ای که گیره جذب آهن ربا می‌شود |
| ۱ | ۳ سانتیمتر |
| ۲ | ۱ سانتیمتر |
| ۳ | ۲ سانتیمتر |
| ۴ |
از این آزمایش چه می‌آموزید؟
پاسخ: نیروی آهنربا در تمام آهنرباها یک اندازه نیست.
جواب فعالیت صفحه ۶۳ علوم چهارم
یک میخ معمولی بردار و آن را روی میز قرار بده. سپس یک آهنربا برداشته و یک قطب آن را روی نوک میخ بگذار. حالا آهنربا را به آرامی در یک جهت، از سر میخ تا انتهای آن بکش. این حرکت را فقط در یک جهت و برای حدود ۵۰ بار تکرار کن (مواظب باش که آهنربا را برعکس جهت گفته شده حرکت ندهی).
حالا این میخ را به گیره‌های کاغذ یا خاکه‌های آهن نزدیک کن. چه اتفاقی می‌افتد؟
پاسخ: میخ شروع به جذب کردن گیره‌های کاغذ و براده‌های آهن می‌کند.
جواب فعالیت صفحه ۶۵ علوم چهارم
وسایل مورد نیاز: یک باتری، چند گیره کاغذ، یک میخ یا پیچ بزرگ، سیم عایق‌دار و چسب برق
۱- سیم عایق‌دار را حدود ۵۰ تا ۱۰۰ بار دور میخ آهنی بپیچید.
۲- دو سر سیم را به دو سر باتری وصل کنید.
۳- حالا میخ را نزدیک گیره‌های کاغذ ببرید. چه می‌بینید؟
پاسخ: گیره‌های کاغذ به میخ می‌چسبند.
۴- فکر می‌کنید اگر تعداد دورهای سیمی که دور میخ پیچیده‌اید کم یا زیاد شود، چه تغییری در نتیجه ایجاد می‌شود؟
پاسخ: هرچه تعداد دور سیم بیشتر باشد، میخ قوی‌تر مانند آهنربا عمل می‌کند و هرچه تعداد دور کمتر باشد، قدرت آهن‌ربایی آن کمتر می‌شود.
– حالا پیش‌بینی خود را آزمایش کنید.
جواب گفت‌وگو صفحه ۶۶ علوم چهارم
امروزه مردم با خرید محصولات بسته‌بندی شده مثل کنسروها و نوشابه‌های مختلف، حجم زیادی زباله تولید می‌کنند.
– استفاده از بسته‌بندی‌های فلزی چه مزایا و معایبی دارد؟
پاسخ: این بسته‌بندی‌ها مقاوم و بادوام هستند، قابلیت بازیافت دارند و آلودگی کمتری برای محیط‌زیست ایجاد می‌کنند.
– بازیافت زباله‌های فلزی چه فوایدی دارد و چگونه انجام می‌شود؟
پاسخ:
۱- باعث حفظ منابع طبیعی می‌شود و آن را برای نسل‌های آینده ذخیره می‌کند.
۲- حجم زباله‌های دفن‌شده کم می‌شود و زمین‌های بیشتری سالم می‌مانند.
۳- امکان استفاده دوباره از مواد و انرژی فراهم می‌شود.
۴- باعث ایجاد شغل می‌شود.
۵- هزینه‌ها کاهش یافته و سود اقتصادی به همراه دارد و موارد دیگر.