بازی‌های بومی و محلی بخش مهمی از فرهنگ و هویت مناطق مختلف ایران را تشکیل می‌دهند. یکی از این بازی‌های سنتی که در مناطق غربی کشور، به‌ویژه در میان اقوام لک و لر رواج دارد، بازی «دال پلان» است. این بازی که به نام‌های «دال پلو»، «دال پل» و «دال پران» نیز شناخته می‌شود، شباهت‌هایی به بازی بولینگ دارد و بر اساس هدف‌گیری و دقت در پرتاب سنگ‌ها انجام می‌شود.
**نحوه انجام بازی دال پلان**
بازی دال پلان به دو تیم با تعداد مساوی بازیکن نیاز دارد. هر تیم سه سنگ تخت و صاف به نام «دال» دارد که به‌صورت عمودی و با فاصله حدود یک و نیم متر از یکدیگر در زمین فرو می‌شوند. این دال‌ها در یک خط مستقیم و روبه‌روی دال‌های تیم مقابل قرار می‌گیرند. فاصله بین اولین دال هر تیم تا دال‌های تیم مقابل بسته به رده سنی بازیکنان، بین ۱۰ تا ۱۶ متر تعیین می‌شود.
بازیکنان هر تیم به نوبت سنگ‌هایی را به سمت دال‌های حریف پرتاب می‌کنند تا آن‌ها را سرنگون کنند. در صورت موفقیت در انداختن یک دال، بازیکن یک پرتاب جایزه دریافت می‌کند. اگر با یک پرتاب دو دال یا بیشتر سرنگون شوند، به ازای هر دال اضافی، پرتاب‌های جایزه بیشتری به بازیکن داده می‌شود. بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که یکی از تیم‌ها به امتیاز ۹ برسد.
**تاریخچه و اهمیت فرهنگی دال پلان**
دال پلان یکی از بازی‌های سنتی مناطق لک‌نشین غرب ایران است و در برخی مناطق لر و کرد نیز رواج دارد. این بازی نه‌تنها به‌عنوان یک سرگرمی، بلکه به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی و هویتی این اقوام محسوب می‌شود. با این حال، با گسترش فناوری و بازی‌های رایانه‌ای، بسیاری از این بازی‌های بومی به دست فراموشی سپرده شده‌اند. احیای این بازی‌ها می‌تواند نقش مهمی در حفظ فرهنگ و افزایش نشاط اجتماعی داشته باشد.
**قوانین و امتیازدهی در دال پلان**
در دال پلان، هر تیم دارای سه دال است که باید آن‌ها را در راستای دال‌های حریف و در خط مستقیم و با فاصله یک و نیم متر از یکدیگر بکارد. فاصله اولین دال هر تیم با تیم مقابل باید بسته به رده سنی بازیکنان، بین ۱۰ تا ۱۶ متر باشد. بازی می‌تواند به‌صورت انفرادی یا تیمی برگزار شود و در حالت تیمی، حداکثر تعداد بازیکنان پنج نفر است که سه نفر آن‌ها بازیکنان اصلی و دو نفر دیگر ذخیره خواهند بود.
با شروع بازی، هر کدام از بازیکنان می‌توانند یک قطعه سنگ را به طرف سه دال حریف بزنند تا دال کاملاً سرنگون شود. بازیکنان می‌توانند به ازای هر دالی که می‌اندازند، یک سنگ جایزه بگیرند و همان لحظه پرتاب کنند. ممکن است یک بازیکن با یک پرتاب، دو یا سه دال حریف را همزمان سرنگون کند. چنانچه بازیکنی با یک پرتاب دو دال را بیندازد، دو پرتاب جایزه می‌گیرد. حداقل امتیاز برای اتمام یک مسابقه دال پلان، ۹ امتیاز است. برای کسب این امتیاز باید حداقل سه دور و حداکثر نه دور بازی شود. برای مثال، اگر تیم الف، سه دال تیم ب را بیندازد ولی هیچ‌یک از دال‌های خودش سرنگون نشده باشد، بازی در دور اول ۳-۰ می‌شود و بازی در دورهای بعد ادامه پیدا می‌کند تا یک تیم به امتیاز ۹ برسد.
**نقش دال پلان در جامعه امروز**
با توجه به کم‌تحرکی ناشی از بازی‌های دنیای مجازی، احیای بازی‌های بومی و محلی مانند دال پلان می‌تواند نقش مهمی در افزایش پویایی و سرزندگی جامعه داشته باشد. برگزاری جشنواره‌ها و المپیادهای ملی و بین‌المللی بازی‌های بومی و محلی راهکاری برای ترویج این بازی‌ها در جامعه است.
در مجموع، دال پلان نه‌تنها یک بازی سرگرم‌کننده است، بلکه بخشی از فرهنگ و هویت مناطق غربی ایران را تشکیل می‌دهد. احیای این بازی و ترویج آن در بین نسل‌های جدید می‌تواند به حفظ و انتقال میراث فرهنگی کمک کند و در عین حال، نشاط و تحرک را در جامعه افزایش دهد.
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً بازی محلی توپ چرخی را بخوانید.
برای یادگیری پیشرفته، به بازی محلی چیلینگ آغاج مراجعه کنید.
اطلاعات جامع‌تری در مورد این موضوع را در بازی محلی نهاوند پیدا کنید.
توصیه می‌شود به مطالعه مقاله بازی محلی جرنگ جرنگ ادامه دهید.
برای اطلاعات بیشتر، به مقاله بازی خروس جنگی محلی مراجعه کنید.
در این مقاله بازی محلی عمو زنجیر باف اطلاعات مفیدی آمده است.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه بازی محلی گرگم به هوا.
توصیه می‌شود به مطالعه مقاله بازی محلی پاچو ادامه دهید.
برای مطالعه بیشتر، به بازی های محلی ترکی قشقایی سری سر بزنید.