در این نوشته چه می‌خوانیم؟
– یازده نشانه مسمومیت در سگ‌ها
– هشت روش درمان مسمومیت (در خانه و بیمارستان دامپزشکی)
– مواد سمی و ممنوعه برای سگ‌ها
– مدت زمان بهبودی سگ پس از مسمومیت
– کارهای ضروری که در شرایط اورژانسی مسمومیت باید انجام دهید
سگ‌ها حیوانات کنجکاوی هستند و معمولاً دوست دارند هر چیزی را بو بکشند یا حتی مزه کنند. همین ویژگی طبیعی می‌تواند آن‌ها را در خطر مسمومیت قرار دهد. در محیط خانه، باغچه و حتی خوراکی‌های انسان، چیزهای زیادی وجود دارد که برای سگ‌ها سمی است. به همین دلیل، مسمومیت یکی از رایج‌ترین دلایل مراجعه به مطب دامپزشکان است. سگ‌ها معمولاً هر چیزی که در اطرافشان می‌بینند را بررسی می‌کنند و ممکن است آن را ببلعند؛ این رفتار غریزی گاهی خطرات جدی برای سلامتی آن‌ها ایجاد می‌کند. عوامل زیادی می‌توانند باعث مسمومیت در سگ‌ها شوند و اگر به موقع درمان نشوند، سلامت حیوان را به خطر می‌اندازند. نشانه‌های مسمومیت و راه‌های درمان آن نیز می‌توانند بسیار متفاوت باشند.
اگر شما صاحب یک سگ هستید یا قصد دارید از یکی از این حیوانات نگهداری کنید، لازم است با چیزهایی که برای آن‌ها سمی است و همچنین راه‌های درمان مسمومیت آشنا شوید. در ادامه این مطلب از پت شاپ ندابلاگ، با علائم مسمومیت در سگ‌ها و روش‌های درمان آن آشنا خواهید شد تا بتوانید در چنین موقعیت‌هایی بهتر عمل کنید.
۱۱ علائم مسمومیت در سگ‌ها
مسمومیت می‌تواند تأثیرات مختلفی روی بدن سگ شما بگذارد. بعضی از این تأثیرات فوری هستند و بعضی دیگر ممکن است بعداً خود را نشان دهند، مانند کم‌خونی یا آسیب به اندام‌های داخلی. معمولاً وقتی سگ شما رفتاری غیرعادی از خود نشان می‌دهد، ممکن است به دلیل خوردن چیزی باشد که برایش مضر است. بهتر است اول غذایی که خورده را بررسی کنید. شاید آن غذا با بدن سگ سازگار نبوده، تاریخ مصرف آن گذشته باشد یا حتی چیزی غیرخوراکی قورت داده باشد. به همین دلیل موقع خرید غذای سگ باید دقت کنید.
نوع و مقدار ماده مضر، علائم مسمومیت را تعیین می‌کند. اگر نشانه‌های نگران‌کننده‌ای دیدید، حتماً با دامپزشک تماس بگیرید. برخی از مهمترین علائم مسمومیت در سگ‌ها عبارت‌اند از:
– **استفراغ و حالت تهوع**: این مورد از شایع‌ترین نشانه‌های مسمومیت است و گاهی ممکن است در استفراغ خون دیده شود.
– **تغییر رنگ مدفوع**: اگر در مدفوع سگ رنگ‌های غیرعادی مانند سبز یا ذرات سموم جونده‌کش دیدید، ممکن است نشانه مسمومیت باشد.
– **لرزش بدن**: خوردن مواد سمی گاهی باعث مشکلات عصبی، تشنج یا گرفتگی عضلات می‌شود. اگر سگ شما حرکات غیرطبیعی دارد، احتمالاً چیزی سمی خورده است.
– **رنگ‌پریدگی لثه**: بعضی مواد ممنوعه باعث کم‌رنگ شدن لثه سگ می‌شوند و گاهی لثه ممکن است زرد یا کبود شود.
– **مشکلات تنفسی**: اگر سگ شما به‌سختی نفس میکشد، سینه‌اش خس‌خس می‌کند یا هوشیاری‌اش کم شده، ممکن است گازهای سمی استنشاق کرده باشد.
– **اسهال**: اسهال از علائم رایج مسمومیت در حیوانات است. اگر در اسهال خون مشاهده کردید، باید سریع به دامپزشک مراجعه کنید.
– **ضربان قلب نامنظم**: تغییر ناگهانی در ریتم قلب سگ ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. اگر بعد از خوردن یک ماده غذایی، ضربان قلبش خیلی تند یا کند شد، احتمالاً به آن ماده حساسیت دارد.
– **بی‌حالی و ضعف**: سگ‌هایی که در معرض مواد سمی قرار می‌گیرند، اغلب ضعف و سستی نشان می‌دهند.
– **افزایش بزاق دهان**: اگر بعد از خوردن چیزی، بزاق دهان سگ زیاد شد یا کف از دهانش آمد، احتمال مسمومیت وجود دارد.
– **بی‌اشتهایی**: بیشتر سگ‌هایی که مسموم می‌شوند، میلی به غذا خوردن ندارند. البته بی‌اشتهایی همیشه به معنای مسمومیت نیست، اما می‌تواند یکی از نشانه‌ها باشد.
– **تغییر دمای بدن**: اگر دمای بدن سگ شما کمتر از ۳۷ درجه یا بیشتر از ۳۹ درجه شد، باید هرچه زودتر به دامپزشک مراجعه کنید.
۸ روش درمان مسمومیت سگ‌ها (خانگی و کلینیکی)
اگر سگ شما چیزی سمی خورده باشد، روش درمان به نوع ماده سمی و مقداری که خورده بستگی دارد. دامپزشک ممکن است کارهای مختلفی مانند پاک کردن معده، دادن دارو برای قطع تهوع و اسهال، یا تزریق سرم انجام دهد. اولین و مهمترین کاری که باید بکنید، تماس فوری با دامپزشک است. هیچ روش خانگی نمی‌تواند جای مراقبت‌های تخصصی دامپزشک را بگیرد.
پایه اصلی درمان، پیدا کردن چیزی است که سگ را مسموم کرده. وقتی دامپزشک بداند عامل مسمومیت چیست، می‌تواند درمان درست‌تری را انتخاب کند، چون هدف اصلی این است که از جذب بیشتر سم در بدن حیوان جلوگیری شود. در بیشتر مواقع با آزمایش خون می‌توان ماده سمی را شناسایی کرد. نکته کلیدی دیگر در نجات جان حیوان، رساندن سریع و به موقع او به کلینیک است. برای درمان مسمومیت سگ روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به مهمترین آن‌ها اشاره می‌شود:
**تنقیه**
در این روش، مایعی به قسمت پایینی روده تزریق می‌شود. این کار حتماً باید زیر نظر دامپزشک انجام شود.
**شستشوی معده**
بعد از این که سگ استفراغ کرد، یک لوله از طریق نای به معده او فرستاده می‌شود و داخل معده با مایع شستشو داده می‌شود.
**کربن فعال**
مخلوط کربن فعال و آب می‌تواند به بسیاری از سموم چسبیده و آن‌ها را جذب خود کند.
**داروهای ادرارآور**
این داروها با تحریک کردن ادرار، به دفع مواد سمی از بدن سگ کمک می‌کنند. به این داروها دیورتیک هم گفته می‌شود.
**پادزهر**
تزریق پادزهر در ساعات اولیه اثر بسیار بهتری دارد. بنابراین اگر نشانه‌های مسمومیت را در سگ خود دیدید، فوراً او را به کلینیک دامپزشکی برسانید تا در صورت نیاز پادزهر برایش تجویز شود.
**سرم درمانی**
تزریق سرم از طریق رگ، به دفع سموم از بدن حیوانات به ویژه سگ‌ها کمک زیادی می‌کند. همچنین اگر داروها را داخل سرم مخلوط کنند، روند بهبودی و پاکسازی بدن سریع‌تر می‌شود.
**درمان مسمومیت با ماست**
اگر سگ شما دچار مشکل گوارشی یا مسمومیت خفیف شده، خوردن مقدار مناسبی ماست می‌تواند برایش مفید باشد. اگر سگ اسهال دارد، ماست می‌تواند به سفت شدن مدفوع او کمک کند. اما یادتان باشد ماستی که به سگ می‌دهید باید شرایط زیر را داشته باشد:
– ماست پروبیوتیک باشد.
– کم چرب یا بدون چربی باشد.
– ساده و از نوع یونانی باشد.
– بدون شکر باشد.
سگ‌ها معمولاً طعم ماست را دوست دارند و از خوردن آن هیجان‌زده می‌شوند، بنابراین می‌توانید از آن به عنوان یک خوراکی تشویقی هم استفاده کنید. اگر سگ شما تا به حال ماست نخورده، اول مقدار بسیار کمی به او بدهید تا مطمئن شوید به لاکتوز آن حساسیت ندارد. اگر مشکلی پیش نیامد، می‌توانید با خیال راحت به اندازه مناسب (نه کم و نه زیاد) به او ماست بدهید.
**اکسیژن درمانی**
اگر مسمومیت باعث مشکل در تنفس سگ شده باشد، دامپزشک ممکن است یک راه تنفسی اضطراری در نای او ایجاد کند یا حتی با ماساژ قلبی، اقدام به احیای او کند.
**نوشاندن آب**
اگر سگ شما هوشیار است، به او آب بدهید. آب کمک می‌کند سموم از بدنش دفع شود.
**تحریک به استفراغ (فقط با دستور دامپزشک)**
در بعضی موارد، دامپزشک ممکن است به شما بگوید که سگ را وادار به استفراغ کنید تا معده او تخلیه شود. برای این کار می‌توانید از محلول آب اکسیژنه ۳٪ استفاده کنید. به ازای هر ۵ کیلوگرم وزن سگ، یک قاشق چایخوری از این محلول به او بدهید. این کار را بیشتر از دو بار تکرار نکنید.
**توجه:** هیچ‌گاه بدون اجازه دامپزشک، خودسرانه سگ را وادار به استفراغ نکنید.
**جلوگیری از خوردن و آشامیدن**
اگر سگ شما در حال استفراغ کردن یا اسهال دارد، به او غذا ندهید. تا زمانی که حالش بهتر نشده، فقط به او آب بدهید.
مواد مسموم کننده و ممنوعه برای سگ‌ها
آگاهی از چیزهایی که برای سگ‌ها و حیوانات خانگی خطرناک است، می‌تواند به طور چشمگیری از مسموم شدن و بیمار شدن آن‌ها پیشگیری کند. دامپزشکان مواد خوراکی و تنفسی زیادی را شناسایی کرده‌اند که با دور نگه داشتن حیوان خانگی‌تان از این مواد خطرناک، می‌توانید مانع بروز آسیب‌های جدی و دائمی به او شوید. در اینجا به بررسی خطرناک‌ترین مواد برای سگ‌ها و حیوانات خانگی می‌پردازیم:
**مواد خطرناک از طریق خوردن**
برخی از مهمترین مواد سمی برای سگ‌ها شامل این موارد هستند: انواع شکلات و مواد کافئیندار، سیر و پیاز، داروهای مخصوص انسان، محصولات نفتی، مواد شوینده، مواد اسیدی و قلیایی، سموم ضد آفت، رنگ‌ها و همچنین گیاهان سمی. در ادامه این موارد را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
**مواد خطرناک از طریق تنفس**
تنفس دودهای سمی، انواع حشره‌کش‌ها، مواد شیمیایی و بخارهای ناشی از رنگ‌ها از معمول‌ترین دلایل مسمومیت در سگ‌ها شناخته می‌شوند و حتی ممکن است باعث کاهش سطح هوشیاری آن‌ها گردند.
در ادامه به معرفی رایج‌ترین موارد مسمومیت در سگ‌ها می‌پردازیم.
**داروهای مخصوص انسان**
* مسکن‌ها مانند استامینوفن و ایبوپروفن
* داروهای ضد افسردگی
* داروهای مربوط به قلب
* داروهای ضد اضطراب
**مواد شیمیایی خانگی**
* مواد شوینده و پاک‌کننده
* حشره‌کش‌ها
* ضد یخ
* رنگ‌ها
* مواد شیمیایی باغبانی
**گیاهان سمی**
* زنبق
* سیکلامن
* دیفن باخیا
* آزالیا
* پیچک انگلیسی
* سوسن
**خوراکی‌های انسان**
* شکلات
* انگور
* کشمش
* پیاز
* سیر
* آووکادو
* شیر
* خمیر مایه
* هسته میوه‌ها
مسمومیت در سگ ها چه مدت طول میکشد؟
مدت زمان بروز مسمومیت در سگ‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی تغییر کند. مواردی مانند جنس و میزان سم، سن سگ، اندازه بدن، نژاد، وجود میکروب‌ها و واکنش سیستم دفاعی بدن حیوان در این موضوع تأثیرگذار هستند. اما به طور معمول، نشانه‌های مسمومیت ممکن است از دو ساعت تا حدود پنج روز بعد ظاهر شوند. اگر درمان به موقع شروع شود، دوره بهبود مسمومیت می‌تواند بین دو روز تا چند روز طول بکشد.
در مواقع اضطراری برای درمان مسمومیت سگ‌ها چه اقداماتی باید انجام داد؟
اگر سگ شما نشانه‌های مسمومیت را از خود بروز داد، باید تا زمان رساندن او به کلینیک دامپزشکی، کمک‌های اولیه را مطابق دستور دامپزشک انجام دهید. مهمترین کاری که شما می‌توانید بکنید این است که بفهمید سگتان با چه ماده‌ای مسموم شده است، چون درمان توسط دامپزشک بر همین اساس انجام می‌شود. در ادامه، کارهای ضروری و اولیه که در چنین شرایطی باید انجام دهید آورده شده است:
اول از همه، خونسردی خود را حفظ کنید و سگ را از منبع سم دور کنید.
به وضعیت بدنی و نشانه‌های غیرعادی در سگ خود دقت کنید.
سگ را به نزدیک‌ترین کلینیک دامپزشکی ببرید و درمان را تحت نظر دامپزشک شروع کنید.
اگر سگ شما استفراغ کرده، می‌توانید نمونه‌ای از آن بردارید و برای آزمایش در اختیار دامپزشک قرار دهید.
راهنمایی نهایی برای بهبود سریع مسمومیت سگ‌ها
پس از تشخیص نشانه‌های مسمومیت و پیدا کردن ماده سمی در بدن سگ، باید فوراً و بدون از دست دادن زمان، به کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید. در آنجا، با نظارت دامپزشک، اقدامات درمانی و فوریتی برای کم کردن جذب سم در بدن حیوان انجام می‌شود. اگر این کار به سرعت انجام نگیرد، ممکن است مواد سمی آسیب‌های جدی به اندام‌های سگ شما وارد کنند. در این نوشته کوشیدیم علاوه بر معرفی نشانه‌ها و مواد سمی که با بدن حیوانات خانگی به ویژه سگ‌ها سازگار نیستند، روش‌های درمانی مؤثر را نیز بیان کنیم.