فیلم «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی، یکی از آثار برجسته سینمای ایران است که به موضوع تجارت خون در دهه ۱۳۵۰ می‌پردازد. این فیلم با نگاهی واقع‌گرایانه، به نقد سیستم بهداشتی و اجتماعی آن زمان می‌پردازد و داستانی تأثیرگذار را روایت می‌کند.
خلاصه داستان
علی (با بازی سعید کنگرانی)، جوانی از محله‌های حاشیه‌نشین تهران، برای درمان پدر بیمارش (اسماعیل محمدی) او را به بیمارستانی در شهر می‌برد. با توجه به عدم توانایی در بستری کردن پدر، آن‌ها در پیاده‌روی جلوی بیمارستان مستقر می‌شوند. در این مدت، علی با سامری (عزت‌الله انتظامی) آشنا می‌شود که به او پیشنهاد می‌دهد با فروش خون، درآمدی کسب کند. علی که از شرایط مالی نامناسب رنج می‌برد، این پیشنهاد را می‌پذیرد و به تدریج به یکی از پادوهای سامری تبدیل می‌شود. سامری دلال خونی است که خون افراد نیازمند و معتاد را با قیمت پایین خریداری کرده و به بیمارستان‌ها می‌فروشد. در این میان، علی با اسماعیل (علی نصیریان)، راننده آمبولانس، و زهرا (فروزان)، پرستار جوان، آشنا می‌شود. با وخامت حال پدر و در نهایت مرگ او، علی بیش از پیش در کار دلالی خون فرو می‌رود و زندگی جدیدی را آغاز می‌کند.
پایان فیلم
در انتهای فیلم، علی که به عنوان پادوی سامری فعالیت می‌کند، به تدریج درگیر فساد و تجارت خون می‌شود. مرگ پدرش نقطه عطفی در زندگی اوست که باعث می‌شود علی بیش از پیش در این مسیر فرو رود. فیلم با نمایش این واقعیت تلخ به پایان می‌رسد که چگونه شرایط اجتماعی و اقتصادی می‌تواند فردی را به سمت فعالیت‌های غیرقانونی سوق دهد.
تحلیل و نقد فیلم
«دایره مینا» با نگاهی انتقادی به سیستم بهداشتی و اجتماعی آن زمان، به موضوع تجارت خون می‌پردازد. این فیلم با نمایش واقعیت‌های تلخ جامعه، مخاطب را به تفکر وادار می‌کند. همکاری داریوش مهرجویی و غلامحسین ساعدی در این اثر، به خلق فیلمی با محتوای عمیق و تأثیرگذار منجر شده است. استفاده از بازیگران برجسته‌ای مانند عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان و فروزان، به کیفیت بالای فیلم افزوده است.
تأثیرات اجتماعی و فرهنگی
«دایره مینا» پس از سه سال توقیف، در سال ۱۳۵۶ پروانه نمایش گرفت و در جشنواره‌های پاریس و برلین موفق به دریافت جوایزی شد. این فیلم به عنوان یکی از آثار مهم سینمای ایران، تأثیر بسزایی در آگاهی‌بخشی به جامعه درباره مسائل بهداشتی و اجتماعی داشت. همچنین، به دلیل موضوع جسورانه و نقد سیستم بهداشتی، با واکنش‌های مختلفی از سوی مسئولین و جامعه پزشکی مواجه شد.
در مجموع، «دایره مینا» با روایت داستانی واقع‌گرایانه و نقد اجتماعی، به یکی از آثار ماندگار سینمای ایران تبدیل شده است که همچنان مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار دارد.