پاسخ تمرین‌های درس دهم علوم کلاس چهارم
درس دهم: شب و آسمان
در این درس، با چیزهای جالبی که در آسمان شب می‌بینیم آشنا می‌شویم. در روز، خورشید را می‌بینیم که نور و گرمای زیادی دارد. اما وقتی شب می‌شود، خورشید غروب می‌کند و آسمان تاریک می‌شود. در آسمان شب، ماه و ستاره‌ها دیده می‌شوند.
ماه گاهی به شکل یک دایره کامل است که به آن ماه کامل یا بدر می‌گوییم. گاهی هم فقط یک هلال باریک است. شکل ماه در شب‌های مختلف فرق می‌کند. این تغییر شکل‌ها را « phases of the moon » یا مرحله‌های مختلف ماه می‌نامند.
ستاره‌ها اجرام آسمانی هستند که از خودشان نور دارند. آن‌ها در فاصله بسیار دوری از ما قرار گرفته‌اند. به گروهی از ستاره‌ها که شکل خاصی درست می‌کنند، صورت فلکی می‌گویند. بعضی از صورت‌های فلکی معروف، مانند « دب اکبر » یا « ملاقه بزرگ » هستند.
گاهی در شب، یک خط نورانی سریع در آسمان می‌بینیم که به آن « شهاب سنگ » یا « ستاره دنباله‌دار » می‌گویند. این اتفاق زمانی می‌افتد که یک تکه سنگ کوچک از فضا وارد جو زمین می‌شود و به دلیل سرعت بالا و اصطکاک با هوا، می‌سوزد و نور تولید می‌کند.
برای دیدن بهتر آسمان شب، بهتر است به جایی برویم که آلودگی نوری شهرها را ندارد، مثل روستاها یا کوهستان. در آنجا می‌توانیم ستاره‌های بیشتری ببینیم و از تماشای آسمان لذت ببریم.
بدن ما مانند یک خانه شگفت‌انگیز است که قسمت‌های مختلفی دارد. هر کدام از این قسمت‌ها کار خاصی انجام می‌دهند تا ما بتوانیم زندگی کنیم و کارهای روزمره خود را انجام دهیم.
در این درس، می‌خواهیم قدم به قدم با بخش‌های مهم بدن و کاری که هرکدام انجام می‌دهند، آشنا شویم.
**استخوان‌ها:**
استخوان‌ها مانند داربست یک خانه هستند. آن‌ها به بدن ما شکل می‌دهند و از آن محافظت می‌کنند. بدون استخوان‌ها، بدن ما مثل یک عروسک پارچه‌ای نرم می‌شد و نمی‌توانستیم بایستیم یا حرکت کنیم. جمجمه، مانند یک کلاه ایمنی سخت از مغز ما محافظت می‌کند.
**ماهیچه‌ها:**
ماهیچه‌ها به استخوان‌های ما وصل هستند. آن‌ها مسئول حرکت دادن بدن ما هستند. هر بار که راه می‌رویم، می‌دویم، یا حتی پلک می‌زنیم، ماهیچه‌های ما در حال کار کردن هستند. آن‌ها با کشیدن استخوان‌ها، آن‌ها را حرکت می‌دهند.
**دستگاه گوارش:**
این دستگاه غذاهایی که می‌خوریم را به قطعات بسیار کوچک تبدیل می‌کند تا بدن بتواند از آن‌ها استفاده کند. غذا از دهان شروع به حرکت می‌کند، سپس از مری پایین می‌رود و به معده می‌رسد. در نهایت، در روده‌ها، مواد مفید غذا جذب بدن می‌شوند و مواد اضافی از بدن خارج می‌گردند.
**دستگاه تنفس:**
وقتی نفس می‌کشیم، هوا از بینی یا دهان وارد بدن ما می‌شود. این هوا از طریق نای به شش‌های ما می‌رسد. در شش‌ها، اکسیژن موجود در هوا که برای زنده ماندن لازم است، جذب خون می‌شود. سپس خون، این اکسیژن را به تمام قسمت‌های بدن می‌برد.
**دستگاه گردش خون:**
قلب مانند یک پمپ قوی در مرکز این دستگاه کار می‌کند. قلب خون را به تمام بدن پمپاژ می‌کند. خون، اکسیژن و مواد غذایی را به همه سلول‌های بدن می‌رساند و همچنین مواد زائد را از آن‌ها جمع‌آوری می‌کند.
با همکاری این دستگاه‌ها، بدن ما می‌تواند سالم بماند و به خوبی کار کند. مراقبت از بدن با خوردن غذای سالم، ورزش کردن و استراحت کافی بسیار مهم است.
درس دهم ۱۰ علوم پایه چهارم – آسمان در شب
درس دهم علوم کلاس چهارم – آسمان شب
پاسخ فعالیت صفحه ۸۴ علوم چهارم
پاسخ گفت‌وگو صفحه ۸۵ علوم چهارم
پاسخ گفت‌وگو صفحه ۸۶ علوم چهارم
پاسخ جمع‌آوری اطلاعات صفحه ۸۶ علوم چهارم
پاسخ فعالیت صفحه ۸۷ علوم چهارم
پاسخ گفت‌وگو صفحه ۸۸ علوم چهارم
پاسخ فعالیت صفحه ۸۹ علوم چهارم
پاسخ بخش فکر کنید صفحه ۸۹ علوم چهارم
پاسخ گفت‌وگو صفحه ۹۰ علوم چهارم
پاسخ گفت‌وگو صفحه ۹۱ علوم چهارم
راهنمای درس به درس علوم چهارم / درس دهم: بدن ما (۲)
جواب فعالیت صفحه ۸۴ علوم چهارم
وسایل مورد نیاز: یک نایلون بزرگ مشکی، یک نی دراز، یک خط‌کش، چسب نواری، و مخلوط آب و کف (مایع حباب‌ساز)
روش کار:
۱- اول نایلون سیاه را کاملاً صاف داخل یک سینی پهن پهن کنید.
۲- حدود نصف لیوان از مایع حباب‌ساز را روی نایلون بریزید و آن را پخش کنید. سپس خط‌کش را داخل مایع بگذارید.
۳- حالا یک نی را داخل مایع حباب‌ساز فرو ببرید.
۴- یک نفس عمیق بکشید و آرام آرام داخل نی فوت کنید تا یک حباب بزرگ تشکیل شود. سعی کنید تا جایی که می‌توانید هوا را بیرون بدهید.
۵- قطر حباب ایجاد شده را با خط‌کش اندازه بگیرید و عدد آن را در جدول صفحه بعد یادداشت کنید.
۶- هر کدام از اعضای گروه باید این آزمایش را به تنهایی انجام دهد و نتیجه خود را در جدول وارد کند.
| نام افراد گروه | علی | حسین | محمد | مجید |
| اندازه‌ٔ قطر حباب به سانتی‌متر | ۱ | ۳ | ۲ | ۴ |
از این آزمایش چه می‌آموزید؟
پاسخ: کسانی که توانستند باد بیشتری در حباب‌ها بدمند، ظرفیت شش‌های بزرگ‌تری دارند و در نتیجه حباب‌های درشت‌تری نیز می‌سازند.
جواب گفت‌وگو صفحه ۸۵ علوم چهارم
در مورد جمله‌ای که در ادامه می‌آید، در گروه خود گفت‌وگو کنید و نتیجه بحث را به کلاس ارائه دهید:
«آن‌هایی که حباب‌های بزرگ‌تری درست می‌کنند، جثه بزرگ‌تری دارند.»
پاسخ:
هرچه اندازه جثه یک فرد بزرگ‌تر باشد، ظرفیت شش‌های او نیز بیشتر است و می‌تواند هوای بیشتری را در ریه‌های خود نگه دارد.
جواب گفت‌وگو صفحه ۸۶ علوم چهارم
وقتی که یک حباب درست می‌کنید یا یک بادکنک را از هوا پر می‌کنید، اولین کاری که انجام می‌دهید چیست؛ هوا را به درون می‌کشید یا به بیرون می‌دمید؟
پاسخ: هوا را به درون می‌کشید (دَم).
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۸۶ علوم چهارم
در بینی هر کدام از ما، تعداد زیادی مو وجود دارد. درباره فایده این موها تحقیق کنید و نتیجه را در کلاس ارائه دهید.
پاسخ: موهای داخل بینی مانع ورود گرد و غبار به داخل بدن و ریه‌های ما می‌شوند.
جواب فعالیت صفحه ۸۷ علوم چهارم
– آیا تعداد نبض در افراد مختلف یکسان است؟
پاسخ: خیر، تعداد نبض در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد، اما در افراد سالم تعداد نبض با تعداد ضربان قلب برابر است.
۳– با گوشی پزشکی، به صدای قلب خود و دوستانتان به مدت یک دقیقه گوش دهید و تعداد ضربان‌ها را بشمارید.
– آیا بین تعداد ضربان قلب و تعداد نبض شما ارتباطی وجود دارد؟
پاسخ: بله، در افراد سالم، تعداد نبض در دقیقه با تعداد ضربان قلب در دقیقه برابر است.
جواب گفت‌وگو صفحه ۸۸ علوم چهارم
چرا پزشک نبض بیمار را می‌شمارد؟
پاسخ: چون از روی تعداد نبض می‌تواند به وضعیت سلامت قلب و میزان تپش آن پی ببرد.
جواب فعالیت صفحه ۸۹ علوم چهارم
– قبل از دویدن و بعد از آن، تعداد نفس‌هایی که می‌کشیم چه تغییری می‌کند؟
پاسخ: پیش از دویدن، تنفس به صورت عادی است، اما پس از دویدن تعداد نفس‌ها بیشتر می‌شود.
– قبل از دویدن و بعد از آن، تعداد ضربان قلب چه تفاوتی می‌کند؟
پاسخ: قبل از دویدن ضربان قلب معمولی است، اما بعد از دویدن افزایش می‌یابد.
نتیجه‌گیری از این فعالیت:
با انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن، هم تعداد تنفس و هم ضربان قلب بیشتر می‌شود.
❤ همگام درس ❤
جواب فکرکنید صفحه ۸۹ علوم چهارم
چرا هنگام ورزش کردن تپش قلب بیشتر می‌شود؟
پاسخ: وقتی بدن شما فعالیت زیادی دارد، سوخت‌وساز آن افزایش پیدا می‌کند. در این حالت، بدن به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد و همچنین مواد زائد و کربن دی‌اکسید بیشتری تولید می‌کند. به همین دلیل است که تعداد ضربان قلب و نیز سرعت نفس‌کشیدن شما بیشتر می‌شود.
* آیا قلب در زمان استراحت یا خواب هم می‌زند؟
پاسخ: بله.
جواب گفت‌وگو صفحه ۹۰ علوم چهارم
به تصویرهای زیر نگاه کنید و با هم گفت‌وگو کنید که مواد مورد نیاز بدن چگونه به سلول‌ها می‌رسند.
وقتی غذا وارد دهان می‌شود، دندان‌ها آن را خرد می‌کنند. سپس غذا با بزاق دهان مخلوط شده و از طریق مری به معده راه پیدا می‌کند. در معده، فرآیند گوارش ادامه می‌یابد و غذا به شکل مایع درمی‌آید. این مایع سپس وارد روده باریک می‌شود. در روده باریک، سلول‌ها مواد مغذی را جذب کرده و به جریان خون منتقل می‌کنند. در نهایت، خون این مواد را به تمام قسمت‌های بدن می‌رساند.
جواب گفت‌وگو صفحه ۹۱ علوم چهارم
کلیه‌ها در بدن ما مانند یک تصفیه‌خانه طبیعی عمل می‌کنند. آن‌ها مواد زائد و آب اضافی را از خون جدا کرده و ادرار تولید می‌کنند. پس از تولید ادرار، این مایع از طریق یک لوله‌ی باریک که کلیه را به مثانه وصل می‌کند، به آرامی به سمت مثانه انتقال می‌یابد. وقتی مثانه پر می‌شود، پیامی به مغز ارسال می‌شود و فرد احساس می‌کند که باید ادرار را دفع کند. در نهایت، ادرار از طریق مجرای خروجی از بدن خارج می‌شود.