بازی محلی «تنور گرمه» یکی از بازی‌های سنتی و پرهیجان ایرانی است که در مناطق مختلفی از کشور، به‌ویژه در استان‌های بروجرد، چهارمحال و بختیاری و اصفهان، رواج دارد. این بازی که با نام‌های «تنوربازی»، «تنیر خرابک» یا «تنجوربازی» نیز شناخته می‌شود، به دلیل تماس بدنی و همکاری گروهی، حس یگانگی و همبستگی را در میان بازیکنان تقویت می‌کند.
**روش انجام بازی تنور گرمه**
برای اجرای این بازی، مراحل زیر دنبال می‌شود:
1. **تقسیم‌بندی تیم‌ها**: بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند. تعداد افراد هر تیم معمولاً حداقل چهار نفر است.
2. **تعیین تیم تنور**: با قرعه‌کشی، یکی از تیم‌ها به‌عنوان تیم «تنور» انتخاب می‌شود. اعضای این تیم، به‌جز یک نفر که نقش «سالار» یا «شاطر» را دارد، در کنار هم ایستاده، دست‌ها را روی شانه‌های یکدیگر می‌گذارند و سرها را به هم نزدیک می‌کنند تا ساختاری مستحکم به نام «تنور» تشکیل دهند.
3. **نقش سالار**: سالار که به تیم خود با طناب یا دست متصل است، دور تنور می‌چرخد و وظیفه دارد از تیم خود در برابر حملات تیم مقابل محافظت کند.
4. **حمله تیم مقابل**: اعضای تیم دیگر در اطراف تنور می‌ایستند و سعی می‌کنند با پریدن روی پشت اعضای تیم تنور، سواری بگیرند.
5. **دفاع سالار**: سالار با چرخش سریع و استفاده از پا یا دست، تلاش می‌کند مانع پریدن اعضای تیم مقابل شود. اگر سالار بتواند قبل از پریدن، با پا به یکی از مهاجمان ضربه بزند، تیم مهاجم بازنده شده و جای دو تیم عوض می‌شود.
6. **ادامه بازی**: بازی به همین ترتیب ادامه می‌یابد و تیم‌ها نقش‌های خود را جابه‌جا می‌کنند.
**تاریخچه و اهمیت فرهنگی بازی تنور گرمه**
بازی «تنور گرمه» ریشه در فرهنگ و سنت‌های مناطق مختلف ایران دارد و به‌ویژه در بروجرد، چهارمحال و بختیاری و اصفهان محبوب است. این بازی با نام‌های مختلفی مانند «تنوربازی»، «تنیر خرابک» و «تنجوربازی» شناخته می‌شود. همچنین، در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، بازی مشابهی به نام «اوستا میندی» وجود دارد که شباهت زیادی به «تنور گرمه» دارد.
تماس بدنی و همکاری گروهی از ویژگی‌های بارز این بازی است که حس یگانگی و همبستگی را در میان بازیکنان تقویت می‌کند. در دنیای مدرن امروزی، که افراد بیشتر به سمت انزوا و فاصله گرفتن از یکدیگر پیش می‌روند، بازی‌هایی مانند «تنور گرمه» می‌توانند به تقویت روابط اجتماعی و افزایش تعاملات انسانی کمک کنند.
**مهارت‌ها و توانایی‌های تقویت‌شده در بازی تنور گرمه**
شرکت در این بازی می‌تواند مهارت‌ها و توانایی‌های زیر را در بازیکنان تقویت کند:
– **تعامل گروهی و همکاری**: بازیکنان یاد می‌گیرند چگونه با هم‌تیمی‌های خود همکاری کنند و برای رسیدن به هدف مشترک تلاش کنند.
– **سرعت عمل**: واکنش سریع به حرکات تیم مقابل و تصمیم‌گیری در لحظه از مهارت‌های کلیدی در این بازی است.
– **تیزبینی**: بازیکنان باید حرکات حریفان را به‌دقت زیر نظر داشته باشند و به‌موقع واکنش نشان دهند.
– **حس مسئولیت**: هر بازیکن نقش خاصی در تیم دارد و باید مسئولیت خود را به‌خوبی ایفا کند.
– **افزایش آستانه صبر و تحمل**: تحمل فشارهای فیزیکی و روانی در طول بازی به افزایش صبر و تحمل بازیکنان کمک می‌کند.
– **افزایش حس اعتماد به هم‌تیمی**: بازیکنان به یکدیگر اعتماد می‌کنند و این اعتماد در طول بازی تقویت می‌شود.
**نتیجه‌گیری**
بازی «تنور گرمه» نه‌تنها یک سرگرمی پرهیجان و نشاط‌آور است، بلکه با تقویت مهارت‌های اجتماعی و فیزیکی، به بهبود روابط انسانی و افزایش تعاملات اجتماعی کمک می‌کند. احیای این‌گونه بازی‌های سنتی می‌تواند در دنیای مدرن امروزی، که افراد بیشتر به سمت انزوا و فاصله گرفتن از یکدیگر پیش می‌روند، نقش مهمی در تقویت روابط اجتماعی و افزایش تعاملات انسانی ایفا کند.