فیلم «خانه پدری» به کارگردانی کیانوش عیاری، اثری است که با روایت داستانی چندنسلی، به بررسی تأثیرات خشونت و تعصب در خانوادهای ایرانی میپردازد. این فیلم با نمایش وقایعی که در یک خانه قدیمی رخ میدهد، به نقد ساختارهای مردسالارانه و پیامدهای آن بر زندگی اعضای خانواده میپردازد.
خلاصه داستان فیلم «خانه پدری»
داستان فیلم از اوایل قرن بیستم آغاز میشود و در یک خانه قدیمی در تهران جریان دارد. در سکانس ابتدایی، پدر خانواده به همراه پسر نوجوانش، محتشم، دختر بزرگ خانواده را به دلیل آنچه «بیآبرویی» مینامند، به قتل میرسانند و جسد او را در زیرزمین خانه دفن میکنند. این جنایت سرآغاز سلسلهای از وقایع است که در طول دههها، تأثیرات آن بر نسلهای بعدی خانواده نمایان میشود.
فیلم در چندین مقطع زمانی مختلف، از دوران نوجوانی محتشم تا پیری او، روایت میشود. در هر دوره، شاهد تغییرات اجتماعی و فرهنگی هستیم، اما سایه سنگین آن جنایت اولیه همچنان بر سر خانواده باقی میماند. محتشم که در جوانی و میانسالی به عنوان فردی مطیع و تابع سنتها به تصویر کشیده میشود، در نهایت در دوران پیری با احساس گناه و پشیمانی مواجه میشود.
پایانبندی فیلم
در انتهای فیلم، محتشم که اکنون پیر شده است، به زیرزمین خانه میرود و با بقایای جسد خواهرش مواجه میشود. این مواجهه، او را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد و احساس گناه و پشیمانی عمیقی در او برمیانگیزد. در سکانس پایانی، تاب متحرک گوشه حیاط را میبینیم که اینبار خالی است و دیگر دخترکی روی آن نشسته نیست. این تصویر نمادین، نشاندهنده پایان یک دوران و شاید آغاز عصری جدید است، اما قضاوت در این مورد به بیننده واگذار شده است.
تحلیل و بررسی
«خانه پدری» با استفاده از یک خانه قدیمی به عنوان نمادی از سنتها و باورهای کهنه، به نقد ساختارهای مردسالارانه و تأثیرات مخرب آن بر زندگی افراد میپردازد. فیلم نشان میدهد که چگونه یک جنایت خانوادگی میتواند نسلها را تحت تأثیر قرار دهد و احساس گناه و پشیمانی را به میراث بگذارد.
کیانوش عیاری با روایت داستانی چندنسلی و استفاده از پرشهای زمانی، به خوبی تغییرات اجتماعی و فرهنگی را به تصویر میکشد و نشان میدهد که با وجود این تغییرات، برخی از باورها و رفتارهای نادرست همچنان پابرجا هستند.
در مجموع، «خانه پدری» اثری است که با روایت داستانی تأثیرگذار و استفاده از نمادها و تصاویر قوی، به نقد ساختارهای سنتی و پیامدهای آن بر زندگی افراد میپردازد و بیننده را به تفکر و تأمل وامیدارد.