مقدمه
یکی از زیباترین و معنویترین سنتهای ایرانی و اسلامی، خواندن دعا پس از صرف غذا است. این دعا که به نام دعای سفره شناخته میشود، به شکرگزاری از نعمتهای الهی و طلب برکت برای میزبان و میهمانان میپردازد. این دعاها به زبانهای فارسی و عربی موجود هستند و معمولاً به صورت شعر یا نثر کوتاه بیان میشوند. در این مقاله، به بررسی اهمیت و معنای دعای سفره و همچنین نمونههایی از این دعاها خواهیم پرداخت.
نمونهای از دعای سفره به زبان فارسی
الهی به این سفره برکت بده
به این مائده شکر نعمت بده
همه شاد گردیم در این زندگی
به بانی این سفره رحمت بده
به آشپز و میزبان و هم میهمان
تن سالم و شأن و شوکت بده
نصیب همه دوستان علی(ع)
ز حق سفره خیر قسمت بده
الهی به روز جزا بهر ما
طعام بهشتی ز جنت بده
ترجمه و توضیح دعای فارسی
در این دعا، از خداوند طلب برکت و شکرگزاری برای نعماتی که در سفره قرار داده شده، درخواست میشود. همچنین، برای تمامی حاضرین، اعم از میزبان، آشپز و میهمانان، سلامتی و موفقیت طلب میگردد. این دعا به طور خاص به دوستان امام علی (ع) اشاره دارد و از خداوند خواسته میشود که در روز قیامت، طعام بهشتی نصیب همهی افراد حاضر کند.
نمونهای از دعای سفره به زبان عربی
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
اَلحَمدُلِلّهِ الَّذی یَخلُقُ وَلا یُخلَق؛ وَیَرزُقُ وَلا یُرزَق؛ یُطعِمُ وَلا یُطعَم؛
زادَ اللّهُ النِّعَمَ؛ دَفَعَ اللّهُ النِّقَمَ؛ بِحَقِّ سَیِّدِ العَرَبِ وَالعَجَم؛ هَنیئاً لِلآکِلین؛
وَبَرَکةً لِلباذِلین؛ صِحَّةً لِلجالِسین؛ وَشِفاءً لِمَرضَی المُؤمِنینَ وَالمُؤمِنات؛
وَسَلامَةً لِسَفَرِ المُسافِرین؛ وَمَغفِرَةً لِأَمواتِ الحاضِرین؛ سِیَّما أَمواتِ صاحِبِ الأَطعِمَةِ وَالأَشرِبَة؛
اللّهُمَّ طَیِّب تُرابَهُم وَیَسِّر حِسابَهُم وَاحشُرهُم مَعَ الأَئِمَّةِ المَعصومین عَلَیهِمُ السَّلام؛
اللّهُمَّ اجعَل قَبرَهُم رَوضَةً مِن رِیاضِ الجَنَّة وَلا تَجعَل قَبرَهُم حُفرَةً مِن حُفَرِ النِّیران؛
بِحَقِّ القُرآنِ وَبِحَقِّ سورَةِ المُبارَکَةِ الفاتِحَةِ وَالإِخلاصِ وَالصَّلَوات.
ترجمه و توضیح دعای عربی
این دعا با نام خداوند بخشنده و مهربان آغاز میشود و به شکرگزاری از نعمتهایی که خداوند برای انسانها فراهم کرده است، پرداخته میشود. در این دعا، طلب برکت برای میزبان و میهمانان صورت میگیرد و برای بیماران و مسافران، شفای کامل و سلامتی درخواست میشود. همچنین، برای درگذشتگان طلب آمرزش و آرامش میشود و از خداوند خواسته میشود که قبور آنها را به باغی از باغهای بهشت تبدیل کند.
اهمیت و معنویت دعای سفره
دعای سفره به عنوان یک سنت دیرینه در فرهنگ ایرانی و اسلامی، به منظور قدردانی از نعمتهای خداوند و طلب برکت برای میزبان و میهمانان خوانده میشود. این دعاها نه تنها به عنوان یک عمل مذهبی، بلکه به عنوان یک ابزار برای ایجاد همبستگی و محبت میان افراد حاضر در سفره عمل میکنند. با خواندن این دعاها، افراد به یاد میآورند که نعمتهای الهی به سادگی به دست نیامده و باید در قبال آنها شکرگزار و قدردان باشند.
چگونه دعای سفره را در زندگی روزمره به کار ببریم؟
برای بهرهمندی از فواید معنوی دعای سفره، میتوان این دعا را به عنوان یک بخش ثابت از وعدههای غذایی خانوادگی در نظر گرفت. این کار میتواند به افزایش محبت و دوستی میان اعضای خانواده کمک کند و به کودکان آموزش دهد که ارزش نعمتهای الهی را بدانند. همچنین، در مهمانیها و مراسم خاص، خواندن دعای سفره میتواند به تقویت روابط میان میزبان و میهمانان کمک کند.
نتیجهگیری
دعای سفره، به عنوان یک سنت زیبا و معنوی، نه تنها به شکرگزاری از نعمتهای خداوند میپردازد، بلکه به ایجاد همبستگی و محبت میان افراد حاضر در سفره نیز کمک میکند. این دعاها به عنوان یک ابزار معنوی برای تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی عمل میکنند و به ما یادآور میشوند که همیشه باید نسبت به نعمتهای الهی قدردان باشیم.