پاسخ تمرین‌های درس هشتم علوم کلاس چهارم
درس هشتم: شب و آسمان
در این درس با چیزهای جالبی که در آسمان شب دیده می‌شوند آشنا می‌شویم.
**ماه**
ماه تنها قمر کره زمین است. ماه از خودش نوری ندارد و نوری که از آن می‌بینیم، در واقع نور خورشید است که به ماه می‌تابد و سپس به چشمان ما می‌رسد. شکل ماه در آسمان همیشه یکسان نیست و در شب‌های مختلف به شکل‌های مختلفی دیده می‌شود که به آن «مراحل ماه» می‌گویند.
**ستاره‌ها**
ستاره‌ها اجرام آسمانی هستند که از خودشان نور و گرما تولید می‌کنند. خورشید هم یک ستاره است. ستاره‌ها در آسمان به شکل نقطه‌های ریز و درخشان دیده می‌شوند. بعضی از ستاره‌ها در کنار هم، شکل‌های خاصی درست می‌کنند که به آنها «صورت فلکی» می‌گویند.
**سیارات**
سیارات اجرام آسمانی هستند که مانند زمین به دور خورشید می‌چرخند. آنها مانند ستاره‌ها از خود نور ندارند و نور خورشید را بازمی‌تابانند. برخی از سیارات مانند زهره و مریخ در آسمان شب با چشم دیده می‌شوند.
**رصد آسمان**
برای دیدن بهتر اجرام آسمانی، بهتر است به جایی برویم که آلودگی نوری کمتری دارد، مانند خارج از شهر. استفاده از یک نقشه آسمان یا یک برنامه ستاره‌شناسی ساده می‌تواند به ما کمک کند تا ستاره‌ها و سیارات را راحت‌تر پیدا کنیم.
آسمان شب
وقتی شب می‌شود و خورشید غروب می‌کند، آسمان تاریک می‌شود. در این تاریکی، چیزهای درخشانی در آسمان دیده می‌شوند.
ماه گاهی به شکل یک دایره روشن و کامل است و گاهی فقط یک هلال باریک دیده می‌شود. ستاره‌ها نیز مانند نقطه‌های ریز و درخشانی هستند که در آسمان چشمک می‌زنند.
گاهی اوقات، گروهی از ستاره‌ها در کنار هم، شکل‌های خاصی می‌سازند که به آنها صورت‌های فلکی می‌گوییم. مردم از قدیم این شکل‌ها را نامگذاری کرده‌اند.
شما هم می‌توانید در یک شب صاف و در جایی که نور چراغ‌ها کم باشد، به آسمان نگاه کنید و ماه و ستاره‌ها را ببینید.
درس هشتم ۸ علوم پایه چهارم – آسمان در شب
درس هشتم علوم کلاس چهارم – آسمان در شب
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحه‌های ۶۸ و ۶۹ علوم چهارم
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحه ۶۹ علوم چهارم
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحه ۷۲ علوم چهارم
پاسخ بخش “گفت‌وگو” صفحه ۷۲ علوم چهارم
پاسخ بخش “فعالیت” صفحه ۷۲ علوم چهارم
پاسخ بخش “فکر کنید” صفحه ۷۴ علوم چهارم
پاسخ بخش “فعالیت” صفحه ۷۵ علوم چهارم
پاسخ بخش “جمع‌آوری اطلاعات” صفحه ۷۵ علوم چهارم
راهنمای درس هشتم علوم چهارم: آسمان در شب
جواب فکر کنید صفحه ۶۸ و ۶۹ علوم چهارم
در ستون شماره ۱ جدول، شکل نی‌ها از نمای بالا کشیده شده است. حالا شما هم از روبرو به چیزی که ساخته‌اید نگاه کنید. چه شکلی می‌بینید؟ نتیجه نگاه خودتان را در ستون شماره ۲ همین جدول بکشید.
– به نظرت، شکلی که در ستون اول کشیده شده، چه وسیله‌ای را به یادت می‌آورد؟ فرغون
– آیا همه‌ی تکه‌های آلومینیومی که مچاله شده‌اند، به یک فاصله از میز قرار گرفته‌اند؟ نه
جواب فکر کنید صفحه ۶۹ علوم چهارم
در یک شب صاف و بدون هیچ ابری، به آسمان خیره شوید. آیا می‌توانید گروه‌های ستاره‌ای نزدیک به هم را ببینید؟ به نظر شما این ستاره‌ها چه شکلی دارند؟ مشاهدات خود را نقاشی کنید و آنچه را دیده‌اید برای دوستانتان در کلاس تعریف کنید.
اغلب مردم در این صورت‌های آسمانی، شکل حیوانات یا چیزهای مختلفی را می‌بینند.
جواب فکر کنید صفحه ۷۲ علوم چهارم
– کدام سیاره دمای بیشتری دارد: زهره یا مشتری؟ چرا؟
پاسخ: سیاره زهره؛ چون فاصله‌ی آن تا خورشید کمتر است.
– چرا زهره یک سیاره محسوب می‌شود؟
پاسخ: زیرا به دور خورشید حرکت می‌کند و نوری از خود تولید نمی‌کند.
– چرا سیاره زهره در آسمان بسیار درخشان دیده می‌شود؟
پاسخ: چون هم به خورشید نزدیک است و هم به زمین، و نور خورشید را به خوبی بازمی‌تاباند.
جواب گفت‌وگو صفحه ۷۲ علوم چهارم
ستارگان در طول روز هم در آسمان حضور دارند، اما به دلیل روشنایی زیاد نور خورشید، ما قادر به دیدن آنها نیستیم.
جواب فعالیت صفحه ۷۲ علوم چهارم
۱- با یک ماژیک، اسم خورشید و هر سیاره را روی تکه‌های مقوا جداگانه بنویسید.
۲- در یک جای باز مثل حیاط مدرسه، پارک یا زمین ورزش، یک نقطه روی زمین با گچ بکشید و یک میخ داخل آن فرو کنید.
۳- با کمک یک تکه نخ و گچ، هشت دایره با فاصله‌های تقریبی زیر از آن نقطه مرکزی رسم کنید.
| شماره دایره | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ |
| شعاع دایره (به سانتی‌متر) | ۱۰ | ۱۶ | ۲۳ | ۳۶ | ۱۲۶ | ۱۶۰ | ۴۶۰ | ۷۲۰ |
۴- هر دانش‌آموز باید یکی از مقواها را بردارد و به ترتیب جایگاه سیاره‌ها در منظومهٔ شمسی، روی دایرهٔ مربوط به خودش قرار بگیرد.
۵- دانش‌آموزی که مقوای خورشید را دارد، باید در مرکز دایره بایستد.
۶- با شنیدن صدای سوت معلم، همهٔ دانش‌آموزان باید خلاف جهت حرکت عقربه‌های ساعت به دور خورشید حرکت کنند.
– چرا در منظومهٔ شمسی سیاره‌ها به هم برخورد نمی‌کنند؟
پاسخ: چون هر سیاره در مدار مشخص و منظم خودش حرکت می‌کند و این نظم باعث می‌شود که با هم برخورد نکنند.
جواب فکرکنید صفحه ۷۴ علوم چهارم
کدام سیاره در منظومه شمسی طولانی‌ترین سال را دارد و دلیل آن چیست؟
پاسخ: نپتون – زیرا این سیاره دورترین فاصله را از خورشید دارد و در نتیجه مدت زمان بیشتری لازم است تا یک دور کامل به گرد خورشید بچرخد.
جواب فعالیت صفحه ۷۵ علوم چهارم
به مدت دو هفته، از اولین شب ماه قمری شروع کن و هر شب به ماه در آسمان نگاه کن. سپس شکل ماه را همان طور که می‌بینی، در جدولی که در ادامه آمده رسم کن.
در تصویر بالا، متنی نوشته شده که دربارهٔ اهمیت و جایگاه ویژهٔ ماه مبارک رمضان در میان مسلمانان است. در این ماه، مؤمنان با روزه‌داری، عبادت و خواندن قرآن، سعی در پاکسازی روح و تقویت ایمان خود دارند. همچنین در این ماه، شب‌های قدر وجود دارد که از نظر فضیلت و ارزش، از هزار ماه عادی برتر است. در این شب‌ها، فرشتگان به زمین می‌آیند و رحمت و برکت خداوند را برای بندگانش نازل می‌کنند.
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۷۵علوم چهارم
به مدت دو هفته، هر روز به آسمان نگاه کنید. آیا می‌توانید ماه را در آسمان ببینید؟ شکل آن را رسم کرده و نتیجه را در کلاس ارائه دهید.
پاسخ: در پایان هفته اول (روزهای هفتم و هشتم ماه) و پایان هفته سوم (روزهای بیست‌ویکم و بیست‌ودوم ماه) ماه در آسمان قابل مشاهده است.