بازی‌های محلی بخشی از فرهنگ و هویت هر منطقه را تشکیل می‌دهند و نسل به نسل منتقل می‌شوند. یکی از این بازی‌های سنتی، بازی “پلخمون” است که در مناطق مختلف ایران با نام‌ها و شیوه‌های متفاوتی اجرا می‌شود. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، روش انجام و اهمیت این بازی می‌پردازیم.
**تاریخچه بازی پلخمون**
بازی پلخمون ریشه در فرهنگ بومی مناطق مختلف ایران دارد و با نام‌ها و شیوه‌های متفاوتی شناخته می‌شود. این بازی‌ها نه تنها وسیله‌ای برای سرگرمی بوده‌اند، بلکه نقش مهمی در تقویت مهارت‌های جسمانی و ذهنی بازیکنان ایفا کرده‌اند.
**روش انجام بازی پلخمون**
روش انجام بازی پلخمون بسته به منطقه و نام آن متفاوت است. در ادامه، به چند نمونه از این بازی‌ها و نحوه اجرای آن‌ها اشاره می‌کنیم:
**1. بازی “گل از توته” (نی‌ریز، استان فارس)**
در این بازی، بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند. گروه مهاجم در زمین بالایی و گروه مدافع در زمین پایینی مستقر می‌شوند. گروه مهاجم به‌نوبت توپ را با چوبدستی به‌طرف زمین پایینی پرتاب می‌کند و به‌محض پرتاب توپ، تا فاصله سی‌متری می‌دود و دوباره به نقطه شروع برمی‌گردد. اگر گروه مدافع توپ را در هوا بگیرد، جای دو گروه عوض می‌شود. در غیر این صورت، پس از اصابت توپ به زمین، گروه مدافع سعی می‌کند با توپ بازیکن حریف را که در حال دویدن است بزند. در صورت موفقیت، جای دو گروه عوض می‌شود. این بازی زمان مشخصی دارد و در صورت عدم موفقیت گروه مدافع در مدت تعیین‌شده، جای دو گروه به‌طور خودکار تغییر می‌کند.
**2. بازی “چپل بازی” (بافت، استان کرمان)**
این بازی دو نفره است و به ابزارهایی مانند چوب بلند و یک چوب کوتاه (چپل) نیاز دارد. برای آغاز بازی، دو طرف با چوب بلند به چپل ضربه می‌زنند و هر کس تعداد ضربه بیشتری بزند، شروع‌کننده بازی است. شروع‌کننده چپل را روی شیاری قرار داده و با چوب بلند آن را به هوا پرتاب کرده و ضربه محکمی می‌زند تا از شیار دور شود. طرف دیگر باید چپل را از محل افتادن به‌طرف چوب بلند که روی شیار ثابت است، پرتاب کند. اگر چپل به چوب بلند اصابت کند، طرف مقابل می‌بازد و بازی به همین شکل ادامه می‌یابد.
**3. بازی “دال پلان” (مناطق لک‌نشین غرب کشور)**
این بازی شبیه به دارت و بولینگ اروپایی است و در آن رقابت بین دو تیم بر سر هدف قرار دادن اهدافی سنگی است. در هر سوی میدان، سه هدف سنگی (دال) پشت سر هم و در راستای یک خط مستقیم قرار داده می‌شود. بازیکنان با پرتاب سنگ‌های کوچک‌تر سعی می‌کنند اهداف حریف را هدف قرار دهند.
**اهمیت و نقش بازی پلخمون در فرهنگ بومی**
بازی‌های محلی مانند پلخمون نقش مهمی در تقویت مهارت‌های جسمانی، هماهنگی حرکتی و افزایش دقت و تمرکز بازیکنان دارند. همچنین، این بازی‌ها به‌عنوان وسیله‌ای برای تقویت روابط اجتماعی و همکاری گروهی عمل می‌کنند. حفظ و احیای این بازی‌ها می‌تواند به انتقال فرهنگ و سنت‌های بومی به نسل‌های آینده کمک کند و از فراموشی آن‌ها جلوگیری نماید.
**نتیجه‌گیری**
بازی پلخمون، با وجود تفاوت‌های منطقه‌ای در نام و شیوه اجرا، بخشی از میراث فرهنگی ایران است که نشان‌دهنده خلاقیت و تنوع فرهنگی مردم این سرزمین می‌باشد. حفظ و ترویج این بازی‌ها می‌تواند به تقویت هویت فرهنگی و ایجاد پیوندهای اجتماعی قوی‌تر در جامعه کمک کند.
توصیه می‌شود به مطالعه مقاله بازی محلی کش بازی ادامه دهید.
برای یادگیری پیشرفته، به بازی محلی دست رشته مراجعه کنید.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه بازی محلی خسو خسو.
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً بازی محلی زنان کردستان را بخوانید.
اطلاعات جامع‌تری در مورد این موضوع را در بازی های محلی ترکمن صحرا پیدا کنید.
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً بازی محلی کپگی را بخوانید.
در صورت علاقه‌مندی، مطلب بازی محلی زوران را از دست ندهید.
برای درک عمیق‌تر این موضوع، مطلب بازی های محلی رفسنجان را بخوانید.
برای گسترش دانش خود، مقاله بازی محلی مازندران را مطالعه کنید.
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً بازی های محلی تربت حیدریه را بخوانید.