پاسخ درس چهارم علوم کلاس سوم: اندازه‌گیری مواد
پاسخ تمرین‌ها و فعالیت‌های درس ۴ علوم سوم دبستان
درس چهارم: اندازه‌گیری مواد
در این درس یاد می‌گیریم که چیزهای مختلف را اندازه‌گیری کنیم. ما با چیزهایی مانند طول، وزن و حجم آشنا می‌شویم.
برای اندازه‌گیری طول از وسیله‌ای به نام خط‌کش استفاده می‌کنیم. خط‌کش به ما کمک می‌کند تا بدانیم یک چیز چقدر بلند یا کوتاه است. واحد اندازه‌گیری طول سانتی‌متر است.
وقتی می‌خواهیم بدانیم یک چیز چقدر سنگین است، از ترازو استفاده می‌کنیم. ترازو وزن چیزها را به ما نشان می‌دهد. واحد اندازه‌گیری وزن کیلوگرم است.
برای فهمیدن اینکه یک مایع چقدر جا می‌گیرد، از وسیله‌ای به نام لیوان اندازه‌گیری استفاده می‌کنیم. این وسیله به ما کمک می‌کند تا حجم مایعات را اندازه بگیریم. واحد اندازه‌گیری حجم لیتر است.
در این درس با انجام فعالیت‌های ساده و جالب، روش درست اندازه‌گیری را تمرین می‌کنیم تا بهتر یاد بگیریم.
جواب فعالیت های درس 4 علوم سوم ابتدایی
پاسخ تمرین‌های درس چهارم علوم کلاس سوم
**فعالیت صفحه ۲۸**
موادی مانند نمک، شکر و آرد که به شکل پودر هستند، با قاشق یا پیمانه اندازه‌گیری می‌شوند. برای اندازه‌گیری مایعاتی مثل آب و شیر نیز از لیوان و پیمانه استفاده می‌کنیم.
**فعالیت صفحه ۲۹**
وقتی یک ماده از حالت جامد به مایع تبدیل می‌شود (مانند ذوب شدن یخ)، جرم آن تغییر نمی‌کند. یعنی وزن آن ثابت می‌ماند. همچنین وقتی ماده‌ای از حالت مایع به جامد تبدیل می‌شود (مانند یخ زدن آب)، جرم آن ثابت باقی می‌ماند.
**فعالیت صفحه ۳۱**
وقتی یک ماده از حالت مایع به گاز تبدیل می‌شود (مانند بخار شدن آب)، جرم آن کم می‌شود. زیرا بخشی از آن به صورت بخار در هوا پراکنده می‌شود.
**فعالیت صفحه ۳۲**
وقتی یک ماده از حالت گاز به مایع تبدیل می‌شود (مانند تشکیل شدن شبنم)، جرم آن تغییر نمی‌کند و ثابت باقی می‌ماند.
**جمع‌آوری اطلاعات صفحه ۳۴**
برای اندازه‌گیری وزن چیزهای سنگین مانند انسان یا یک کیسه برنج، از ترازوی وزنه‌ای استفاده می‌شود. این ترازوها وزن را به واحد کیلوگرم نشان می‌دهند.
**فعالیت صفحه ۳۴**
برای اندازه‌گیری وزن میوه‌ها و مواد غذایی نیز از ترازو استفاده می‌کنیم. ترازوهای دیجیتال وزن را به صورت عددی روی صفحه نمایش نشان می‌دهند.
جواب فعالیت صفحه 28 علوم سوم
علی و رضا با لیوان‌هایشان، مقدار آب داخل یک پارچ را اندازه گرفتند. نتیجه‌ی اندازه‌گیری‌هایشان را هم در یک جدول یادداشت کردند. شما هم می‌توانید این کار را همراه دوستانتان انجام دهید.
چرا عددهای متفاوتی به دست آمد؟
پاسخ: چون لیوان‌هایی که برای اندازه‌گیری استفاده کردند، اندازه‌ی یکسانی نداشتند.
چه پیشنهادی دارید تا نتیجه‌ی کار آن‌ها یکسان شود؟
پاسخ: هر دو از لیوان‌های هم‌شکل و هم‌اندازه برای اندازه‌گیری استفاده کنند.
| نام دانش آموز | رضا | علی |
| تعداد لیوان آب | 7 | 5 |
علی و پدرش به بازار رفتند و چند نوع مایع خریدند. حالا می‌خواهیم بدانیم از هر کدام چقدر تهیه کردند.
| مایع | مایع ظرفشویی | روغن | دوغ |
|---|---|---|---|
| مقدار خریداری شده | 4 لیتر | 2 لیتر | 1 لیتر |
در زندگی معمول، وقتی می‌خواهیم بگوییم یک مایع چقدر جا می‌گیرد، از واحد لیتر استفاده می‌کنیم.
جواب فعالیت صفحه ۲۹ علوم سوم
در کلاس، چند ظرف پر از آب گذاشته شده است. هر گروه یکی از این ظرف‌ها را برمی‌دارد و حدس می‌زند که چه مقدار آب در آن وجود دارد. سپس باید حدس خود را امتحان کنند. شما هم می‌توانید این کار را انجام دهید.
برای اینکه بفهمید حدس شما درست است یا نه، یک ظرف یک‌لیتری را به عنوان معیار اندازه‌گیری انتخاب کنید. سپس مقدار آب هر ظرف را با آن اندازه بگیرید و نتیجه را با حدسی که زده بودید مقایسه کنید.
جواب فعالیت صفحه 31 علوم سوم
۱- ابتدا چند عدد بیسکویت ساده را در یک طرف ترازو بگذارید. سپس در طرف دیگر آن، کم‌کم حبه‌قند بریزید تا وقتی که دو کفه ترازو هم‌سطح و متعادل شوند.
۲- حالا بیسکویت‌ها و حبه‌قندها را جداگانه پودر کنید. دوباره آن‌ها را در کفه‌های ترازو قرار دهید. چه مشاهده‌ای می‌کنید؟ از این آزمایش چه نتیجه‌ای می‌شود گرفت؟
پاسخ: نتیجه می‌گیریم که تغییر شکل و پودر کردن مواد، باعث کم یا زیاد شدن جرم آن‌ها نمی‌شود.
جواب فعالیت صفحه ۳۲ علوم سوم
مقدار موادی که فاطمه و علی خریداری کرده‌اند در جدول زیر نوشته شده است.
مقدار این مواد با چه واحدی نشان داده شده است؟
پاسخ: کیلوگرم
جمع‌آوری اطلاعات صفحه 34 علوم سوم
گزارش درباره کاربرد ترازو در زندگی
ترازو وسیله‌ای است که برای سنجش و اندازه‌گیری وزن و جرم اجسام گوناگون به کار می‌رود. این وسیله انواع مختلفی دارد که هر کدام در موقعیت‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع ترازو عبارتند از:
– ترازوی دوکفه‌ای
– ترازوی دیجیتالی
– ترازوی آشپزخانه
– ترازوی عقربه‌ای
از ترازو برای سنجش جرم مواد مختلف استفاده می‌شود. مثلاً در میوه‌فروشی‌ها، فروشگاه‌ها و مغازه‌ها معمولاً از ترازوی دیجیتالی استفاده می‌کنند که هم وزن کالا را نشان می‌دهد و هم قیمت آن را محاسبه می‌کند.
در آشپزخانه‌ها از ترازوهای یک‌کفه‌ای (ترازوی آشپزخانه) برای اندازه‌گیری مواد غذایی مانند آرد، شکر و دیگر مواد لازم برای پخت غذا، کیک و شیرینی استفاده می‌شود.
در طلافروشی‌ها نیز ترازو کاربرد مهمی دارد و برای سنجش وزن قطعات طلا به کار می‌رود. همچنین برای اندازه‌گیری وزن افراد هم از ترازو استفاده می‌شود.
ترازوهای دوکفه‌ای در گذشته بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما هنوز هم در برخی مغازه‌ها مانند سبزی‌فروشی‌ها برای وزن‌کشی مواد به کار می‌روند.
جواب فعالیت صفحه ۳۴ علوم سوم
وسایلی را که در کیف خود دارید انتخاب کنید. وزن تقریبی هر کدام را حدس بزنید. سپس با استفاده از یک ترازو، وزن دقیق آن‌ها را اندازه بگیرید و جدول زیر را پر کنید.
| جسم | جرم حدس زده شده | جرم واقعی |
| کتاب علوم | ۳۵۰ گرم | ۴۰۰ گرم |
| کتاب ریاضی | 500 گرم | ۶۰۰ گرم |
| جامدادی | ۲۰۰ گرم | 150 گرم |
| دفتر | ۲۵۰ گرم | ۲۵۰ گرم |
در چند بار از آزمایش‌ها، وزن تخمینی شما چقدر به عددی که ترازو نشان داده نزدیک بوده است؟
پاسخ: فقط در یک آزمایش، وزن دفترچه تقریباً با مقدار اندازه‌گیری شده برابری کرد.