پاسخ تمرینهای درس دوم عربی پایه یازدهم
معنی و پاسخ تمرینهای درس دوم عربی پایه هشتم

نام درس: درس دوم | بخش: گام به گام | مقطع: پایه دهم رشتههای ریاضی و علوم تجربی
معنی و جواب تمرینات درس ۲ عربی هشتم
انتخاب آسان صفحه:
پاسخ و معنی تمرینهای درس ۲ عربی پایه هشتم
مفهوم درس دوم صفحه ۱۸ عربی یازدهم
مفهوم درس دوم صفحه ۱۹ عربی یازدهم
معنی واژههای درس دوم عربی یازدهم
پاسخ و معنی صفحه ۲۰ درس دوم عربی یازدهم
پاسخ و معنی صفحه ۲۳ درس دوم عربی یازدهم
پاسخ تمرین صفحه ۲۴ درس دوم عربی یازدهم
پاسخ تمرین صفحه ۲۵ درس دوم عربی یازدهم
پاسخ تمرین صفحه ۲۶ درس دوم عربی یازدهم
پاسخ تمرین صفحه ۲۷ درس دوم عربی یازدهم
راهنمای گام به گام درس دوم عربی دهم رشتههای ریاضی و تجربی
پاسخ صفحات ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۶، ۲۷ درس دوم عربی یازدهم
درس دوم
معنی درس دوم صفحه ۱۸ عربی یازدهم
در حضور استاد
در آن فضای پُرشکوه و با عظمت، شاگردان گرد استاد حلقه زده بودند. هر یک با دلهای پر از اشتیاق و چشمانی منتظر، به چهرهٔ پُرآرامش او خیره شده بودند. نفسها در سینه حبس شده بود و گویی زمان از حرکت ایستاده بود.
استاد سخن را آغاز کرد. کلماتش نه مانند تندبادی خروشان، که همچون قطرههای شبنم بود که بر جانِ خشکیدهٔ شنوندگان میچکید و روحشان را سیراب میکرد. او از دانشی ژرف و بیکران سخن میگفت؛ دانشی که ریشه در حقیقت داشت.
در چشمان پرمهر استاد، گنجینهای از مهربانی و خِرَد نهفته بود. نگاهش به هر یک از شاگردان که میافتاد، گویی کلیدی بود برای گشودن قفلِ دری از فهم و درک در وجود آنان. او با سکوتش نیز درس میداد و با نگاهی از سر مهر، جانها را نوازش میکرد.
حاضران در آن مجلس، احساس میکردند که در محضر کسی نشستهاند که نه تنها راهنمای فکرشان، که پالایندهٔ دلهایشان نیز هست. درسِ استاد، بذر امید و دانایی را در وجودشان میکاشت و به آنان میآموخت که چگونه میتوان در مسیر زندگی، انسانی کاملتر بود.

در ساعت اول، دانشآموزان به صحبتهای معلم شیمی گوش میدادند.
بین آنها یک دانشآموز شلوغکار و بیادب وجود داشت که با رفتارش به دیگران آزار میرساند.
گاهی به سمت عقب برمیگشت و با فردی که پشت سرش نشسته بود حرف میزد،
و گاهی وقتی معلم روی تخته مینوشت، با همسفرۀ کناریاش پچپچ میکرد.
در ساعت دوم، همان دانشآموز با قصد و غرض از معلم زیستشناسی سؤال میپرسید.
در ساعت سوم نیز با همکلاسیای مانند خودش صحبت میکرد و میخندید.
معلم به او نصیحت کرد و گفت: «هرکس به درس بهخوبی گوش ندهد، در امتحان قبول نمیشود.» اما آن دانشآموز به رفتار خود ادامه داد.
مهران درباره این مشکل فکر کرد و سپس نزد معلم ادبیات فارسی رفت و ماجرا را برایش تعریف کرد و گفت:
«دوست دارم انشایی با عنوان “در محضر معلم” بنویسم.»
معلم با درخواست او موافقت کرد و به او گفت:
«اگر کتاب “منیه المرید” زین الدین عاملی “شهید ثانی” را مطالعه کنی، در نوشتن انشایت کمکت میکند.»
سپس مهران انشایش را نوشت و به معلمش تحویل داد. معلم به او گفت:
«اگر انشایت را جلوی همه دانشآموزان بخوانی، همکلاسی شلوغکار تو نیز متوجه خواهد شد.»
معنی درس دوم صفحه ۱۹ عربی یازدهم

این بخشی از نوشتههای اوست.
تعدادی از دانشمندان، کتابهایی در زمینه آموزش و پرورش نوشتهاند. برخی از این کتابها به رفتار معلم میپردازد و برخی دیگر به رفتار دانشآموز. برای یک دانشآموز، آدابی در حضور معلم وجود دارد که رعایت کردن آنها باعث موفقیت میشود. مهمترین این آداب اینها هستند:
۱. از دستورات معلم اطاعت کند.
۲. از گفتن هر سخن بیادبانهای خودداری نماید.
۳. از انجام دادن تکالیف مدرسه شانه خالی نکند.
۴. وقتی معلم درس میدهد، در کلاس نخوابد.
۵. هنگامی که معلم در حال تدریس است، با دیگر دانشآموزان صحبت نکند.
۶. حرف معلم را قطع نکند، وسط سخن او نپرد و صبر کند تا صحبتش تمام شود.
۷. با ادب مقابل او بنشیند، با دقت به صحبتهایش گوش دهد و جز در صورت لزوم، به پشت سر خود نگاه نکند.
وقتی دانشآموز شاگردی که常常 در کلاس مشکل ایجاد میکرد، این نوشته مهران را شنید، شرمسار شد و از رفتار گذشته خود در کلاس درس پشیمان گشت.
شاعر مصری، احمد شوقی، درباره معلم سروده است:
| ۱۸- قُمْ لِلْمُعَلِّمِ وَفِّهِ التَّبْجیلا *** کادَ الْمُعَلِّمُ أَنْ یَکونَ رَسولا برای معلّم برخیز و احترامش را کامل به جا بیاور. نزدیک است که معلّم پیامبری باشد. |
| ۱۹ أَ عَلِمْتَ أَشرَفَ أَوْ أَجَلَّ مِنَ الَّذی *** یَبْنی وَ یُنْشِئُ أَنفُساً وَ عُقولا آیا شناختهای (سراغ داری) شریفتر و باشکوهتر از معلّمی که جانها و خِردها را میسازد و پدید میآورد؟ |
معنی کلمات درس دوم عربی یازدهم
| أَجَلّ: گرانقدرتر | تَعَنُّت فِی السُّؤالِ: پرسیدن به منظور به سختی و لغزش انداختن | عِلْمُ الْأَحیاءِ: زیست شناسی |
| اِرتَبَطَ: ارتباط داشت (مضارع: یَرْتَبِطُ) | تَنَبَّهَ: آگاه شد (مضارع: یَتَنَبَّهُ) = اِنْتَبَهَ | فَکَّرَ: اندیشید (مضارع: یُفَکِّرُ) |
| اِسْتَمَعَ: گوش فرا داد (مضارع: یَسْتَمِعُ) | حِصَّه: زنگ درسی، قسمت | قُمْ: برخیز⬅ (قامَ، یَقومُ) |
| اِلْتَزَمَ: پایبند شد (مضارع: یَلْتَزِمُ) | خَجِلَ: شرمنده شد (مضارع: یَخْجَلُ) | کادَ: نزدیک بود که (مضارع: یَکادُ) |
| اِلْتِفات: روی برگرداندن | سَبَقَ: پیشی گرفت (مضارع: یَسْبِقُ) | مَجال: زمینه |
| اِلْتَفَتَ: روی برگردانْد (مضارع: یَلْتَفِتُ) | سَبّورَه: تخته سیاه | مُشاغِب: شلوغ کننده و اخلالگر |
| أَلَّفَ: نگاشت (مضارع: یُؤَلِّفُ) | سُلوک: رفتار | وافَقَ: موافقت کرد (مضارع: یُوافِقُ) |
| أَنْشَأَ: ساخت (مضارع: یُنْشِئُ) | ضَرَّ: زیان رسانْد (مضارع: یَضُرُّ) | وَفّیٰ: کامل کرد (مضارع: یُوَفّی) «وَفِّهِ التَّبجیلَ: احترامش را کامل به جا بیاور.» |
| تارَهً: یک بار = مَرَّهً | عَصیٰ: سرپیچی کرد (مضارع: یَعْصی) | هَمَسَ: آهسته سخن گفت (مضارع: یَهْمِسُ) |
| تَبْجیل: بزرگداشت |
جواب و معنی صفحه ۲۰ درس دوم عربی یازدهم
مهران کجا رفت؟
او پیش معلم ادبیات فارسی رفت.
چطور باید در مقابل معلم نشست؟
باید با ادب و احترام در حضور او نشست.
رفتار دانشآموزی که به اطراف نگاه میکرد چطور بود؟
او بیادب بود.
اسم کتابی که مهران در زمینه آموزش خواند چه بود؟
«منیه المرید»
دانشآموزان در کدام ساعت به صحبتهای معلم شیمی گوش میدادند؟
در ساعت اول.
جواب و معنی صفحه ۲۳ درس دوم عربی یازدهم
خودت را محک بزن: آیات را معنی کن و سپس واژه شرط، فعل شرط و پاسخ شرط را در هر آیه مشخص کن.
۱- ﴿وَ ما تُقَدَّموا لِأَنفُسِکُم مِنْ خَیْرٍ تَجِدوهُ عِندَ اللهِ﴾
ترجمه: هر کار خوبی که از پیش برای خودتان بفرستید، آن را نزد خدا مییابید.
واژه شرط: ما
فعل شرط: تُقَدَّموا
پاسخ شرط: تَجِدوا
۲- ﴿إنْ تَنْصُرُوا اللهَ یَنْصُرْکُم وَ یُثَبِّتْ أَقدامَکُم﴾
ترجمه: اگر خدا را یاری کنید، او نیز شما را یاری میکند و قدمهایتان را محکم میدارد.
واژه شرط: إنْ
فعل شرط: تَنْصُرُوا
پاسخ شرط: یَنْصُرْ
۳- ﴿وَ إذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلونَ قالوا سَلاماً﴾
ترجمه: و هرگاه افراد نادان با آنان سخن بگویند، با آرامش پاسخ میدهند.
واژه شرط: إذا
فعل شرط: خاطَبَ
پاسخ شرط: قالوا
واژههای دشوار این قسمت:
ما تقدموا: هر چه پیش فرستید
یثبت: استوار میکند
خاطب: خطاب کردن، سخن گفتن
سلام: سخن صلحآمیز و آرام
جواب تمرین صفحه ۲۴ درس دوم عربی یازدهم
تمرین اول
درست یا نادرست بودن جملهها را مشخص کن.
۱- مچگیری یعنی پرسیدن سؤال سخت برای ایجاد مشکل برای طرف مقابل. ✅ درست
۲- زیستشناسی علمی است که به بررسی ویژگیهای عناصر میپردازد. ❌ نادرست
۳- التفات به گفتگوی پنهانی بین دو نفر گفته میشود. ❌ نادرست
۴- تخته سیاه، صفحهای است که در کلاس درس روبهروی دانشآموزان قرار دارد و روی آن مینویسند. ✅ درست
تمرین دوم
ترجمه آیات و احادیث را بنویس و سپس قسمتهای خواسته شده را مشخص کن.
۱- ﴿وَ مَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلیمٌ﴾ اَلْبَقَرَه: ۲۷۳
ترجمه: آنچه را از نیکی انفاق میکنید همانا خدا به آن آگاه است.
اسمهای پس از حرف اضافه: مِنْ خَیْرٍ، بِهِ
۲- مَن عَلَّمَ عِلماً، فَلَهُ أَجرُ مَن عَمِلَ بِهِ لا یَنقُضُ مِن أَجرِ الْعامِلِ. رَسولُ اللّٰهِ (ص)
ترجمه: هر که دانشی را آموزش دهد، پاداش کسی را دارد که به آن دانش عمل کرده است، بیآنکه از پاداش عملکننده کم شود.
اسم فاعل: الْعامِلِ
۳- اَلنّاسُ أَعداءُ ما جَهِلوا. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
ترجمه: مردم دشمن چیزی هستند که نمیدانند.
جمع شکسته و مفرد آن: أعداء (دشمنان)، مفرد: عدوّ (دشمن)
۴- إذا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْکَلامُ. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
ترجمه: هنگامی که خرد کامل گردد، گفتار کم میشود.
نهاد جمله: العقل (خرد)، الکلام (سخن)
۵- اَلْعالِمُ حَیٌّ وَ إنْ کانَ مَیَّتاً. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
ترجمه: دانشمند زنده است، هر چند که مرده باشد.
مبتدا: العالم
خبر: حیٌّ
۶- قُم عَنْ مَجْلِسِکَ لِأَبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ إنْ کُنْتَ أَمیراً. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
ترجمه: برای پدر و معلم خود از جای خود برخیز، حتی اگر فرمانده باشی.
اسم مکان: مَجْلِسِ
اسم فاعل: مُعَلِّمِ
جواب تمرین صفحه ۲۵ درس دوم عربی یازدهم
تمرین سوم – بخش سوم
لطفاً فعلها و مصدرهای زیر را به فارسی برگردانید.
| اَلْماضی | اَلْمُضارِعُ وَ الْمُستَقبَلُ | اَلْأَمْرُ وَ النَّهْیُ | اَلْمَصْدَر |
| قَدْ أَنْقَذَ: نجات داده است | یُنْقِذُ: نجات میدهد | أَنْقِذْ: نجات بده | اَلْإنْقاذ: نجات دادن |
| اِبْتَعَدَ: دور شد | لا یَبْتَعِدُ: دور نمیشود | لا تَبْتَعِدْ: دور نشو | اَلِابْتِعاد: دور شدن |
| اِنْسَحَبَ: عقب نشینی کرد | سَیَنْسَحِبُ: عقب نشینی خواهد کرد | لا تَنْسَحِبْ: عقب نشینی نکن | اَلِانْسِحاب: عقبنشینی کردن |
| اِسْتَخْدَمَ: به کار گرفت | یَسْتَخْدِمُ: به کار میگیرد | اِسْتَخْدِمْ: به کار بگیر | اَلِاسْتِخدام: به کار گرفتن |
| جالَسَ: همنشینی کرد | یُجالِسُ: همنشینی میکند | جالِسْ: همنشینی کن | اَلْمُجالَسَه: همنشینی کردن |
| تَذَکَّرَ: به یاد آورد | یَتَذَکَّرُ: به یاد میآورد | لا تَتَذَکَّرْ: به یاد نیاور | اَلتَّذَکُّر: به یاد آوردن |
| تَعایَشَ: همزیستی کرد | یَتَعایَشُ: همزیستی میکند | تَعایَشْ: همزیستی کن | اَلتَّعایُش: همزیستی کردن |
| قَدْ حَرَّمَ: حرام کرده است | یُحَرِّمُ: حرام میکند | لا تُحَرِّمْ: حرام نکن | اَلتَّحْریم: حرام کردن |
جواب تمرین صفحه ۲۶ درس دوم عربی یازدهم
تمرین چهارم
جملهها و ترکیبهای زیر را در جای مناسب خود قرار دهید.
این موارد شامل:
هؤلاءِ ناجِحاتٌ
هذانِ المُکَیفِّانِ
تلِکَ الحِصَّهُ
أوُلئکَ مُسْتمِعونَ
هؤلاءِ جُنودٌ
هاتانِ البِطاقتانِ
میشود.
پاسخ صحیح به این صورت است:
– مفرد مؤنث: تلِکَ الحِصَّهُ
– مثنّی مذکر: هذانِ المُکَیفِّانِ
– مثنّی مؤنث: هاتانِ البِطاقتانِ
– جمع مذکر سالم: أوُلئکَ مُسْتمِعونَ
– جمع مؤنث سالم: هؤلاءِ ناجِحاتٌ
– جمع مکسر: هؤلاءِ جُنودٌ
تمرین پنجم
مترادفها و متضادها را در جای خالی مربوطه قرار دهید. (با علامت ✅ و ❌ مشخص کنید)
کلمات داده شده:
وُدّ
بعُدَ
تَکَلَّمَ
إجْلسْ
نهایه
عَداوَه
أحْیاء
مَرَّهً
نفَعَ
ذنبْ
هَرَبَ
احترام
برای این کار باید کلماتی که معنای یکسان یا نزدیک دارند (مترادف) و کلماتی که معنای مخالف دارند (متضاد) را با هم جفت کنید.
| إثْم ✅ ذَنْب گناه ✅ گناه |
تَبْجیل ✅ اِحترِام بزرگداشت ✅ توجه |
تارَهً ✅ مَرَّهً یکبار ✅یک بار |
حُبّ ✅ وُدّ دوستی ✅ دوستی |
| فَرَّ ✅ هَرَبَ گریخت ✅ ترک خدمت |
أَمْوات ❌ أَحْیاء مردگان ❌ زندگان |
دَنا ❌ بَعُدَ نزدیک شد ❌ دور شد |
قُمْ ❌ جْلِسْ برخیز ❌ بشین |
| ضَرَّ ❌ نَفَعَ زیان رساند ❌ سود رساند |
بِدایَه ❌ نِهایَه آغاز ❌ پایان |
سَکَتَ ❌ تَکَلَّمَ خاموش شد ❌ سخن گفت |
صَداقَه ❌ عَداوَه دوستی ❌ دشمنی |
جواب تمرین صفحه ۲۷ درس دوم عربی یازدهم
تمرین ششم
📘 ترجمه آیات و حدیث را کامل کن، سپس ادات شرط، فعل شرط و جواب شرط را مشخص کن.
۱- ﴿وَ ما تَفْعَلوا مِنْ خَیْرٍ یَعْلَمْهُ اللهُ﴾
معنی: هر کار خوبی که انجام دهید، خداوند آن را میداند.
أَداهُ الشَّرطِ: ما
فِعلُ الشَّرطِ: تَفْعَلوا
جَوابُ الشَّرطِ: یَعْلَمْ
۲- ﴿إنْ أَحْسَنْتُم أَحْسَنْتُم لِأَنفُسِکُم﴾
معنی: اگر نیکی کنید، به خودتان نیکی کردهاید.
أَداهُ الشَّرطِ: إنْ
فِعلُ الشَّرطِ: أَحْسَنْتُم
جَوابُ الشَّرطِ: أَحْسَنْتُم
۳- ﴿إنْ تَتَّقُوا اللهَ یَجْعَلْ لَکُم فُرقاناً﴾
معنی: اگر از خدا بترسید، برایتان توانایی تشخیص حق از باطل قرار میدهد.
أَداهُ الشَّرطِ: إنْ
فِعلُ الشَّرطِ: تَتَّقُوا
جَوابُ الشَّرطِ: یَجْعَلْ
۴- مَنْ سَأَلَ فی صِغَرِهِ، أَجابَ فی کِبَرِهِ. اَلْإمامُ عَلیٌّ (ع)
معنی: هرکس در کودکی سؤال کند، در بزرگسالی پاسخ میدهد.
أَداهُ الشَّرطِ: مَنْ
فِعلُ الشَّرطِ: سَأَلَ
جَوابُ الشَّرطِ: أَجابَ
تمرین هفتم
📘 عدد مناسب را درون دایره قرار بده. «یک کلمه اضافی وجود دارد»

۱- شلوغ کننده — کسی که باعث بینظمی میشود و مشکلساز است.
۲- زنگ درسی — صدایی که شروع کلاس درس را اعلام میکند.
۳- آلوده شدن به گناه — دوری از فرمان خدا و انجام کارهای ناشایست.
۴- پاداش — آنچه در برابر کار و تلاش به کارگر یا کارمند داده میشود.
۵- روی برگرداندن — حرکت دادن صورت به سمت راست و چپ.
۶- رفتار — کردار و خُلق و خوی انسان.
