پاسخ تمرین‌های درس دوازدهم علوم کلاس چهارم
درس دوازدهم علوم پایهٔ چهارم – تنوع گیاهان
**عنوان درس: دنیای شگفت‌انگیز گیاهان**
**مبحث: یادگیری مرحله‌به‌مرحله**
**پایه: چهارم دبستان**
گیاهان در شکل‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌های بسیار متنوعی در طبیعت دیده می‌شوند. بعضی از آن‌ها کوچک و بعضی دیگر بسیار بزرگ هستند. هر گیاه ویژگی‌های خاص خود را دارد و در محیط مناسب رشد می‌کند.
برخی از گیاهان ساقه‌های نازک و برگ‌های پهن دارند، در حالی که برخی دیگر ساقه‌های محکم و بلند دارند. همچنین، گیاهان از نظر کاربرد و فوایدی که برای انسان و دیگر جانداران دارند، با یکدیگر تفاوت دارند. بعضی از آن‌ها به عنوان غذا استفاده می‌شوند و بعضی دیگر برای تهیه دارو یا زیباسازی محیط به کار می‌روند.
با شناخت بیشتر گیاهان، می‌توانیم از طبیعت بهتر مراقبت کنیم و اهمیت آن را در زندگی خود درک کنیم.
درس دهم ۱۲ علوم پایه چهارم – گوناگونی گیاهان
درس دوازدهم علوم کلاس چهارم: تنوع گیاهان
فعالیت صفحه ۱۰۵
فکر کنید صفحه ۱۰۷
گفت‌وگو صفحه ۱۰۸
فعالیت صفحه ۱۰۹
گفت‌وگو صفحه ۱۰۹
جمع‌آوری اطلاعات صفحه ۱۱۰
راهنمای درس علوم چهارم /
درس ۱۲: گوناگونی گیاهان
فعالیت صفحه ۱۰۵ علوم چهارم
به گیاه کدو و سوسن نگاه کنید. سپس با هم گروهی‌های خود، جدول مربوطه را پر کنید.
| نام گیاه | سوسن | کدو |
| ریشه راست | ✅ | |
| ریشه افشان | ✅ | |
| برگ دراز و باریک | ✅ | |
| برگ پهن | ✅ | |
| تعداد گلبرگ ها ۳ تا یا مضرب ۳ | ✅ | |
| تعداد گلبرگ ها ۴ یا ۵ تا یا مضرب آن ها | ✅ | |
| دانه یک قسمتی | ✅ | |
| دانه دو قسمتی | ✅ |
**جواب فعالیت‌های درس ۱۲ علوم چهارم**
**فعالیت اول: سنگ‌ها**
در این فعالیت، باید چند سنگ مختلف را جمع‌آوری کنید. آن‌ها را از نظر رنگ، اندازه، زبری یا صافی، و سختی با هم مقایسه کنید. شما متوجه خواهید شد که سنگ‌ها با هم فرق دارند. بعضی از سنگ‌ها تیره و بعضی دیگر روشن‌اند. برخی صاف و برخی زبر هستند. این تفاوت‌ها به دلیل نوع مواد تشکیل‌دهنده و چگونگی به وجود آمدن سنگ‌هاست.
**فعالیت دوم: سنگ‌ها و کاربرد آن‌ها**
در این بخش، باید به اطراف خود دقت کنید و ببینید سنگ‌ها در کجاها استفاده شده‌اند. مثلاً در ساختمان‌سازی، پل‌ها، دیوارها، کف خیابان‌ها و حتی در بعضی از وسایل خانه از سنگ استفاده می‌شود. سنگ‌ها به دلیل محکم بودن، کاربردهای زیادی در زندگی روزمره ما دارند.
**فعالیت سوم: تشکیل خاک**
برای این فعالیت، یک سنگ نرم را برداشته و آن را بین دو دست خود مالش دهید. خواهید دید که ذرات ریزی از آن جدا می‌شود. این ذرات، بخشی از خاک هستند. خاک در واقع از خرد شدن و تجزیه سنگ‌ها در طول زمان به وجود می‌آید. هرچه این فرآیند بیشتر ادامه پیدا کند، خاک بیشتری تشکیل می‌شود.
**فعالیت چهارم: مواد تشکیل‌دهنده خاک**
یک لیوان شفاف بردارید و مقداری خاک در آن بریزید. سپس آب به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید. بعد از مدتی، می‌بینید که مواد داخل لیوان به صورت لایه‌لایه ته نشین می‌شوند. این لایه‌ها شامل مواد مختلفی مانند شن، رس و مواد آلی هستند که همگی در تشکیل خاک نقش دارند.
فکر کنید صفحه ۱۰۷علوم چهارم
زنبور عسل چطور به بارور شدن گل‌ها کمک می‌کند؟
وقتی زنبور عسل برای پیدا کردن شهد یا گرده، روی گل‌های مختلف می‌نشیند، ذرات ریز گرده به موهای ریز بدنش می‌چسبند. گاهی هم زنبور خودش این گرده‌ها را جمع می‌کند. وقتی زنبور به گل بعدی می‌رود، این گرده‌ها را به آن گل منتقل می‌کند و باعث می‌شود گل بارور شود.
جواب فکر کنید صفحه ۱۰۷ علوم چهارم
❤ همگام درس ❤
گفت‌وگو صفحه ۱۰۸ علوم چهارم
تصاویر زیر، مراحل مختلف رشد میوه انار را از زمانی که گل است تا وقتی که کاملاً میوه می‌شود، نشان می‌دهد. با هم در مورد ترتیب این مراحل صحبت کنید و سپس هر مرحله را شماره‌گذاری نمایید.
پس از این که درخت انار گل می‌دهد، دانه‌های درون گل شروع به بزرگ شدن می‌کنند و به تدریج به یک انار کوچک و کال تبدیل می‌شوند که رنگ آن سبز است.
فعالیت صفحه ۱۰۹علوم چهارم
با توجه به مطالبی که تا اینجا یاد گرفته‌اید، لطفاً جدول زیر را تکمیل کنید.
| – | سوسن | کدو | کاج | خزه | سرخس |
| گل | دارد | دارد | ندارد | ندارد | ندارد |
| مخروط | ندارد | ندارد | دارد | ندارد | ندارد |
| هاگ | ندارد | ندارد | ندارد | دارد | دارد |
| دانه | دارد | دارد | دارد | ندارد |
گفت‌وگو صفحه ۱۰۹ علوم چهارم
کدام یک از گیاهان موجود در جدول را می‌توان در یک دسته قرار داد؟ چرا؟
پاسخ:
کاج، سوسن و کدو در یک گروه هستند، زیرا هر سه با استفاده از دانه تکثیر می‌شوند.
خزه و سرخس نیز در گروه دیگری قرار می‌گیرند، چون هر دو از طریق هاگ تولید مثل می‌کنند.
جمع آوری اطلاعات صفحه ۱۱۰ علوم چهارم
آیا می‌دانید بعضی از گیاهان به جز کاشتن دانه یا استفاده از هاگ، راه‌های دیگری هم برای زیاد شدن دارند؟
در پاسخ باید گفت: بله، گیاهان می‌توانند از راه‌هایی مثل قلمه زدن، خوابانیدن شاخه در خاک، پاجوش و روش‌های مشابه نیز تکثیر شوند.
به عنوان مثال، گیاه شمعدانی را می‌توان با قلمه زدن پرورش داد و زیاد کرد.