بازی‌های محلی استان اردبیل، بازتابی از فرهنگ غنی و تاریخ پربار این منطقه هستند که نسل‌ها به عنوان سرگرمی و وسیله‌ای برای تقویت مهارت‌های جسمی و ذهنی از آن‌ها بهره برده‌اند. در ادامه، به معرفی چند نمونه از این بازی‌ها، همراه با توضیح روش انجام و تاریخچه آن‌ها می‌پردازیم.
آرادا قالدی (وسطی)
روش بازی
در این بازی، بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند. یکی از گروه‌ها در وسط محوطه بازی قرار می‌گیرد و گروه دیگر در دو طرف عرضی محوطه مستقر می‌شود. هدف گروه کناری، زدن بازیکنان گروه وسطی با توپ است تا آن‌ها را از بازی خارج کنند. بازیکنان وسطی باید با حرکات سریع از برخورد توپ جلوگیری کنند. اگر بازیکنی از گروه وسطی بتواند توپ را در هوا بگیرد، یکی از هم‌تیمی‌های سوخته خود را به بازی بازمی‌گرداند. در صورتی که تنها یک نفر از گروه وسطی باقی بماند و تا ۱۰ پرتاب بدون برخورد توپ به او ادامه یابد، تمامی یاران سوخته به بازی بازمی‌گردند.
تاریخچه
این بازی با نام “آرادا قالدی” در میان کودکان و نوجوانان اردبیل محبوبیت دارد و به تقویت دقت، سرعت عمل و همکاری گروهی کمک می‌کند. همچنین، ارزش‌هایی مانند ایثار و همدلی را در بازیکنان پرورش می‌دهد.
چیلینگ آغاج
روش بازی
این بازی نیاز به دو چوب دارد: چیلینگ (چوب کوچک) و آغاج (چوب بزرگ‌تر). بازیکن چیلینگ را روی آغاج قرار داده و آن را به هوا پرتاب می‌کند، سپس با آغاج به چیلینگ ضربه می‌زند تا آن را به دورتر بفرستد. بازیکن مقابل سعی می‌کند چیلینگ را در هوا بگیرد یا با دست به آن بزند. اگر موفق شود، نوبت بازی عوض می‌شود. در غیر این صورت، بازیکن اول ادامه می‌دهد. بازی شامل مراحل مختلفی است که در هر مرحله، مهارت‌های جدیدی مورد نیاز است.
تاریخچه
“چیلینگ آغاج” یکی از بازی‌های سنتی پسران در اردبیل است که به تقویت هماهنگی دست و چشم، دقت و مهارت‌های حرکتی کمک می‌کند. این بازی نشان‌دهنده خلاقیت و استفاده از ابزارهای ساده در سرگرمی‌های سنتی است.
بش داش (پنج سنگ)
روش بازی
بازیکنان پنج سنگ کوچک را روی زمین پخش می‌کنند. در مرحله اول، یکی از سنگ‌ها را به هوا پرتاب کرده و در فاصله پایین آمدن، یکی دیگر از سنگ‌ها را از روی زمین برمی‌دارند و سپس سنگ پرتاب‌شده را می‌گیرند. این مراحل با افزایش تعداد سنگ‌های برداشته‌شده ادامه می‌یابد. بازی شامل مراحل مختلفی است که هر کدام نیاز به دقت و مهارت بیشتری دارد.
تاریخچه
“بش داش” یا “پنج سنگ” از بازی‌های قدیمی و محبوب در اردبیل است که به تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف، تمرکز و هماهنگی دست و چشم کمک می‌کند. این بازی نشان‌دهنده اهمیت بازی‌های ساده در توسعه مهارت‌های کودکان است.
آتلانماق (پرش)
روش بازی
در این بازی، بازیکنان پشت خط شروع قرار گرفته و به ترتیب اقدام به پریدن می‌کنند. هر بازیکنی که مسافت بیشتری را طی کند، برنده بازی است. این بازی در تقویت سرعت و توان عضلانی افراد بسیار مناسب است.
تاریخچه
“آتلانماق” یکی از بازی‌های سنتی در اردبیل است که به تقویت مهارت‌های حرکتی و توانایی‌های جسمی کمک می‌کند. این بازی نشان‌دهنده اهمیت فعالیت‌های فیزیکی در فرهنگ محلی است.
بازی‌های محلی اردبیل، علاوه بر سرگرمی، نقش مهمی در تقویت مهارت‌های جسمی، ذهنی و اجتماعی افراد دارند. این بازی‌ها نشان‌دهنده خلاقیت و فرهنگ غنی مردم این منطقه هستند و حفظ و احیای آن‌ها می‌تواند به انتقال ارزش‌های فرهنگی به نسل‌های آینده کمک کند.